Verhoogd risico op borstkanker bij hormoontherapie? Gynaecologe Dorenda geeft antwoord!

Dorenda van Dijken is gynaecoloog bij het OLVG West in Amsterdam en is tevens voorzitter van de Dutch Menopause Society. In een video voor deze organisatie gaat zij in op onderwerpen als borstkanker en hormoontherapie. 

Hieronder kun je de volledige video bekijken, maar we schrijven de belangrijkste punten vast in dit artikel voor je uit.

Beeldvorming

Het meest heikele punt over hormoontherapie is het risico op borstkanker. Dit blijft in Nederland heel erg in de beeldvorming hangen. Waar komt dit nu eigenlijk vandaan? ‘’Dit komt vanuit een WHI studie die in 2002 gepubliceerd werd. Dit was een Amerikaanse studie onder oudere vrouwen tussen de 65 en 80 jaar. Zij waren 12,5 jaar voorbij de postmenopauze en kregen een bepaald hormoonregime toegeschreven dat een iets verhoogd risico op borstkanker bleek te geven,’’ zegt Dorenda. In de media is dit onderzoek vertaald naar dat er een risico was op borstkanker van 26%, dat is ingeslagen als een bom en met die beeldvorming hebben we in Nederland nog steeds te maken. 

Type progestageen

We hebben ook goede dingen geleerd van de WHI studie, namelijk dat het risico op borstkanker in hormoontherapie bepaald wordt door het type progestageen. MPA, wat in Nederland en in Europa niet in die mate en voor dat doel op de markt is geweest, werd alleen in Amerika gebruikt en geeft inderdaad een verhoogd risico op borstkanker. We hebben ook geleerd dat de duur van hormoontherapie bepaald hoe groot het risico is, daarom blijf je altijd binnen de vijf jaar.

Meer voordelen

Daarnaast is de leeftijd waarop je met hormoontherapie start van belang. Vanaf je 50ste heb je sowieso een hoger risico op borstkanker. Ook hebben we geleerd dat hormoontherapie goed werkt ter preventie van osteoporose. Dat is een voordeel. Uit de studie kwam ook dat vrouwen zonder een baarmoeder, die alleen oestrogeen kregen, een verlaagde kans hebben op borstkanker.

Hormone Therapy by Nick Youngson CC BY-SA 3.0 Alpha Stock Images

Verouderd vaatstelsel  

Vrouwen die langer dan 10 jaar na de menopauze zijn moeten geen hormoontherapie meer nemen. Dat is ook een punt wat uit de studie is gebleken. Zij hebben in verband met het verouderd vaatstelsel een hoger risico op cardiovasculaire accidenten.

Lancet studie

In een Lancet studie uit 2019 werden de cijfers van de WHI studie helaas herhaald, dit is ook de reden waarom Nederlanders nog steeds met deze beeldvorming te maken hebben. Wel hebben we andere goede dingen geleerd uit deze Lancet studie. Zo is er een dubbel zo hoog risico op borstkanker bij vrouwen boven de 30 en 35 jaar met een hoog BMI. Natuurlijk geven factoren als weinig bewegen, veel roken en het nuttigen van alcohol ook een verhoogd risico op borstkanker. Voeding en leefstijl is dan ook de eerste stap die je moet nemen om je overgangsklachten te verbeteren, nog vóór hormoontherapie. 

Hormoontherapie

Hormoontherapie heb je als orale toediening, maar ook als transdermaal. Transdermale toediening (via de huid) heeft een aantal voordelen. Het is wetenschappelijk aangetoond dat het effectiever is bij vrouwen met depressieve klachten of met stemmingsklachten. Je hebt een veel betere en stabielere bloedspiegel en daardoor ook een betere sturing op je klachten. Het kan zelfs cholesterol verlagend werken. Transdermale hormoontherapie geeft ook geen gewichtstoename en geeft minder migraine/hoofdpijn klachten dan bij orale hormoontherapie. 

Wijsheid

Maar wat is nu wijsheid? ‘’Belangrijk is om te realiseren hormoontherapie zorg op maat is. Voor de gezonde vrouw in de overgang heeft hormoontherapie bij hinderlijke klachten meer voordelen dan nadelen. Hormoontherapie kan dus best veilig zijn, zolang je maar de juiste richtlijnen in acht neemt,’’ zegt Dorenda. 

Lees ook:

• Reconstructie na borstkanker: dit zijn de nieuwste mogelijkheden!
• 58 studies doorgelezen: hormoontherapie verhoogt risico op borstkanker
• Borstkanker. Anna vertelt: hoe verzorg je een bestraalde huid?
• Vergroot haarverf de kans op borstkanker?