INCI naam: Propylene Glycol
Propyleenglycol is een glycol, of met andere woorden een molecuul met twee alcoholgroepen. Het is een kleurloze, reukloze, stroperige vloeistof. Het wordt voornamelijk synthetisch geproduceerd.
Propyleenglycol kent vele toepassingen. Gezuiverde propyleenglycol wordt gebruikt in voeding, cosmetica en voor medicijnen. Industriële propyleenglycol wordt toegepast in de productie van plastic, als oplosmiddel voor printerinkt, antivriesmiddelen, in de productie van verf en lak, et cetera.
In cosmetica wordt propyleenglycol gebruikt vooral als vochtbinder en oplosmiddel. De aanwezige alcoholgroepen hebben affiniteit met het watermolecuul en kunnen er verbindingen daarmee aangaan. Daarom trekt propyleenglycol (net als andere polyalcoholen) vocht aan en houdt ook het aanwezige vocht vast. Dit proces staat aan de basis van de huidhydratatie. Als oplosmiddel vervangt het gedeeltelijk water in crèmes en lotions. Voordeel hiervan is dat het product minder gevoelig wordt voor micro-organismen, waardoor ook weer minder conserveermiddelen nodig zijn. Daarnaast verhoogt propyleenglycol de dikte van de crèmes en lotions.
Van alle glycolen is propyleenglycol één van de allerkleinste. En hoe kleiner de stof, hoe gemakkelijker deze de huid binnengaat. Aangezien het de huid binnengaat en daar de oplosbaarheid van stoffen in de huid beïnvloedt, kan de aanwezigheid van propyleenglycol de effectiviteit van een cosmetische formulering bepalen. Hoe en in welke mate, hangt af van het actieve ingrediënt en de rest van de formulering.
Het wordt gebruikt in crèmes, lotions, haarverzorgingsproducten, zepen en mondverzorgingsproducten.
Een aantal websites waarschuwt voor de gevaren van propyleenglycol. Vaak gaat het om websites die reclame maken voor “natuurcosmetica”, of websites die een “gezonde” leefstijl propageren. Opmerkelijk vaak worden de feiten verdraaid of informatie uit de context getrokken, waardoor er een mening overblijft die niet per definitie met de feiten strookt. Op deze websites is het gangbaar om te melden dat propyleenglycol een industrieel antivriesmiddel is. Feitelijk klopt het dat het daarvoor gebruikt kan worden in de juiste concentratie, maar zoals gewoonlijk kunnen heel veel stoffen voor meerdere doeleinden gebruikt worden. Jojoba-olie werd ooit als smeermiddel voor machines gebruikt. Het wil niet zeggen dat het daarom schadelijk is voor de mens.
Ook worden vaak gegevens gebruikt die louter in relatie staan tot het gebruik van de pure vormen, dus in hun hoogste concentratie. Er wordt gezegd dat propyleenglycol irriterend is voor de huid en lever- en nierproblemen kan veroorzaken. Deze informatie geldt voor mensen die herhaaldelijk met de stof in pure vorm in contact komen. Het is informatie die afkomstig is uit veiligheidsvoorschriften. In zijn pure vorm is bijvoorbeeld keukenzout ook irriterend voor de huid. Het consumeren van grote hoeveelheden van keukenzout kan ook tot gezondheidsproblemen leiden.
Meerdere wetenschappelijke onderzoeken hebben bewezen dat propyleenglycol niet gevaarlijk is. In het lichaam wordt het net als glucose getransformeerd tot melkzuur. Alleen in grote hoeveelheden kan het tot klachten leiden.
Het Cosmetic Ingredient Review Expert Panel heeft het als veilig cosmetisch ingrediënt erkend in concentraties tot 50%. Propyleenglycol wordt niet veel in cosmetica gebruikt en meestal in concentraties onder 10%. Wel worden vaak afgeleiden van propyleenglycol gebruikt, mono- of di-ester van propyleenglycol, zoals propyleenglycol isostearaat.
- Lees het cosmetica woordenboek
