In het NRC van afgelopen weekend (zaterdag 17 en zondag 18 augustus 2013) lazen we een opzienbarend artikel over honing en het genezen van wonden. In dit artikel wordt verwezen naar een stuk in het WCS News (tijdschrift voor verpleegkundigen) waarin honing in drie maanden tijd een gapende, zwerende voetwond door diabetes genas. De conclusie: honing gaat infectie tegen en helpt bij wondgenezing en dan vooral ook bij chronische wonden. Maar is het écht waar? Werkt honing daadwerkelijk genezend?
Hier zijn nog lang niet alle artsen over eens. Zo onderzochten artsen in België 55 studies naar honing en publiceerden de resultaten in het wetenschappelijke tijdschrift Burns (afgelopen 29 juli). Het resultaat: honing werkt wel degelijk antibacterieel maar bewijs dat het ook wonden geneest, blijft uit. Wel blijkt honing een positief effect te hebben op brandwonden. Echter, alle 55 studies verschilden zo ontzettend in hun opzet en resultaten dat de artsen geen conclusie konden trekken.
Bacteriendodende werking
Ook Paul Kwakman, microbiologisch onderzoeker bij het AMC onderzocht de werking van honing op wonden. Hieruit kwam naar voren dat honing het aantal bacteriën op de huid met een factor 100 terugbrengt. Hoe dat komt? De hoge suikerconcentratie in honing dood de bacteriën. Ook bevat honing het enzym glucose-oxidase die – wanneer het in contact komt met (wond)vocht – actief wordt en het glucose omzet in waterstofperoxide en gluconzuur. In het artikel staat verder ‘dat de eerste stof dodelijk is voor bacteriën, de tweede zorgt voor een zure omgeving waarin ziekteverwekkers niet gedijen’. Ook laat Kwakman in het NRC-artikel weten dat hij en zijn onderzoeksteam als eerste een bacteriendodend peptide in honing – genaamd ‘bee defensin-1’ – hebben geïdentificeerd. Dit was al wel eerder in bijen aangetroffen maar niet in honing.
Conclusie blijft uit
Echter is de ene honing de andere niet. Er bestaan zoveel soorten dat het voor artsen lastig is te onderzoeken welke bloemsoort, klimaat, seizoen en bereidingswijze helpen. Het bedrijf Bfactory – ontstaan vanuit de Wageningen Universiteit – standaardiseerde zoveel mogelijk deze condities (klimaat, seizoen, etc) om een honing te maken voor medicinale toepassingen. Bfactory gebruikte hiervoor een specifieke mix van bloemen (welke is helaas top secret!) en liet alle bijen de nectar verzamelen in een gesloten kas. Let wel: de honing hier was puur en er werd dus niets aan toegevoegd of uitgehaald. De honing ging vervolgens als gel of verwerkt in wondverband naar het ziekenhuis waar patiënten ermee werden behandeld, vaak mensen die last hebben van doorligwonden en wonden bij diabetes, operaties en bestraling. Willem Jan Bosma, mede-oprichter van Bfactory geeft als conclusie dat honing wel degelijk werkt bij wondgenezing, maar ‘over harde wetenschappelijk bewijs zal altijd wel discussie blijven, maar dat geldt ook voor andere methoden van wondbehandeling’.
Kortom: het kan dus zeker geen kwaad om een pot honing toe te voegen aan je EHBO-kit. Je weet maar nooit…
Tot slot een leuk feit: BeautyJournaal’s expert en plastisch chirurg Frank Niessen werkt er ook mee. Hij vertelt ons, naar aanleiding van een onderzoek wat hierboven wordt genoemd, waaraan hij meewerkt: ‘Het genezingsbevorderende effect lijkt de vermindering van het aantal bacteriën te zijn, maar het stimuleert ook je immuunsysteem. Daarom gebruik ik propolis, dat bijen ook maken, in een test om littekens mooier te maken.’
