Begin mei zorgde de uitspraak van onderzoekster cosmetische dermatologie dr. Jetskse Ultee voor nogal wat opschudding in media, onder consumenten en onder leden van de Nederlandse Cosmetica Vereniging (branchevereniging van producenten) door te stellen dat het gebruik van nachtcreme en oogcreme overbodig is.
Dit was in antwoord op de vraag van een journalist van de Volkskrant of het wel nodig is om zoveel verschillende potjes te gebruiken. ‘Vroeger had je een pot in het gezin en daar werd alles mee gedaan…’
In het artikel in de Volkskrant lezen we dat een oogcreme volgens Jetske dezelfde formulering bevat als een dagverzorging, en dat een serum niet meer is dan een heldere bouillon van dezelfde romige soep. ‘Alleen de basis is anders,’ stelt ze. ‘Een serum wordt gemaakt op water-, olie- of siliconenbasis, een crème is een mengsel van olie, water en een emulgator, die zorgt dat de twee mengen. Verder zijn de ingrediënten identiek.’
‘Als ik de ingrediëntenlijsten van een crème bekijk kan ik niet zien of het een dag- of nachtcrème is. De huid heeft in de nacht geen andere ingrediënten nodig dan overdag. Je kunt dus precies hetzelfde op je gezicht smeren en ook onder je ogen. Dat scheelt een hoop geld.’
De NCV liet in een allerlei persbericht daarop weten aan media dat hetgeen Jetske Ultee stelt niet klopt. ‘Het verschil in dag- en nachtcrème zit niet alleen in de ingrediënten, maar ook in de gebruikte hoeveelheden en daarmee de werking. Er is een groot aanbod van crèmes voor verschillende huidtypes, maar ook voor de jongere en de oudere huid. De samenstelling van producten is daarnaast afgestemd op het dag- en nachtritme van de huid.
‘ Een dagcrème zorgt dat de huid vocht vasthoudt en beschermd wordt gedurende de dag tegen bijvoorbeeld schadelijke UV-straling, wind of koude. Een dagcrème kan bestanddelen bevatten als UV-filters, pigmenten en lichtreflecterende deeltjes, die ’s nachts niet nodig zijn. Dagcrèmes trekken snel in de huid en zijn geschikt om make-up over aan te brengen.
‘Een nachtcrème is over het algemeen vetter en heeft een rijkere textuur om het herstelvermogen van de huid te ondersteunen. Het bevat naast voedende ingrediënten ook actieve werkstoffen zoals retinol of vitamine C.
‘De huid rond de ogen is veel delicater dan elders. Oogcrèmes zijn daarop afgestemd. Een oogcrème bevat weinig of geen parfum of andere ingrediënten die de ogen zouden kunnen irriteren, het verdeelt zich gemakkelijk rond het oog en loopt niet uit.
‘Aan de ingrediëntenlijst kan je niet zien of het een dag- of nachtcrème is. Dat vergt expertise want met dezelfde ingrediënten, afhankelijk van hoeveelheden en productiewijze, kunnen verschillende producten worden gemaakt met de gewenste textuur en werking. (einde citaten NCV)
Met name dat laatste vind ik altijd weer zo interessant: die argumentaties over inci lijstjes. We hebben het er op BeautyJournaal enkele jaren geleden al eens uitgebreid over gehad: heeft het zin om als leek/niet-formuleerder inci lijstjes uit te pluizen? Ook beautybloggers doen het en masse tegenwoordig, met complete foto’s van inci lijsten in hun reviews, alsof hun lezers volleerd biochemici zijn. Maar wat heb je eraan? Je kan zien welke stoffen erin zitten (handig als je allergisch bent), maar niet in welke percentages (alleen heel globaal) en ook niet in welke cocktail verhoudingen, dus weet je ook niet hoe ze zich onderling verhouden en wat hun gezamenlijke uitwerking op de huid is. Dat is chemie, en de kunst van het koken – van de formuleerders. Lees dit artikel er nog maar eens over.
