Dermatoloog Francis Wu helpt je van pigmentproblemen af
BeautyJournaal heeft een hele fijne dermatoloog in haar expertteam: Francis Wu. Je kunt hem altijd vragen stellen, we zorgen dat je antwoord krijgt. Ook informeert hij je over huidzaken die veel vragen oproepen: deze keer gaat het over pigmentproblemen.
Melanine zorgt voor pigment
Vlekjes of hyperpigmentatie is meestal een onschuldige aandoening waarbij plekken op de huid donkerder van kleur worden dan de normale omringende huid. Hyperpigmentatie wordt in de huid veroorzaakt door overproductie van een pigment, bekend als melanine.
Twee typen melanine
Er zijn 2 typen melanine: eumelanin en pheomelanin. Eumelanin is bruin-zwart en het beschermt ons tegen ultraviolete licht (foto-protectief). Pheomelanin is geel-rood, foto-reactief en beschermt niet tegen ultraviolete straling.
| Huidtype | Kenmerk | Huidverbranding | Huidkanker risico |
| 1 | Lichte ogen, rossig haar, sproeten | Altijd | Grootste risico |
| 2 | Lichte huid en ogen, blond haar | Snel | Hoog risico |
| 3 | Licht getinte huid, donkere ogen | Zelden | Hoog risico |
| 4 | Getinte huid, donkere ogen en donker haar (Mediterraan) | Bijna nooit, bruint zeer goed | Matig risico |
| 5 | Donker getinte huid (Aziatisch) | Zeer goed bestand tegen zon | Komt weinig voor, wel hoog risico op vitamine D gebrek |
| 6 | Zeer donkere huid (Negroïde) | Zeer goed bestand tegen zon | Komt weinig voor, wel hoog risico op vitamine D gebrek |
Zo wordt melanine gevormd in je huid
Melanine wordt door melanocyten gemaakt met behulp van het aminozuur tyrosine in de onderste basale laag van de opperhuid (epidermis). Tyrosine wordt door het enzym tyrosinase geklieft, ofwel door midden ‘gehakt’ en afhankelijk van je huidtype vormt er dan eumelanin en pheomelanin. Samen noemen we dit melanine.
Ingenieus transport naar de buitenste huidlaag
De melanine wordt vervolgens ingepakt terwijl het zich nog in de melanocyten bevindt. Er vormen zich speciale transportbolletjes die melanosomen worden genoemd.
Via uitstulpingen in een melanocyt verlaten de volgepakte melanosomen naar keratinocyten (een enkele melanocyt is ruwweg ‘verbonden’ met 40 keratinocyten). De verplaatsing van keratinocyten van de onderste gedeelte van de epidermis naar het oppervlak, resulteert in een donkere tint. Ofwel een zongebruinde huid.
Waarom zoveel verschillende soorten ‘bruin’?
Hoewel bijna iedereen evenveel melanocyten heeft, verschillen de hoeveelheid, de grootte van melanosomen en melanine deeltjes enorm, wat resulteert in verschillende huidskleuren.
Mensen met een lichte huidskleur huidtype 1 & 2 produceren meer pheomelanin en verbranden sneller in de zon. Donkere huidtypen 3-6 hebben voornamelijk eumelanin en zijn goed bestand tegen de zon.
Huidfeitje: mensen met een donkere huidtype hebben een SPF12 waarde van zichzelf en een zongebruinde huidtype 2 (lichte huid en blond haar) heeft slechts SPF 4 bescherming.
De oorzaken van over-pigmentatie
Hyperpigmentatie wordt veroorzaakt door:
- overmatige blootstelling aan zonlicht,
- hormonale veranderingen, zoals anticonceptie medicatie of in de overgang,
- huidirritatie door agressieve chemische stoffen,
- diverse huidaandoeningen, zoals bijvoorbeeld acne, eczeem of psoriasis
- en ook door medicijnen (Antibiotica: tetracycline/ doxycycline/ minocycline, hartmedicatie: amiodarone).
Pigmentvlekken kan op elk deel van het lichaam voorkomen maar het vaakst in het gezicht, op de handen en in de nek en is om cosmetische redenen ongewenst.
Wat is eraan te doen?
Preventie door bescherming
Allerbelangrijkst is preventie door de huid te beschermen tegen de zon. We kennen 3 verschillende ultraviolete straling (UVA, UVB en UVC). UVC wordt door de ozonlaag tegen gehouden en bereikt de aarde niet. Ultraviolette straling (UVA en UVB) de belangrijkste. De UVA-stralen kunnen oplopen tot 95 procent van alle UV stralen die het aardoppervlak raken.
UV-A is het hele jaar door aanwezig
Ze zijn gedurende alle uren daglicht het hele jaar door met een relatief gelijke intensiteit aanwezig, en kunnen wolken en glas binnendringen. De intensiteit van UVB hangt af van het seizoen, de locatie in de wereld en de tijd van de dag. Hoewel UVA-stralen minder intens zijn dan UVB, komen UVA-stralen 30 tot 50 keer vaker voor.
Zowel UVA als UVB kunnen pigmentvlekken veroorzaken. Het is raadzaam om in de lente en zomer een goede SPF factor (20-30) met UVA-bescherming te gebruiken. In het najaar en winterperiode speelt UVB in Nederland bijna geen rol, maar daarentegen is UVA-bescherming zeer zinvol.
Andere mogelijkheden om donkere vlekken te behandelen of te verminderen
- Camouflage is een simpel en veilige manier om je huid een egale tint te geven.
