Alle onderzoek wijst er op: we worden steeds ouder en over niet al te lange tijd zullen we gemiddeld zelfs honderdvijftien jaar oud worden! Maar is dat wel zo’n goed nieuws? Onze laatste jaren zijn immers niet onze beste. We krijgen steeds meer ziekten en kwaaltjes, we maken niet langer deel uit van het arbeidsproces en worden veelal eenzamer.
Tenminste, dat denken we. Want dat hoeft niet zo te zijn. Immunoloog Eric Claassen reisde samen met journalisten Heidi Klijsen en Lisette de Jong de wereld over en onderzochten hoe mensen tot op zeer hoge leeftijd gezond en actief deel uit blijven maken van de gemeenschap en zelfs op honderdjarige leeftijd nog steeds flirten! Ze schreven er een boek over: ‘Gezond naar honderdvijftien’. Monique had een interview met hen.
Shop het boek hier online
Hoe kwamen jullie op het idee om dit boek te maken?
Lisette: ‘We leerden elkaar elf jaar geleden kennen tijdens een persreis. Het klikte meteen, we zijn contact blijven houden en werden al snel vrienden. We zijn alle drie geïnteresseerd in het verband tussen voeding en gezondheid. Eric stelde op een gegeven moment voor om samen een boek te maken.’
Gesprekken met ontdekkers van blauwe zones
Eric: ‘Ik ben al heel lang bezig met het verband tussen wat je eet, je darmflora en je gezondheid. Ik heb er veel over gepubliceerd en er lezingen over gegeven. Maar ik wilde al lang iets schrijven wat breder was, toegankelijker voor een groot publiek. Een megaklus, ik kwam er niet aan toe.
We besloten het met zijn drieën te maken en zijn naar Sardinië gegaan om er over te praten. We spraken daar ook met Gianni Pes, die als eerste de zogenaamde blauwe zones ontdekte, plekken op de wereld waar mensen door hun levensstijl en voeding heel lang gezond leven en deel uit blijven maken van de gemeenschap. Je vindt die blauwe zones onder meer in delen van Sardinië, met name Ogliastra en Barbagia di Seùlo, op de eilanden van Okinawa in Japan, het Nicoyaschiereiland in Costa Rica en het eiland Ikaria in Griekenland.’
Heidi: ‘Pes zag dat er op Sardinië echt veel oude mensen leven. Hij is gaan registreren waar ze woonden en zag dat er specifieke concentraties waren in het Noorden van Sardinië. Later ontdekte auteur Dan Buettner dat er op de wereld meer van dergelijke plekken waren. Buettner heeft daar vervolgens een boek over geschreven.’
Shop het boek hier online
Blauwe zones verschuiven over de wereld
Lisette: ‘Die blauwe zones zijn niet statisch. Soms leren mensen op andere plekken hoe je een blauwe zone kunt creëren en ontstaat er een nieuwe. Soms verdwijnt er een omdat mensen fastfood ontdekken en cola gaan drinken. De goede leefgewoonten van de ouderen verdwijnen daar dan en worden vervangen door de slechte leefgewoonten van de jongeren.
Ook Nederland heeft een blauwe zone
Eric: ‘In Groningen is er nu ook een blauwe zone in ontwikkeling, daar hebben we in ons boek ook over geschreven. Men probeert daar verschillende elementen uit blauwe zones te integreren in het Nederlandse leven, zonder de gewoontes van één bepaalde blauwe zone letterlijk te kopiëren. Dat zou niet gaan, dat past niet bij Nederland. Maar de goede elementen kun je wel degelijk invoeren in je Nederlandse leven. Zodat we ook hier gezond en actief oud kunnen worden in plaats van passief achter de geraniums te verdwijnen. Daar gaat ons boek ook over.”
Shop het boek hier online
Hoe zijn jullie te werk gegaan?
Heidi: “We hebben veel landen bezocht. Lisette is bijvoorbeeld naar Costa Rica gegaan. Ze sprak daar heel oude mensen, zoals een dame van 105 die nog elke dag een ommetje maakt, een gesprekje met de buren maakt, de kippen voert en zelfs flirt met de honderdjarige meneer van iets verderop. Een andere dame van honderd+ tut zich nog elke dag helemaal op.
‘Het viel ons op dat in veel landen waar we geweest zijn de sociale cohesie veel groter is dan hier. Mensen worden daar niet in een bejaardenhuis gezet. De hele gemeenschap zorgt voor elkaar, iedereen doet iets, iedereen blijft betrokken.’
Lisette: ‘Ook in Japan, hele gemeenschappen zorgen daar voor elkaar. Op het Griekse eiland Ikaria zijn mensen erg religieus. Ze hebben geen stress, ze nemen het leven zoals het is. Ze leven vanuit hun hart en denken bijvoorbeeld bij ziekte ‘god heeft het zo gewild’. Ik ben zelf niet religieus, maar ik kan daar jaloers op zijn.”
Het klinkt allemaal zo heerlijk en zo positief! We worden steeds ouder en steeds gezonder ouder. Maar toch hebben tegenwoordig steeds meer mensen kanker en andere heftige aandoeningen. Hoe rijm je dat?
Eric: ‘Dat is voor een deel perceptie. Er is juist heel veel vooruitgang geboekt in het behandelen van ernstige ziekten als kanker. Mensen gaan er veel minder vaak aan dood, al kun je natuurlijk nog steeds veel pech hebben. Als je bijvoorbeeld kijkt naar kinderen met leukemie: vroeger stierf 80% van die kinderen, nu 20%.