Lees ook:
- Meer over lichaam en gezondheid vind je in deze rubriek
- Honing geneest niet alleen maar ruikt ook erg lekker! Marc Jacobs lanceerde onlangs zijn nieuwste parfum Honey
- Testpanellid Gerti testte onlangs een Manuka Doctor masker met bijengif tegen huidveroudering
- Testpanellid Yildiz smeert juist honing in haar haren
beste mevrouw,
Mijn naam is Harm Jaap en ik werk bij een bedrijf wat onder andere medicinale honing verkoopt. Monique van het beautyjournaal heeft me gevraagd om te reageren wat bij deze doe. Helaas kan ik je geen kant en klare adviezen geven, daarvoor is er veel te weinig informatie. In de praktijk is 3 maanden in het ziekenhuis met een wond helaas geen uitzondering. Veel mensen verkijken zich ook wel eens op de tijd die nodig is om een wond te laten genezen en hoe ingewikkeld het soms is. Drie maanden om een wond te genezen is in veel gevallen zelfs kort. Honing is inderdaad een van de vele producten die gebruikt worden in de wondgenezing. Honing is geschikt voor de behandeling van wonden en dan vaak voor wonden met (gevaar voor) milde infecties. Dan moet het wel medicinale honing zijn want anders bestaat er altijd gevaar voor extra infecties. In dit geval zijn er nog twee bijkomende vragen. Vraag 1: rookt ze? Als ze rookt is genezing in dit soort gevallen bijna onmogelijk. Vraag 2: eet ze voldoende en goed. Het hebben van een grote wond hebben en deze dicht laten gaan is topsport voor het lichaam. Daarvoor moeten mensen met serieuze wonden echt letten op wat ze eten. Bij uw moeder, waarbij ze diabetes heeft, bot zichtbaar is en in de wond een lastige bacterie zit is het echt specialisten werk. Voor de behandeling van een dergelijke wond is het hele berg aan informatie nodig zoals regulatie van de glucose, (röntgen)foto’s, wondkweken, bloedonderzoek etc, Dan kun je ondanks alle goede bedoelingen en ervaringen als “buitenstaander” vaak niet meer doen dan toekijken. Ik zou in ieder geval nagaan of er een wondteam bij betrokken is. Tegenwoordig hebben de meeste ziekenhuizen zo’n team waarin een aantal deskundigen samen moeilijke wonden bespreken. Deze teams zijn in niet ieder ziekenhuis aanwezig en soms moet je er echt om vragen, maar zij hebben vaak wel de juiste kennis en ervaring om dit soort wonden aan te pakken.
Mijn moeder ligt aan bijkans 3 maanden in het ziekenhuis. Ze heeft nl. een hernia operatie gedaan. Ze heeft nu een gapende wond. Zo diep dat je tot de ruggewervel ziet. Ze is ook diabeet waardoor de wond helemaal niet geneest. Ze heeft de bacterie esbl.
Ik heb 2 dagen geleden over de pure honing gehoord en ook nu gelezen hierover. Ik zou dat graag bij haar willen proberen, maar de vraag is hoe zou ik dat moeten met zo’n diepe wond. De verpleegsters zien geen vorderingen bij de wond. A.u.b. help me met meer details hierover hoe en wat te doen. Moet ik hierover wel met de neurochirurg bespreken?
Zie gaarne een spoedige reactie a.u.b.
Mvg.
Een radeloze dochter.
Jarenlang heb ik propolis ingezet bij acne. Vroeger had je Dr. Apis serum in de cosmetica en nog meer andere merken. Propolis is echt goed voor ontstekingen het sedeert en desinfecteert. Helaas is het bijna niet meer te krijgen of vermengd met andere stiffen.
Ik weet dat ze dat nog wel eens bij paarden doen als ze een wond hebben..
Interessant artikel met een nuchtere verzameling van feiten. En ik ben heel blij, dat het belang van de kwaliteit van het product voor de uitkomst van een onderzoek hier ter sprake komt. Deze belangrijke feit wordt soms genegeerd bij de onderzoeken naar de werking van de kruiden, etherische oliën etc. En achteraf blijken de negatieve conclusies te maken hebben met de slechte kwaliteit van het onderzocht materiaal. Maar vaker kunnen onderzoekers helemaal niets zeggen over wat voor kwaliteit product ze gebruikte.
Lijkt me alleen nogal een plakkerige bedoening.
wat raar….er zijnnin Egypte tijdens archeologische opgravingen genoeg potten gevonden waar geïmpregneerde gazen in zaten. Van oudsher wordt honing al erg gebruikt bij het helen en behnadelen van wonden…. Waarom zouden er dan nog steeds geïmpregneerde honing verbanden besteld kunnen worden in pharmacie wereld en wat dacht je van het merk Klinion die de creme Mesitran op de markt heeft. Staat in standsed assortiment bij Mediq apotheken.