- Anti pigment (ingrediënten) crèmes kunnen tot op zekere hoogte helpen om de donkere vlekken te verminderen.
Bleken, of plantaardige stoffen die het splitsen van tyrosine voorkomen:
Op 3 verschillende wijzen zijn pigmentvermindering aan te pakken. Er zijn ingrediënten zoals hydrochinon, plantaardige stoffen als arbutin/deoxyarbutin (zit in bessen, cranberry, peren), kojic zuur, azelaïnezuur, aloesin (Aloe Vera), vitamine C (L-Ascorbic Acid) & E (Tocopherol) die het klieven van de aminozuur tyrosine (tyrosinase) verhinderen.
Verhinderen van het melanosomen transport:
Een andere mogelijkheid is het transport van melanosomen naar keratinocyten transport verhinderen, waarbij vitamine B3 (Niacinamide) een bekend voorbeeld is.
De celdeling versnellen:
Tenslotte, door het versnellen van je epidermale turnover oftewel je oppervlakkige hoornlaag sneller vernieuwen, wordt de donkere tint vermindert. Ingrediënten die dat ondersteunen zijn vitamine A (Tretinoine), α-hydroxyacids (AHA-fruitzuur) en een plant hormoon salicylzuur.
- Chemische peeling wordt de opperhuid en de oppervlakkige dermis (lederhuid) met een chemisch middel oppervlakkig vernieuwd. Geschikt om naast fijne rimpels, maar ook ongewenste donkere pigmentvlekken te behandelen.
Stoffen die worden gebruikt zijn trichloorazijnzuur (TCA), fenol en glycolzuur (AHA, alpha hydroxyzuren). De huid wordt eerst ontvet en vervolgens wordt TCA, AHA of fenol met behulp van een wattenstok of gaas op de huid aangebracht. Een nadeel is de kans op pigmentverschuiving in de huid, vaak is dit tijdelijk.
- Mechanische peeling of microdermabrasie is net als chemische peelings geschikt donkere pigmentvlekken en fijne tot middelfijne rimpels aan te pakken. De oppervlakkige opperhuid wordt afgeslepen, abrasie. De huid wordt lokaal onder vacuüm door middel van een continu stroom van micro-kristallen (aluminiumoxide) afgeslepen. De huid wordt nauwkeurig tot het gewenste niveau en zonder huidbeschadiging gepeeld.
- Pigment (donker) laser therapie heeft als doel specifieke verwijdering van ongewenste en overmatige pigment in de huid. De laser werkt heel oppervlakkig en gaat niet dieper dan 0.5-1 mm. De laser stuurt gericht een energiepuls die specifiek door het pigment in de huid wordt opgenomen en ten gronde gaat. Overige structuren in de huid blijven intact.
De Spot Reducer van Iconic Elements
Iconic Elements Spot Reducer (30 ml) richt zich op het reduceren van ongewenste pigmentvlekken in het gezicht. Niacinamide (Vitamine B3) corrigeert en vermindert donkere vlekken en een natuurlijke cell protector ondersteunt de herstelmechanismen tegen UV-schade. De crème is geschikt voor een normale en gemengde huid. Deze crème heeft in Hong Kong, de Grand Prix de la Beauté 2015-2016 gewonnen.
Lees meer en shop de Iconic Elements producten hier online.
Dermatoloog Francis Wu is werkzaam bij Dermatologisch Centrum Amstel en Vechtstreek met zijn praktijk Shape Aesthetics. Lees hier meer.
Heb jij een vraag aan Francis Wu over je huid? Stuur hem naar het contactformulier van BeautyJournaal ovv Francis. Je krijgt altijd persoonlijk antwoord.
Beste Juno, we hebben antwoord voor jou van dermatoloog Francis Wu, we hopen dat je er iets aan hebt.
Wat een hele goeie vraag!
In 1975 was voor het eerst een huidtype indeling door Thomas Fitzpatrick bedacht. Het idee is om betere dermatologische huid pigment onderzoeken te doen. We leven in een multiculturele samenleving hierdoor is de indeling onderhevig aan aanpassingen. Er is een verfijnde indeling obv genetische aanleg (deel 1) en reactie op zonlicht (deel 2) bedacht, nog niet door dermatologen toegepast, en baseert zich op een punten systeem. Deze scoren op oogkleur, haarkleur, huidkleur voor zonexpositie, hoeveelheid sproeten, deel 2 hoe reageert je huid op zonlicht (zonverbranding en blaar vorming tot verbrandt nooit), bruinen (nooit, soms, snel), hoe donker wordt je (helemaal niet, licht, tot donker) en hoe gevoelig is je huid in de zon (gevoelig, normaal, resistent).
De totale som bepaalt uiteindelijk tot welke huidtype (1-6) je behoort.
met vriendelijke groet,
Francis Wu
Jammer Juno, het is erg lastig inderdaad als je een huidziekte hebt. dan moet je heel goed kijken wat voor jou wel en niet werkt. heb je ook last van de voethuid?
Ik blijf die huidtypen tabellen toch vreemd vinden. Theoretisch verbranden mensen met n wat getinte huid dus vrijwel niet. Mijn man zou qua kleur (getinte huid en donkere ogen) onder huidtype 4 vallen terwijl hij wel degelijk verbrand. Volgens mij klopt t ook niet om de huidkleur te laten samenhangen met oog- en haarkleur. Nogal wat mensen met blond haar en blauwe ogen hebben een medium huidskleur (surferstypen :-)), terwijl er ook hele lichte huidtypes zijn met bijna zwart haar en donkere ogen (sneeuwwitjes :-))