Blijf het brein gezonder als je je gelukkig voelt?

04:00 - 02:24
luistertijd 04:00 - leestijd 02:24

Nu we met z’n allen steeds ouder worden, en de groep vrouwen (en mannen) van middelbare leeftijd in de wereld aanzienlijk is, vinden wij het verstandig om ook regelmatig over jouw gezondheid te schrijven. Health = beauty!

Neem Alzheimer, of dementie. In westerse landen lijden anderhalf keer zoveel vrouwen dan mannen aan Alzheimer. De precieze oorzaak is nog steeds onbekend maar steeds vaker wordt gedacht dat de menopauze een risicofactor zou kunnen zijn.

Opletten met die menopauze

De menopauze veroorzaakt niet alleen veel veranderingen in de eileiders maar ook in de hersenen, zo blijkt uit Amerikaans onderzoek. Een vrouwelijk brein heeft veel estrogeenreceptoren, vooral in de delen waar geheugen, humeur, slaap en lichaamstemperatuur worden bestuurd.

Dat werkt allemaal prima als de estrogeenspiegel hoog en stabiel is maar na de menopauze verloopt het allemaal veel minder soepel. Als door de menopauze de hoeveelheid estrogeen in het lichaam, en dus ook in de hersenen, afneemt, gaan delen van de hersenen anders functioneren.

Hersenstructuur veranderd ‘in’ de menopauze

Niet alleen dat: uit onderzoek blijkt meer en meer dat de structuur van de hersenen verandert en het volume ervan zelfs wat afneemt. Het zou kunnen dat deze veranderingen in het brein verantwoordelijk zijn voor de opvliegers, het veranderende humeur en het tijdelijke geheugenverlies.

Na de menopauze is er herstel

Dat klinkt allemaal dramatisch en alarmerend, maar dat valt in de praktijk wel mee. Na de menopauze herstellen de hersenfuncties zich weer en functioneert alles weer naar behoren.

Hersenstructuren die veranderen in menopauze ook betrokken bij Alzheimer?

Wat echter opvallend is, is dat een aantal van de delen in het brein die worden beïnvloed door de menopauze ook de delen zijn die aangetast worden door Alzheimer. Tot nu toe weten we echter niet of dat betekent dat er een verband is, en zo ja, welk verband.

Ook komen sommige symptomen van de menopauze, zoals slaapgebrek en opvliegers, eveneens voor bij de vroegste stadia van Alzheimer. Er is echter nog veel meer onderzoek nodig om vast te stellen of er een verband is.

Wat kun je doen?

Mocht je toch voorzorgsmaatregelen willen nemen: er zijn een aantal dingen die je kunt doen om je brein gezond te houden als de hoeveelheid oestrogeen afneemt. Zo is het verstandig om niet te roken, weinig of geen alcohol te drinken, voldoende te slapen en mentaal en sociaal actief te blijven.

Ga beregezond, vers eten en veel bewegen

Een gezond dieet met veel groente, fruit en vezels, en volop bewegen dragen ook flink bij aan de betere gezondheid van het brein, voor, tijdens en na de menopauze. Uit onderzoek is gebleken dat vrouwen van middelbare leeftijd die voldoende sporten minder biomarkers voor Alzheimer hebben en dus minder kans hebben om de ziekte later te ontwikkelen.

Veelbelovend aan begin van menopauze: hormoonvervangende therapie

Ook opvallend: vrouwen die met hormoonvervangende therapie starten zodra te menopauze begint hebben veel minder last van vervelende symptomen als opvliegers en nachtzweten.

En terwijl men vroeger bang was dat hormoonvervangende therapie de kans op Alzheimer zou vergroten, wijzen nieuwe onderzoeken er op dat hormoontherapie, mits gestart aan het begin van de menopauze, de kans op Alzheimer op latere leeftijd niet vergroot maar juist mogelijk verkleint. Een mogelijke reden is dat de hormoontherapie de kwaliteit van leven dusdanig verbetert dat daardoor het brein gezonder blijft.

Lees hier nog veel meer over de zin van hormoontherapie, interview met gyneacologe Barbara Havenith

Lees ook:

Lees ook