Overal ter wereld letten mensen bij de aanschaf van zonbescherming vooral op de SPF en gaan ze er van uit dat een hoge SPF betere bescherming biedt. Fabrikanten weten dit en bieden nu al producten aan met een SPF van meer dan 100.
De beste en veiligste ingrediënten
Zo’n hoge SPF biedt echter niet altijd meer bescherming, waardoor mensen toch te lang in de zon blijven, met een verbrandde en beschadigde huid tot gevolg. Deskundigen van de Amerikaanse website Cosmetics & Toiletries gingen op zoek naar de meest veilige en effectieve zonbescherming. Ze begonnen met een zoektocht naar de beste en veiligste ingrediënten en keken hoe deze optimaal benut kunnen worden in een zonproduct.
In Europa doen we het anders dan in Amerika
Verschillende landen hanteren helaas nogal wat verschillende eisen waaraan zonbescherming moet voldoen waardoor de bescherming die een product biedt nogal uiteenloopt.
In Europa zitten we vrij goed; hier moet de bescherming tegen UVA stijgen naarmate de SPF hoger is en wordt dit ook uitgebreid getest voordat een product op de Europese markt mag komen. In de Verenigde Staten is men zover nog niet, al is de situatie daar wel wat verbeterd sinds de Food and Drug Administration in 2011 voor het eerst regels voor zonbescherming invoerde.
Bescherming tegen uv-a straling
Sindsdien bevat alle in de VS verkochte zonbescherming in ieder geval zinkoxide of avobenzon, dat doeltreffend UVA-straling filtert. Ondanks de nogal wisselende bescherming is het zinvol om zonbescherming te gebruiken.
Zonbescherming helpt tegen melanoom vorming
Uit tal van onderzoeken is namelijk gebleken dat zonbescherming een goede bescherming tegen melanomen biedt. Zo toonde een Australisch onderzoek aan dat regelmatig gebruik van zonbescherming de kans op melanomen met 50 tot 73% doet afnemen. Smeren helpt en daar zijn de meeste mensen zich ook wel van bewust; in de Verenigde Staten steeg de verkoop van zonbescherming met de veilige zinkoxide en titaniumoxide enorm.
We smeren te dun
Probleem is echter dat veel mensen de producten niet goed gebruiken vooral omdat het etiket niet altijd goede informatie biedt. Het is belangrijk om zonbescherming iedere twee uur en na zweten, zwemmen of afdrogen opnieuw worden aan te brengen. Doe je dat niet dan biedt zelfs de hoogste SPF niet voldoende bescherming.
Deskundigen van de Amerikaanse website Cosmetics & Toiletries gingen op zoek naar de meest veilige en effectieve zonbescherming. Ze begonnen met een zoektocht naar de beste en veiligste ingrediënten.
De onmisbare lichtstabilisator
Allereerst zochten ze een goede lichtstabilisator, een uitermate belangrijk ingrediënt dat voorkomt dat de UV filters onder invloed van licht uit elkaar vallen en zo hun beschermende functie al snel verliezen.
Meerdere uv-filters geven een krachtiger uitkomst
Dit is vooral van belang als er twee verschillende UV filters worden gebruikt. Dit kan zonbescherming veel effectiever maken omdat ze elkaar kunnen versterken. Ze kunnen echter ook zodanig op elkaar reageren dat ze uiteenvallen. Een goede lichtstabilisator voorkomt dit.
TMBP (trimethoxy benzylideen pentaandion)
De onderzoekers kozen voor dit onderzoek onder meer voor de geroemde nieuwe lichtstabilisator TMBP (trimethoxy benzylideen pentaandion) en vergeleken de effectiviteit daarvan met die van de meer traditionele lichtstabilisators.
Het best beschikbare uv-a filter is avobenzon
Daarna kozen ze de UVA en UVB filters. Wereldwijd zijn er tal van goedgekeurde natuurlijke UVB filters. Er is echter maar één wereldwijd goedgekeurde natuurlijke UVA filter: avobenzon. Helaas valt avobenzon onder invloed van UV-straling snel uit elkaar, waardoor het niet meer beschermd tegen UVA en zelfs lichtallergie en huidirritatie kan veroorzaken.
De meest gebruikte uv-b filters zijn homosalaat en octisalaat
Avobenzon is stabieler in combinatie met bepaalde lichtstabilisators en valt sneller uit elkaar in combinatie met andere. Een goede lichtstabilisator is dus erg belangrijk. Er werden twee veilig bevonden UVB filters gekozen: homosalaat en octisalaat. Andere, meer effectieve filters vielen af omdat er twijfels zijn over hun veiligheid. Om de gekozen veilige filters effectiever te maken was de selectie van lichtstabilisators, SPF verhogende bestanddelen en andere ingrediënten erg belangrijk.
Nog even iets over die SPF verhogende bestanddelen: de laatste jaren zijn er verschillende stofjes aan zonbescherming toegevoegd die gepromoot werden als SPF verhogend. Dan doen ze ook, in laboratoriumtests. In het ‘echt’ voegen ze echter niet heel veel toe.