Verder vind ik het onbegrijpelijk en echt niet van deze tijd om te stellen dat oogcreme hetzelfde is als een dagcreme. Smeer maar eens een tijdje je zware anti aging dagcreme onder en op je ogen. Grote kans dat je zwellingen krijgt door de te sterke vochtbinding of combinaties van stoffen die inderdaad niet geschikt zijn rond het ooggebied. Ik kan daardoor rode bultjes krijgen in het ooggebied, terwijl ik die niet krijg op de wangen e.d. Bovendien zijn er serieus oogproducten op de markt die een camouflerende werking hebben bij kringen of impact hebben op wallen (Joelle Ciocco, Clinique, Sisley, om er maar een paar te noemen).
Het punt is met stellingen en beweringen over cosmetica en haar industrie, is dat er zoveel niet naar buiten gebracht wordt. Als je niet de kans krijgt, zoals wij journalisten, om in gesprek te gaan met wetenschappers van multinationals om te horen wat er speelt, en je je alleen moet verlaten op gepubliceerd wetenschappelijk onderzoek (wat er nauwelijks is omdat dit soort onderzoek ontzettend duur is en bovendien er tegenwoordig zoveel kan wat niet binnen de marges van de wetgeving mag, dus men denkt wel drie keer na, want voor je het weet begeef je je in de farmacie en krijg je met hele andere spelregels en afzetmarkten te maken….), of moet verlaten op een enkele chemicus die binnen je eigen netwerk verkeert (en ook niet als enkeling het naadje van de kous weet), ben je voordat je het weet een roepende van koude grond en een eenzame ook nog eens in diezelfde woestijn.
Natuurlijk, er wordt veel droom verkocht en feel good, omdat cosmetica ook een holistisch product is, maar dankzij de ontrafeling van het genoom, de steeds geavanceerdere testapparatuur wordt steeds duidelijk wat stoffen kunnen doen op en in de huid, hoe de celbiologie werkt en kan er ook steeds genuanceerder geformuleerd worden. Estee Lauder, maar ook Beiersdorf komen met veelbelovende inzichten naar buiten over de toestand van de huid in ruste, bij nacht, en dit nodigt uit om verder te gaan met verfijnd onderzoek.
En wat doen we met zuren als aha, bha, retinol? Ze zijn bij uitstek beter om ’s nachts te gebruiken, omdat ze de huid gevoeliger kunnen maken voor zonlicht. Zoals het overdag beter is om anti oxidanten te gebruiken om vrije radicaal reacties als gevolg van lifestyle invloeden te marginaliseren en uv-filters.
Wat serums betreft: persoonlijk vind ik die bouillon juist een perfecte aanvulling op de cremesoep die ik erna overheen leg. Mijn huid voelt nog veel fijner en verzorgder aan. Het is wederom de kracht van chemie – hoe zich dat tot elkaar kan verhouden en wat de som van de delen kan zijn. Omdat ik zo ontzettend veel kan uitproberen, kan ik ook echt ervaren wat er gebeurt op mijn huid.
Het argument van de NCV vind ik overigens ook niet helemaal steekhoudend, omdat zij stelt dat er wel degelijk verschillen zijn, iets wat Ultee in het VK stuk ontkent. Maar er wordt niet ingegaan op haar stelling dat de huid geen verschillende stoffen voor dag en nacht nodig heeft, en dat is jammer. Want er zijn natuurlijk ook stoffen die wel 24 uur rond de klok gebruikt kunnen worden. Maar goed, het is maar net waar je voor kiest als merk. Ultee kiest er met haar eigen merk in ieder geval niet voor. Ze heeft een selectie gemaakt van werkzame stoffen die inderdaad de klok rond gebruikt kunnen worden. Maar niet elk merk volgt die filosofie. Het zou zo maar kunnen dag dat ze besluit om ook meer geld te willen gaan verdienen met haar productlijn en dan inderdaad meerdere productgroepen gaat uitbrengen en wel een diversiteit in haar cocktail gaat aanbrengen. Uncover bestaat nu uit een vaste cocktail, in elk product, en dat is uit kostenoverweging ook slim gedaan. En vanuit een basiswetenschappelijke gedachte ook prima.
Het is voor de gemiddelde consument heel moeilijk is om het allemaal uit te zoeken. De proof blijft altijd in the eating of the pudding. Er zijn media en experts met inzichten en meningen voor nodig om het kaf van het koren te scheiden (ja, ook die van Jetske Ultee!), en slimme consumenten die vertellen over hun ervaringen met cosmetica.
Hoe denken ervaren gebruikers uit het BeautyJournaal testteam hier eigenlijk over? Hier komen hun reacties.
Berna laat weten dat ze het geheel afhankelijk vindt van de merken zelf. ‘Elk merk volgt een eigen programma. Veel producten kun je zowel overdag als ’s nachts gebruiken, maar van sommige producten is het echt wel duidelijk dat ze aanvullend zijn, zoals een serum, collageenmaskers en uv-filters. Ik gebruik zelf !QMS en die producten focussen niet op dag of nacht, maar op verschillende fasen in een langduriger gebruiksperiode. Daarnaast ben ik van mening dat je de huid niet te lui moet maken, dus af en toe niet smeren ’s nachts is ook heel goed. En tot slot: het gaat om beleving, wat vind jij lekker? Dat is een andere kwestie die ook een rol speelt bij cosmetica.’
Tessa gaat voor het gevoel. Ze wil juist overdag een luchtige crème, die ook goed matcht met haar make-upgebruik. ’s Nachts wil ze haar huid lekker voeden met een romiger crème.
Anja is van mening dat ze zeker momenten kent waarop ze nachtcreme nodig heeft, zoals in de wintermaanden, maar net zo goed slaat ze wel eens een nacht over, om de huid rust te gunnen. ‘ Dan gebruik ik liever ’s avonds een masker.’ Oogcreme gebruikt ze inderdaad niet, al was het maar omdat de dunne substantie uiteindelijk ook in haar ogen loopt. Ze gebruikt gewoon haar normale verzorging in het ooggebied. Verder is ze geintrigreerd door de filosofie van dr. Hauschka, het natuurmerk dat stelt dat de huid een dag- en nachtritme kent, en je ’s nachts juist niet moet smeren zodat de huid alle mogelijkheid heeft om uit te zweten. ‘Alles wat je erop legt, verstopt de huid alleen maar.’
Yvonne heeft absoluut een beetje crème onder haar ogen nodig, maar dat lukt niet met een gewone dagcreme. ‘ Dat gaat altijd prikken bij mij, en dat heb ik met oogcreme niet.’
Rona ervaart wel degelijk verschillen tussen dag- en nachtcreme en oogcreme. Om te beginnen met haar dagcreme: ‘ Een dagcreme met spf gebruik ik niet als ik ga zonnen. Dan moet je echt je crème heel dik opsmeren, dus daar gebruik ik een speciaal antizonnebrandproduct voor. ’s Nachts vindt ze een rijkere crème heel erg prettig, maar overdag zou ze er niet aan moeten denken, het zou haar huid af zweten. En oogcreme? Ze ervaart wel degelijk verschil van een goede oogcreme met een dagverzorging. ‘ Met de nadruk op goede, want er zijn producten die niets of weinig doen. En dat zie je! Ik ken deze discussies uiteraard, zoals Jetske Ultee hem nu voert, maar het bewijs zit voor mij toch echt in wat ik zie, voel en ervaar. En dat is dat een goed oogcrème het verschil kan maken. Voor een serum geldt eigenlijk hetzelfde als voor de oogcrème. Als ik een goed serum gebruik dan zie en voel ik absoluut het verschil t.o.v. alleen dag –en nachtverzorging. Ook daar wil ik dus niet zonder.’
Jolanda vertelt ons dat ze vroeger aparte dag- en nachtcreme kocht, maar nu niet meer. ‘Nu gebruik ik dezelfde crème ( Uncover, Biodermal of Pascaud) die ik twee keer gebruik. Op de dag voeg ik dan een extra SPF toe in de vorm van een CC cream of een losse goede SPF als het heel erg zonnig is.
Mijn extra werkstoffen zoals niacinamide, retinol, vitamine C, vitamine A, BHA of AHA voeg ik apart toe en naar behoefte van mijn huid. Ik werk dus als het ware met een menukaartje en laat weg en voeg toe, wanneer ik zie dat mijn huid dat nodig heeft.
Een oogcreme gebruik ik niet meer, ik kreeg daar altijd dikke ogen van. Nu werk ik mijn crème uit naar mijn ogen en dat werkt als een speer! Wanneer mijn huid rond de ogen droog aanvoelt dan gebruik ik heel dun vaseline. Dat voegt niets toe aan werkstoffen maar het heeft een afdekkende functie en houdt daarom lekker het vocht vast. De volgende ochtend een zachte huid zonder dat het puffy is.’
