From time to time is het een dingetje: sterren die nu eens niet gephotoshopt op een foto worden ontdekt. Dat gaat de hele wereld over, en mensen reageren verrast. Geen wonder, de lifestyle industrie heeft er over het algemeen weinig baat bij om mensen te laten zien zoals ze zijn, er wordt een droom verkocht en daar horen droombeelden bij.
Hoewel er zeker een grote tegenbeweging op gang is gekomen dankzij bloggers, voor multinationals blijft dit iets engs en je ziet ook vaak dat hoe puur bloggers beginnen, ze worden langzamerhand door de industrie in de armen gesloten en omgevormd tot uiterlijk voorbeeldige plaatjes, door hen hiervoor de nodige hand- en spandiensten aan te bieden.
Vorige week mochten we kennismaken met het buikje van voormalig topmodel Cindy Crawford met mooie tekens van leven. Deze week staat het gezicht van Beyonce centraal. Foto’s van een L’ Oreal shoot uit 2013 zouden zijn uitgelekt, zo luidt het verhaal. Op de foto’s ziet ze er lekker untamed uit, volwassen, een een tikje raw, een uitdagende zwarte vrouw. Op de foto’s voor L’Oreal is van haar een lief kijkend onschuldig meisje gemaakt.
Photoshoppen of wel een mooiere versie van jezelf willen laten zien, is van alle tijden. Momenteel draait er een prachtige tentoonstelling over Hollanders in de 17e eeuw in de Hermitage Amsterdam en hoe de selfie cultuur ook toen hoogtij vierde. Niet met behulp van mobiele telefoons en camera’s, maar dankzij de werklust van portretschilders. Er worden hele leuke parallellen getrokken.
En het werk van Rembrandt, waarover nu ook een prachtige tentoonstelling in het Rijks te zien is, geeft het tegenovergestelde weer. De rauwe, vleselijke werkelijkheid: innemend, boeiend en authentiek. Je blijft ernaar kijken, en zo is het ook met echte mensen die niet door een filter zijn gehaald: ze zetten je zintuigen op scherp. Een gladde projectie doet dat niet. Daar bij kijk je alleen naar een totaalplaatje, terwijl ‘echte’ afbeeldingen je meetrekken in details. En laten we wel wezen, dat is pas echt genieten, omdat de verwondering boven komt drijven, de verrassing.
Maar het maakt de geportretteerde ook kwetsbaarder. Een egaliserend sausje over het uiterlijk heen, geeft bescherming als een masker.
Maar goed, alles hangt samen met de context waarin iets vertoond wordt. Ik heb wel eens naar een serie in een blad gekeken met vrolijke vrouwen met cellulite op hun benen en eerlijk gezegd vond ik het niets. Waarom niet? Omdat ik zo’n blad koop om weg te dromen, en dan wil je ook beeld daarbij zien dat dat gevoel versterkt. Zo gaat dat met beauty producten ook.
Wie naar een kunsttentoonstelling gaat, wil alle zintuigen een feestje geven, dus hoe meer detail, verrassing en verdieping er is, hoe groter het plezier dat je eraan beleeft.
Toch vind ik Beyonce er in haar naakte werkelijkheid er ook prachtig uitzien, van mij had ze absoluut niet zo gehershopt hoeven worden tot een klein onschuldig meisje.
Er mag best balans gehouden worden tussen de droom en de realiteit. Beeld vervlakt zo door het egaliserende karakter van photoshop dat het afstompend werkt. Er is niets mis mee om je zintuigen weer extra te laten prikkelen.
Marketing moet niet alleen gericht zijn op mensen tussen de 10 en 35 jaar. Niets mis om een jaartje ouder te worden en sporen van leven te zien. Het is zoeken naar een nieuwe intensere beleving van schoonheid zonder het leven uit te willen wissen, maar ook de droom te respecteren.