Sneller naar de dokter
‘Mensen gaan nu veel sneller naar de dokter, worden sneller getest, de ziekten worden in een vroeger stadium ontdekt. Het is daardoor vaak beter te behandelen, maar daardoor lijkt het ook dat meer mensen kanker hebben. Dat is niet zo, vroeger hadden ook heel veel mensen kanker maar ze wisten het niet. Ze gingen gewoon dood, zonder dat hun ziekte ooit ontdekt was.
Shop het boek hier online
Ieder decennium krijgen we er twee jaar bij
‘Maar de cijfers bewijzen wel degelijk dat we steeds ouder worden. ieder decennium krijgen we er twee jaar bij. Dus over 100 jaar zullen we gemiddeld 115 worden, met uitschieters naar 130 of meer. Dat is niet meer te stuiten. Dat betekent overigens niet dat we onsterfelijk worden. Dat kan niet, iedereen gaat uiteindelijk dood.’
Heidi: ‘Maar er is nog steeds een hoop gezondheidswinst te halen. Met goed eten en een gezonde leefstijl kun je heel veel ouderdomskwaaltjes heel lang buiten de deur houden. Daar gaan we in ons boek uitgebreid op in.
Hoe vertaal je al die gewoonten uit Japan, Sardinië en Costa Rica naar Nederland? Kan dat wel? We leven hier toch heel anders?
Lisette: ‘We hebben overal gekeken wat de mensen daar nou zo goed doen, waardoor ze gezond en actief oud worden. En wat wij daar, als Nederlanders, van kunnen leren. We wilden vooral niet met het vingertje wijzen, mensen niet gaan vertellen wat ze moeten doen. We wilden inspireren, positieve verhalen vertellen.’
Kleine veranderingen doen al veel
Heidi: ‘Het is niet zo dat iedereen van ons op yoga moet of elke dag vijftien kilometer moet gaan lopen. Je hoeft ook op je honderdste niet per se te flirten met de buurman. We hopen dat mensen dingen oppikken die hen aanspreken, die ze willen doen. Je hoeft je leven niet helemaal om te gooien. Verander, als je dat wil, één klein dingetje. Als dat bevalt kun je wellicht nog iets veranderen. en wie weet blijkt na een tijdje dat je toch echt wel grote stappen hebt gezet.’
Je darmen zijn gek op witlof
Eric: ‘Beter gaan eten omdat je daar gezonder door wordt, is een simpel gegeven, maar niet per se eenvoudig. We hebben zo onze impulsen, onze gewoonten, verleiding om slecht te eten ligt overal op de loer. Daarom is het makkelijker om kleine stapjes te zetten, stapjes, die je ook echt wil zetten. Een eenvoudige en zeer Nederlandse tip is bijvoorbeeld om elke week witlof te eten. Je darmen zullen je dankbaar zijn.”
Lisette: ‘Heel streng in de leer zijn werkt niet en kan bovendien juist ongezond zijn. Kijk maar naar al die jongen mensen die ineens heel streng veganistisch eten. Die lopen kans op een vitaminetekort. Zoek naar een balans, dat is veel gezonder en levert ook niet zoveel stress op. Daar gaat ons boek ook over.’
Shop het boek hier online
Nog plannen voor een volgend boek?
Eric: “Een praktisch werkboek zou leuk zijn. Een boek met oefeningen en tips die je kunt toepassen in je eigen leven. Je zou zo’n boek kunnen gebruiken bij bijvoorbeeld cursussen in een wijkgebouw, of bij trainingen over gezonder leven.”
Hebben jullie tot slot nog een boodschap?
Heidi: ‘Zorg goed voor elkaar. Je kunt alles goed regelen: goed eten, veel bewegen, goed voor jezelf zorgen. Maar als je eenzaam bent heb je daar niet zo veel aan. We zijn een individualistisch volkje en daardoor zijn veel oude mensen in ons land eenzaam. Dat zou niet zo moeten zijn.’
Doe de dingen samen
Lisette: ‘Daar sluit ik me bij aan. Doe zo veel mogelijk samen. Zie elkaar. Heb echte gesprekken met elkaar. Werk samen. Praat niet alleen op Facebook over je eigen leventje. Als we gezond oud willen worden moeten we elkaar zien, met elkaar praten en er voor elkaar zijn.”
Eric: ‘Exact! In Japan zagen we een winkel waar vier generaties uit een familie werkten. Iedereen blijft actief, niemand wordt afgeschreven. Ieder doet wat hij of zij kan, of dat nu zestig uur per week is, of gewoon een beetje helpen.
Gelukkig oud worden
‘Ik word nu ook ouder maar ik moet er niet aan denken om te stoppen met werken. Ik wil doorgaan, onderdeel blijven uitmaken van de maatschappij. Gelukkig oud worden doe je door de mensen om je heen. En dat kan gelukkig. Vroeger was je een bejaarde op je vijfenzestigste. Nu gelukkig niet meer.’
Shop het boek hier onlineLees ook op BeautyJournaal:
- de invloed van specerijen op je darmflora
- de beste boeken om te leren over je darmen en gezondheid
- dermatoloog Francis Wu over de lekkende darm en huidziekten
- Monique schrijft: health is het nieuwe beauty
- werkt probiotica in huidverzorging?
- de relatie van de darmbacterie met depressie
