(Dit artikel dateert van 2021) To be honest, ik begin het zo onderhand wel een beetje op mijn heupen te krijgen van alle voortschrijdende inzichten over chemicaliën in cosmetica.
Decennialang waanden we ons veilig dankzij wetgeving, maar door de trendbreuk met de synthetische chemie en de opkomst van plantaardige chemie in cosmetica, het activisme van vele gebruikers wereldwijd, de hooggeschooldheid van vrouwen tegenwoordig – ook in de chemie – en de schandalen met ons milieu en vervuilende stoffen – moet de beauty industrie er ook aan geloven.
De producten worden immers op een levend orgaan gebruikt. En hoewel de huid redelijk ondoorlaatbaar is, is zij dat zeker niet volledig. En dat verontrust.
Afgelopen twee weken kwamen berichten naar buiten over nieuwe vindingen van kankerverwekkende stoffen in cosmetica. PFAS en benzeen.
PFAS in je foundation
PFAS staat ook al langere tijd negatief in het daglicht vanwege het gebruik ervan in antiaanbaklagen in pannen. Het is een zeer giftige stof. Tafel werd er beroemd en berucht mee. Ik ben werkelijk flabbergasted dat het ook als bijproduct in make-up te vinden is, met name in foundations, concealers, oogmake-up en lipstick, en vooral in de waterproof make-up.
Wil je clean beauty skincare? Lees dan onze artikelen over MUZE!
In textiel, tapijt, leer, papier, verf en blusschuim, en make-up
PFAS is een verzamelnaam voor chemische stoffen, de afkorting staat voor poly- en perfluoralkylstoffen, zo lees ik op de website van de NCV. Voorbeelden van PFAS zijn perfluoroctaansulfonzuur (PFOS) en perfluoroctaanzuur (PFOA).
Deze stoffen worden toegepast in consumentenproducten als textiel, tapijt, leer en papier en in industriële producten zoals verf en blusschuim. Tijdens de productie, het gebruik en in de afvalfase komen deze stoffen op verschillende manieren in de bodem terecht. PFAS zijn zeer slecht afbreekbaar in de natuur, en bovendien slecht voor de mens.
Handig om waterbestendige producten te maken
Op de site van NCV lees ik nog dat de stoffen zelden in cosmetica worden aangetroffen, maar dit is dus niet zo, blijkens het nieuwe Amerikaanse onderzoek. Men stelt:’ Soms worden in cosmetica voorlopers van PFAS gebruikt; voorlopers zijn stoffen die bij een chemische reactie kunnen worden omgevormd tot een andere scheikundige stof, in dit geval een stof die onder PFAS valt. Een paar van deze stoffen worden bijvoorbeeld gebruikt om het product duurzamer en beter bestand te maken tegen regen, wind en zonlicht.
Extreem lage concentraties?
De NCV vervolgt: ‘Stoffen die in het product of in het milieu omgezet zouden kunnen worden tot PFAS worden echter weinig in cosmetica toegepast. Daarnaast zijn de concentraties PFAS die in cosmetica gevonden kunnen worden extreem laag. Zo bedraagt de hoogste concentratie die gevonden is slechts 0,00000334% (Bron: ‘Risk assessment of fluorinated substances in cosmetic products. Survey of chemical substances in consumer products No. 169’, Ministry of Environment and Food of Denmark, 2018). Deze hoeveelheden vormen geen risico voor de gezondheid.
Regelmatige monitoring
En de NCV meldt tot slot: ‘De veiligheid van stoffen in consumentenproducten wordt continu beoordeeld. Hoge concentraties PFAS in onze omgeving kunnen een nadelige invloed hebben op onze gezondheid. Daarom wordt het gebruik van PFAS op Europees niveau sterk beperkt.
Alle ingrediënten in cosmetica – inclusief gefluoreerde stoffen – ondergaan een grondige veiligheidsbeoordeling voordat ze op de markt worden geïntroduceerd, dit wordt vereist door de Europese Cosmeticaverordening. Naleving van de verordening wordt in Nederland gecontroleerd door de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA).
Een hoog gehalte
Uit het Amerikaanse onderzoek, waarbij 231 producten werden onderzocht, blijkt dat 63% van de geteste foundations en 58% van de oogproducten, 47 procent van de mascara’s en 55% van de lipproducten een hoog gehalte aan fluor bevatten. Dat is een indicator van de PFAS-concentratie in een product. Maar ook andere voorlopers als alcoholen, methacrylaten en fosfaat esters werden gevonden. Het ging om concentraties van 33-10.500 ng (nanogram) per gram product, met een gemiddelde van 1050 ng, per gram product. Het hoogst gemeten PFAS was 4000 nanogram per gram product, en dat is 4 tot 5 keer boven de norm.
Talloze merken werden onderzocht, van L’Oréal, Ulta, Mac, Cover Girl, Clinique, Maybelline, Smashbox, Nars, Estée Lauder. De onderzoekers hebben geen openheid van zaken gegeven over welke merken en producten teveel PFAS bevatten.
Niet uit het grondwater te krijgen
Hoofdonderzoeker Graham Peaslee vindt de uitkomsten zorgwekkend, omdat het om een industrie gaat die dagelijks miljoenen producten aan mensen verkoopt. Met het gebruik van deze producten loop je het risico om stoffen via je ogen en mond binnen te krijgen. Het hoopt zich op in de bloedbaan, je krijgt het er niet meer uit. Ook komt er door de productie veel via het afvalwater in het milieu terecht en is het er niet uit te filteren.
Een belangrijk punt is ook dat we via meer bronnen blootgesteld worden aan deze stoffen, waardoor er een ophoping ontstaat.
De producten die getest werden, waren gekocht in Amerika en Canada. Op bijna alle imci-lijstjes wordt geen melding gemaakt van PFAS houdende stoffen.
En dan benzeen in zonnebrandcrème
Deze giftige stof werd in 78 samples aangetroffen. De lijst is ook vrijgegeven, er staan vooral merken op die in Amerika grootschalig te koop zijn, waaronder zonproducten van Neutrogena.
Het onderzoeksbedrijf Valisure LLC analyseerde 294 unieke batches van producten zonnebrandcreme en aftersun.Van de 294 partijen werd in 78 sporen van benzeen in de producten gevonden. Soms zelfs drie keer zo hoog als toegestaan is volgens de Amerikaanse wetgeving (2 parts per miljoen).
Uit de handel nemen
Van de 78 bleken 40 batches zoveel benzeen te bevatten dat de producten eigenlijk onmiddellijk uit de handel genomen zouden moeten worden. Onderuit ging bijvoorbeeld Neutrogena’s Ultra Sheer Weightless Sunscreen Spray, SPF 100 en met een spf 70. Het aftersun product Sun Bum’s Cool Down scoorde ook erg hoog in benzeen – ook 5.33 ppm.
Blootstelling aan benzeen via sigaretten vele malen groter
Industrie experts wijzen erop dat je nu niet direct al je zonnebrandproducten moet weggooien. Hoewel het carcinogeen is, met name risico’s op leukemie en bloedziekten worden genoemd, word je vooral via sigaretten op grote schaal blootgesteld aan benzeen.
Wil je clean beauty skincare? Lees dan onze artikelen over MUZE!
Wetenschappers in Amerika verlangen nu van de FDA dat er duidelijker veiligheidsrichtlijnen komen. Het blijkt dat bijvoorbeeld hygiëne gels die op grote schaal tijdens Covid gebruikt werden, ook een grensoverschrijding van benzeen bevatten. Echter….nogmaals: je wilt überhaupt geen producten met benzeen op je huid. Dus waarom nog een limit stellen, als het gewoon nul zou moeten zijn?
78 batches vervuild, 200 zijn schoon…
De industrie probeert het debacle ook in balans te brengen, want als 78 batch sporen van benzeen bevatten, zijn er nog altijd 200 batches schoon. Men vraagt zich af of vervuiling in het spel kan zijn. Opgelopen tijdens het productieproces.
Vervuiling tijdens productieproces?
Dat zou kunnen, maken hoe dan ook: dit soort giftige stoffen horen niet in cosmetica thuis. Johnson & Johnson, de producent van Neutrogena, heeft inmiddels aangegeven intern onderzoek te gaan doen. Het moge duidelijk zijn dat benzeen geen onderdeel uitmaakt van cosmetica, de producten moeten vervuild zijn geweest.
Het blijft belangrijk dat er regelmatig producten onderzocht worden. In een wereld die bol staat van de angst voor ….en ons ook steeds vaker blootstelt aan gevaarlijke chronische ziekten, is preventie een groot goed geworden.
Lees ook:
Beluister hier dan de boeiende podcast met de founder van het clean beauty skincare merk MUZE, Marieke Hop. Over de kansen en valkuilen van echt schone cosmetica.