UV filters moeten goed aan de huid kunnen hechten
SPF verhogen kan alleen door de werkzaamheid van de UV absorberende bestanddelen te optimaliseren of door er voor te zorgen dat het product beter en langer op de huid hecht. Om die reden worden verschillende polymeren toegevoegd. Sommige daarvan werken tegelijkertijd als lichtstabilisators.
De onderzoekers maakten met de verschillende ingrediënten verschillende mengsels van verschillende sterkte en testten ze uitvoerig in een laboratorium. Aangezien er tegenwoordig steeds meer bekend is over het effect van UV straling op de vorming van vrije radicalen werd ook onderzoek gedaan naar de bescherming die TMBP daartegen biedt.
Geen vrije radicalen wegvangen maar juist voorkomen
TMBP werkt daarin anders dan meer conventionele ingrediënten. Het ‘vangt’ de vrije radicalen niet maar zorgt ervoor dat ze niet ontstaan. Tenslotte werd er ook gekeken hoe snel TMBP afbreekt in het milieu en of het schadelijk is als het in het oppervlaktewater terecht komt.
Zoals eerder vermeld: het belangrijkste in het ontwikkelen van zonbescherming is het selecteren van een combinatie van UV filters zodat het eindproduct een efficiënte bescherming biedt tegen zowel UVA als UVB straling.
Lichtstabilitoren vooral nodig om uv-a filter krachtig te houden
Lichtstabiliteit is hierbij van groot belang, niet alleen omdat het er voor zorgt dat het product langdurig efficiënt blijft, maar ook omdat het een groot effect heeft op de SPF, vooral in de bescherming tegen UVA straling.
In deze test werd de werking van de lichtstabilisator TMBP onderzocht in zonbescherming die de UVB beschermers homosalaat en octisalaat, en de UVA beschermer avobenzon bevat. Het bleek een voordeel te zijn om ethanol toe te voegen.
Ethanol hield avobenzon stabiel en zorgde ervoor dat er geen conserveermiddelen moesten worden gebruikt. De diverse testproducten werden uitvoerig getest op een panel van vrijwilligers, waarbij vooral werd gekeken naar de SPF en de bescherming tegen UVA straling. Omdat de proef in de Verenigde Staten werd gehouden werd bij het testen gebruik gemaakt van de testmethodes van de FDA.
De onderzoekers maakten vier verschillende mengsels. De meest effectieve bevatte 3% avobenzon, 2,5% TMBP, 10% homosalaat en 5% octisalaat. Dit leverde een SPF van 56 op. TMBP bleek de SPF met 75% te verhogen, terwijl meer traditionele lichtstabilisators de SPF met 25% tot 34% verhoogden. Dit komt omdat TMBP ook UVB straling absorbeert, iets wat andere lichtstabilisators niet doen.
TMBP doet dit overigen alleen als het gebruikt wordt in combinatie met andere UVB bescherming. Mengsels waarin helemaal geen lichtstabilisators werden gebruikt bleken snel hun effectiviteit te verliezen, met name wat betreft de bescherming tegen UVA straling. Dit komt vooral omdat avobenzon snel uit elkaar valt onder invloed van zonlicht en dan geen bescherming meer biedt.
TMBP bleek er tevens voor te zorgen dat er acht keer minder vrije radicalen ontstonden. Tenslotte bleek TMPB geen huidirritatie of allergische reacties te veroorzaken. Meer traditionele lichtstabilisators zijn minder veilig.
Het probleem van uv filters die in het milieu aanwezig blijven
Veel UV filters lossen niet goed op in water en breken daardoor niet snel af als ze in het milieu terechtkomen. Ze kunnen daardoor voor vervuiling zorgen, in onder meer rivieren en de zee.
Avobenzon breekt snel af onder invloed van licht en is niet giftig voor vis of algen, evenals homosalaat en octisalaat. Avobenzon en octisalaat hebben ook geen negatief effect op de toch al bedreigde koraalriffen. TMBP is na zes weken volledig verdwenen uit het milieu en is eveneens niet giftig voor algen en vissen.
Voor deze test en dit artikel zijn de belangrijkste literatuur en data door de onderzoekers doorgenomen en geanalyseerd om zo de verschillende aspecten van het ontwikkelen van een goede en veilige zonbescherming onder de aandacht te brengen.
met dank aan journalist Hans Blommaert
Lees ook op BeautyJournaal:
- Bescherming tegen blauw licht: zin of onzin?
- Hoe Combray, van professor Kees Hummelen kan helpen tegen vrije radicalen door uv-straling
- Maar 15% van de mannen gebruikt antizonnebrandcreme
- Monique’s column: wat is nog veilige cosmetica
- Zijn UV filters onveilig voor onze gezondheid?
- Waarom dermatoloog Francis Wu voor minerale filters pleit
