Een hoop kwalen waarvan we dachten dat ze niets te maken hadden met de hersenen blijken toch nauw verbonden te zijn met ons brein en centraal zenuwstelsel. In het gerespecteerde wetenschappelijk vaktijdschrift Nature stond een mooi artikel hierover. Brein en lichaam beïnvloeden elkaar flink, en het microbioom speelt een rol.
Dat brein zit helemaal niet zo veilig onder je schedel
Ons brein werd lang door de wetenschap gezien als het meest waardevolle en daarom goed geïsoleerde deel van ons lichaam. Veilig opgeborgen in de stevige schedel, achter de bloed-hersenbarrière, ver weg van de drukte in de rest van het lichaam, beschermd tegen de voortdurende invasies van bacteriën en virussen, de onophoudelijke veldslagen van het immuunsysteem en de voortdurende bewegingen van de cellen.
Twintig jaar geleden begon de wetenschap zich echter af te vragen of de hersenen wel zo geïsoleerd waren. Inmiddels weten we dat dat niet zo is en dat heeft verregaande consequenties voor de zowel de wetenschap als de gezondheidszorg.
Parkinsons en ALS
De lijst van hersenaandoeningen die mogelijk verband houden met veranderingen in andere delen van het lichaam is lang en groeit nog steeds. Zo worden veranderingen in het microbioom in de darmen nu gelinkt aan Parkinsons en MND, bij ons ook wel de spierziekte ALS genoemd.
Darmontstekingen
Sommige wetenschappers denken dat bepaalde ontstekingen in de darmen bij kunnen dragen aan het ontstaan van Alzheimer. Er is zelfs een theorie dat darmontstekingen tijdens de zwangerschap zouden kunnen leiden tot stoornissen in het autismespectrum bij de baby. Dit alles is nog lang niet sluitend bewezen en vraagt om veel meer onderzoek.
De invloed van je zenuwstelsel
En zo blijkt er ook een groeiende lijst van symptomen te zijn waarvan we nu weten dat de hersenen en de neurale processen die hen met het lichaam verbinden een grote rol spelen. Zo wordt het ontstaan van koorts beïnvloedt door zenuwcellen die de lichaamstemperatuur besturen. Proeven met muizen bewezen dat de hersenen het lichaam kunnen ‘herinneren’ aan eerdere infecties en deze vervolgens reproduceren.
lees ook
Hoe kankercellen migreren
En er is meer. Er is inmiddels enig bewijs dat kankercellen gebruik maken van zenuwen om te groeien en zich te verspreiden. Zo blijken sommige vormen van hersenkanker zich te verbinden aan zenuwcellen om te kunnen groeien. Ook wordt er onderzoek gedaan naar een groep zenuwen die loopt van het hart naar de hersenstam en die verantwoordelijk zouden kunnen zijn voor het plotseling zakken van de bloeddruk, gevolgd door flauwvallen.
Dit alles zou er voor kunnen zorgen dat we heel anders naar het brein en het zenuwstelsel gaan kijken. De wetenschap staat slechts aan het begin van dit hele proces. Om echt te kunnen zien hoe brein en lichaam met elkaar verweven zijn, vereist een veel nauwere samenwerking van verschillende disciplines van wetenschap.
Behandeling voor hersenziekten
Als we goed begrijpen hoe lichaam en brein met elkaar zijn verweven dan kan dat verstrekkende gevolgen hebben voor het begrijpen en behandelen van verschillende ziektes.
Als bepaalde hersenziekten hun oorsprong hebben buiten de hersenen, dan moet de behandeling wellicht ook buiten de hersenen plaatsvinden. Een behandeling voor hersenziekten via de darmen, het hart of andere organen zou wellicht in de toekomst een oplossing kunnen zijn.
Je brein stimuleren na ziekte om beter te genezen
Andersom zou kunnen worden bekeken welk effect onze emoties en gemoedstoestand heeft op herstel na ziekte. Zo wordt er momenteel al onderzoek gedaan of het stimuleren van de delen van het brein die reageren op beloningen en zo een positief gevoel produceren het herstel na een hartaanval kunnen verbeteren. Ook wordt bestudeerd of bijvoorbeeld het verminderen van stress eenzelfde effect kan hebben.
Al bij al een opwindende tijd voor neurowetenschappers. Een tijd om niet alleen het brein te bestuderen maar ook het lichaam eromheen. En voor degenen die het lichaam bestuderen is het een tijd om te kijken welke invloed het brein op dat lichaam en zijn kwalen en ziekten heeft.
Lees ook:
