Monique pleit voor nieuw keurkmerk: Farmaceutische standaard

13:20 - 08:00
luistertijd 13:20 - leestijd 08:00

Soms denk ik: ik zou willen dat al die vrouwen die nu zo angstig zijn voor allerlei stoffen in cosmetica de energie van hun angst ombuigen naar vereende kracht om de voedingsindustrie veilig te maken, want daar gebeuren vele malen ernstiger dingen dan in die hele cosmetica industrie, en dat ze ook eens echt realistisch worden in plaats van zich alleen door de ‘angst voor’  te laten leiden.

Nu moet ik erbij zeggen: dat gebeurt nu ook wel (de hausse aan health food bloggers indachtig), maar die lobby lijkt veel minder aan te slaan, en vooral in een prive-sfeer te blijven hangen, dan die in de cosmetica industrie. Eén reden kan ik wel verzinnen: in cosmetica kun je zelf makkelijk een lijn beginnen (uit onvrede met het aanbod) en uitventen via online kanalen. Niche rules momenteel. Dat is in voeding niet te doen, omdat voedsel via overheidssubsidies en regelgeving (landbouw en veeteelt) georganiseerd is en zeer machtige retailkanalen er bovenop zitten.

Twee voorbeelden: vrouwen zijn als de ‘dood’ voor hormoonverstorende cosmetica, maar slikken wel en masse de pil met als enige voordeel dat je niet zwanger wordt (en wellicht minder buikpijn hebt en minder acne – maar daar zijn ook andere middelen voor tegenwoordig), en verder een berg aan nadelen, maar als er hormooninfluencerende stoffen in cosmetica zitten, gilt men moord en brand en moet het onmiddellijk verboden worden, want je zou er wel eens onvruchtbaar van kunnen worden.

Mind you...je krijgt via de Pil een ruim 1 miljard hogere dosis aan hormonen binnen dan via cosmetica! Bovendien plas ze je ook nog eens doodleuk uit en komt het in ons milieu terecht waardoor iedereen er door geraakt kan worden (ook mannen!) en hebben drinkzuiveringsbedrijven de nodige moeite om al die rommel uit ons drinkwater te houden. Lees nog eens mijn artikel over hoe de industrie klem komt te zitten door de angst voor conserveerstoffen als paraben.

En dan: deze week maakten toffe onderzoeksjournalisten van De Correspondent (steun ze potdorie!) bekend dat er verschrikkelijke voedingsschandalen zijn met zeer schadelijke hormonen MPA in de vleesindustrie (bij varkens wel te verstaan), die niet alleen via het vlees verspreid zijn geweest (zat in veevoer) aan het begin van dit millenium, maar ook via frisdranken en ijsjes (kinderproducten notabene) in de vorm van suikerwater. Moet jij de oorsprong eens raden: farmaceut Weyth! Het is begin 2000 volledig gebagatelliseerd door de Nederlandse overheid.

Het resulteerde wel in de vernietiging van vele duizenden dieren, maar het leed was al lang geschied: de hormonen zaten in hoge concentraties in voedingsproducten als eerder genoemd. Onafhankelijk experts in Nederland en Belgie noemen dit schandaal vele malen ernstig dan ooit de dioxinekwestie in melk en kippen is geweest.

Wyeth gebruikte suikerwater om haar medicijnen een zoetig smaakje mee te geven en liet dat vervuilde zoete water vervolgens in Belgie ontmantelen, maar daar ging dus iets goed mis. Het werd niet opgeruimd maar doorverkocht. MPA kan de vruchtbaarheid aantasten en kan tot schade leiden aan de ongeboren baby. Lees hier over hoe het schandaal bij farmaceut Wyeth heeft kunnen ontstaan. En dat praat je echt over heel andere getallen dan bij cosmetica (…).

Dit zijn maar twee voorbeelden waarover we ons, naar mijn idee, vele malen meer zorgen moeten maken. Dat neemt niet weg dat het een goed streven is om alle producten die we gebruiken op onze huid en haar en in ons mond stoppen zo ‘schoon’ mogelijk moeten zijn.

Wat cosmetica betreft spint het ‘natural’ segment er garen bij en staat het vooraan om te roepen dat je ‘natural’ moet gebruiken, want dat is ‘veiliger’ voor je gezondheid. Veiliger heb ik hier bewust tussen aanhalingstekens gezet, omdat de betekenis van dit woord wordt nogal creatief opgevat, al naar gelang de eigen commerciële behoeften en angstige kortzichtigheid van consumenten. Hierbij maak ik wel de aantekening, dat ik niet tegen plantaardig ben, zeker niet!

Of het nu om merken gaat die echt volgens strict procede ‘organic & natural’  produceren (denk aan merken die gecertificeerd zijn met keurmerken als EcoCert, Natrue, Cosmebio, ea) of om reguliere merken die 5% plantaardige stoffen (al dan niet van biologische oorsprong) gebruiken in een verder synthetisch product. Ze roepen het volmondig, en anders insinueren ze het wel – de laatste groep.

Veiliger kun je hier makkelijk synoniem maken aan ‘greenwashing’. Dit betekent dat je je verder helemaal niet zo plantaardige product overgiet met een groen, want plantaardig sausje (die spreekwoordelijke 5% dus) en dan mag je de claim ‘ natuurlijk’ erop plakken. Dit gebeurt al vele jaren en is een doorn in het oog van merken die echt heel strikt in de leer zijn (volgens de keurmerken methodiek).

En die ergernis laait momenteel ook weer hevig op doordat men in de Europese Commissie heeft besloten tot een nieuwe ISO-norm, ISO 16128, die toestaat dat de term natural inderdaad op producten mag staan waarin er ook maar een fractie van natuurlijk is terug te vinden. De plantaardige en biologisch plantaardige producenten van cosmetica zijn woest. Ze vinden dat daarmee ook het respect van keurmerken ondermijn wordt en de consument om de tuin wordt geleid.

Tot nu toe bestond er geen unanieme internationale standaard voor wat de begrippen natuurlijke en biologische cosmetica inhouden, alleen de keurmerken hadden daarvoor een eigen definitie, maar dat zijn ‘prive’ organen. ISO 16128 moet hier nu een eind aan maken.

Grappig is dat het over internationale spelregels moet gaan, maar dat het vooral een Frans issue is. Althans dat is de brandhaard nu. In geen ander land is natural, eco etc. zo groot en ruimschoots vertegenwoordigd en gewild bij de consument.  Het laatste woord is er nog niet over gezegd. Want er wordt ook gesteggeld in hoeverre je siliconen (immers een zand product), gedenaturaliseerde alcohol en genetisch gemodificeerde stoffen natuurlijk mag noemen. Je gaat er binnenkort meer over horen op BeautyJournaal.

Wat ik vooral een interessante discussie vind, is of plantaardig ook veiliger is voor de huid, en read my lips, hier zou nog wel eens een lachende derde de macht kunnen gaan grijpen: merken die technologisch echt schoon zijn – het milieu niet aantasten en ook geen allergische reacties op de huid kunnen veroorzaken – iets wat plantaardig per definitie wel kan (!).

Wat is ‘schoon’? Om te beginnen: grondstoffen die gezuiverd zijn van vervuilende bijstoffen, eventueel ontstaan in een verwerkingsprocede.

Een verrassend (maar ook discutabel) voorbeeld kwam twee weken geleden in de media vanuit Belgie. Een aantal lipbalms was getest op veiligheid door de Belgische consumentenbond. In lipproducten zit vaak (nog) minerale olie (ook wel vaseline/paraffine genoemd) omdat het simpelweg de huid makkelijk en goed beschermt, en goedkoop is. Volgens de bond stond overigens op de INCI-lijsten niet dat er minerale olie in zit, dit hoeft overigens ook niet, omdat het een verzamelnaam is, maar het is ook in andere gevallen niet altijd nodig, en daar leg ik straks meer over uit, in het kader van schone cosmetica.

Producten van minerale olie vind je op een INCI-lijst terug met namen als:

Wat bleek? Nu ja, bleek, ja bleek, want het blijken aannames te zijn (!), dat men vermoed dat de minerale olie producten die gebruikt zijn wellicht niet gezuiverd zijn en dus (wederom aanname) dat ze vervuild kunnen zijn met wat men noemt ‘polycyclische aromatische hydrocarbon’, ofwel dioxine. Dit is, zo legde onze dermatoloog in het expertteam Francis Wu uit, een rest-verontreiniging na het opschonen van aardolie. ‘Sommige fabrikanten zijn er heel streng in en schonen het op en andere zijn wat makkelijker. De PCA of dioxine kan zich binden aan AHR (aryl hydrocarbon receptor) in het lichaam en immuunstoornissen/suppressie veroorzaken.’

AHR speelt als eiwit een belangrijke rol in het ontgiften van het stoffen, maar het kan dus ook ontregelt raken, door stoffen als hierboven genoemd. Omdat je lipbalsem ook via de lippen dus een beetje binnen krijgt, is men verontrust. Zie hier welke producten worden afgeraden en aanbevolen.

De Nederlandse Vereniging van Cosmeticaproducenten liet per onmiddelijk een communique uitgaan waarin gesteld wordt dat producenten veilige producten afleveren, zoals de wetgeving stelt. Ze zegt: ‘De minimale hoeveelheid MOAH die soms na zuivering van de minerale olie (MOSH) als sporen achterblijft, is via wetenschappelijk onderzoek veilig bevonden voor de gezondheid van consumenten.’ Lees hier meer. 

De NCV legt mij bij monde van bio-chemica Lisa Sligting uit dat het onderzoek van de Belgische consumentenbond niet erg correct is. ‘Omdat men geen informatie heeft of de gebruikte grondstoffen uit minerale olie gezuiverd zijn, gaat men er automatisch van uit dat er vervuiling inzit. Maar dit is helemaal niet aangetoond.’

Let’s face it – uberhaupt. Je moet heel wat lipbalm ‘opeten’ willen de kankerverwekkende eigenschappen een rol gaan spelen. Vergelijk het een beetje met lood in lipstick – lees het artikel dat we er ooit over schreven, en hoeveel lipsticks je op moest eten om er aan dood te gaan (30 duizend stuks).

Dermatoloog Francis Wu vertelt mij dat in tegenstelling tot de reguliere cosmetica in de dermatologiepraktijk nog veel producten worden verstrekt met minerale oliebasis, en ‘achter de schermen wordt de laatste jaren wel steeds meer gedaan om met gezuiverde mineralie oliestoffen te werken.’

Toch is dit een mooi voorbeeld van een definitie voor veilige cosmetica: producten zonder verontreiniging. Wat mij betreft is dit veel impactvoller dan het praten over synthetisch versus plantaardig. Momenteel maakt de Deense organisatie AllergyCertified haar opmars in Europa.

Zij deelt certificaten uit aan cosmeticamerken en hun producten (wordt voor betaald) waarvan de organisatie middels uitvoering onderzoek in de dossiers en inspectie van de kwaliteit van gebruikte grondstoffen, heeft kunnen vaststellen dat de producten absoluut veilig zijn voor de huid: geen allergie en andere huidirritaties kan opwekken. Now we are talking!

Dat kunnen dus net zo goed producten zijn waarin goed, volgens farmaceutisch procede, gezuiverde grondstoffen zitten van synthetische oorsprong, als plantaardige stoffen. En dit is belangrijk. Er zijn ook heel goede synthetische stoffen met een absolute veiligheid voor de huid, niet alles moet als boosaardig worden weggezet. Ook bij plantenstoffen gaat het erom dat het echt gezuiverd is (Aloe Vera schijnt niet altijd in gezuiverde vorm gebruikt te worden).

Volgens AllergyCertified gaat inmiddels 27% van de Europeanen gebukt onder allergische huidreacties door cosmetica. Parfumstoffen zijn de grootste boosdoeners (ook natuurlijke parfumstoffen).

De organisatie (ik sprak ze recent in Nederland) is overigens net zo bezorgd als ik over bloggers en vloggers die elkaar maar vertellen dat je de inci-lijst moet lezen, want het is inmiddels wel duidelijk dat echt niet alles daarop te vinden is.

Een mooi voorbeeld is het gebruik van de wasactieve stof cocamidepropyl betaine in shampoo. Het zit bijna overal in en er ontstaan steeds meer hoofdhuid-jeuk klachten waarbij deze stof een rol speelt. Toch is het niet deze stof op zich, maar een restproduct wat ontstaat uit de verwerking: 3-dimethylaminopropylamine. Het punt is dat je dit niet terugvindt op de inci-lijst. Je kunt concluderen dat INCI-lijsten verre van compleet zijn en geen houvast bieden bij het onderzoek voor je huidgevoeligheid.

De beweging om echt op zuiverheid te testen om allergie te voorkomen, en dan ook echt op grondstof niveau en verwerking daarvan, te gaan selecteren biedt naar mijn idee straks (en nu ook al, want er zijn al een paar Nederlandse merken gecertificeerd, en dat worden er meer) het allerbeste voor jouw huid. De natural-movement ten spijt. Want ook dat is marketing en lifestyle.

Clean-technology is gebaseerd op wetenschap. En dat is wat we nodig hebben. Geen vage onderbuikgevoelens en trendy angstboodschappen. Ik ben voorstander van een nieuw keurmerk: Farmaceutische Standaard.

Tot slot: lees ook mijn artikel uit 2015 waarin ik al schreef over de opkomst van schone technologie

ps: AllergyCertified is ook bezig de Nederlandse markt te veroveren. In het voorjaar van 2018 is er ook weer een internationale Award-uitreiking. In de jury zitten wetenschappers, artsen, journalisten en enkele bloggers. Ik ben namens Nederland als journalist (samen met collega Sylvia Platjouw) uitgenodigd in de jury.

 

 

Lees ook