Het is grappig te constateren dat we momenteel een giga revival van de stof collageen beleven in de cosmetica wereld. Collageen, niet alleen om in te nemen, maar ook om weer op je huid te smeren, en er zelfs op te ‘plakken’. We frissen je geheugen even op over collageen en we duiken in de nieuwste ontwikkelingen.
Het woord ‘collageen’ komt uit het Grieks. ‘Kolla’ betekent ‘lijm’ en ‘gen’ betekent ‘produceren’. Lijm werd vroeger gemaakt door paardenhuid te koken. Collageen lijkt ook een beetje op lijm; het zorgt ervoor dat de weefsels in je lichaam aan elkaar blijven ‘plakken’. Collageen is onderdeel van de matrix van de huid en zorgt ervoor dat de huid stevig en vol is. Verliest de huid collageen, dan krijg je rimpels.
Maar wat doet collageen als ingrediënt in cosmetica? Wat kan het dan voor je huid doen? Laten we eerst eens kijken naar de verschillende soorten collageen.
Het ene collageen is het andere niet
Collageen is een proteïne ofwel eiwit, hetgeen betekent dat het is gemaakt van lange rijen aminozuren, en dan vooral proline en hydroxyproline. De structuur van collageen is tamelijk complex, maar komt grofweg hier op neer: aminozuren vormen samen een lange ketting die ook wel een peptide wordt genoemd.
De peptiden vormen vervolgens samen een nog langere ketting die we polypeptiden noemen. En drie van die polypeptiden vormen samen een bundel: het zogenaamde procollageen of collageenmolecuul. Procollageen wordt vervolgens tropocollageen of microfibril, wat een enkele collageenvezel is. Een groep van die vezels vormt samen een macrovezel of collagene vezel. Schematisch ziet dit er als volgt uit:
De aminozuren kunnen op verschillende manieren aan elkaar verbonden zijn en daardoor zijn er wel ongeveer 30 verschillende typen collageen. Niet alle typen zijn even belangrijk voor de huid. Zo wordt Collageen XXII alleen aangetroffen in het skelet en de hartspier.
Welke typen collageen zijn belangrijk voor de huid?
- Collageen I: Dit type komt het meest voor en is heel sterk. Het wordt veel aangetroffen in hersteld weefsel.
- Collageen III: Dit wordt vooral aangetroffen in snel groeiend weefsel, met name in de vroege stadia van wondgenezing. Daarna wordt het vervangen door Collageen I.
- Collageen V en VI: Deze typen worden aangetroffen naast Collageen I in hersteld weefsel.
- Collageen VII: Er is maar weinig van dit type collageen in je lichaam, slechts 0,001% van de totale hoeveelheid collageen. Toch is het cruciaal voor de huid, het verbindt de verschillende huidlagen met elkaar.
- Collageen XII: Werkt samen met typen I en III.
Om het nog ingewikkelder te maken: er zijn niet alleen verschillende typen collageen, elk type kent ook nog eens verschillende vormen. Die vormen zijn:
- Oplosbaar collageen: als collageen nog niet volledig is gevormd, is het oplosbaar. Dit wordt vooral aangetroffen in jonge dieren. Het kan goed door de huid opgenomen worden en wordt daarom ook gebruikt in cosmetica.
- Oorspronkelijk collageen: dit is het volgroeide collageen. De moleculen zijn groot en zwaar.
- Gehydroliseerd collageen: deze vorm wordt veel gebruikt in cosmetica. Het wordt gemaakt door volgroeid collageen in kleine stukken op te knippen.
En dan dit: als je collageen verhit, kan het uiteenvallen in drie tropocollagenen. Deze losse tropocollagenen noemen we gelatine.
Er bestaan twee bronnen voor de winning van collageen: uit vis en uit runderbotten en huid. Er is geen consensus over welke dierlijke oorsprong van collageen nu het beste is voor ons. Je kunt ook zelf collageenrecepten maken. Het CollageenKookboek is een leuke bron ervoor. Lees er hier alles over!
Is collageen goed voor je huid?
Hoe kun je het collageen in je huid herstellen? Daarvoor moet je een paar dingen begrijpen. Ten eerste hebben we het hier over collageen als ingrediënt in cosmetica, niet over ingrediënten die de aanmaak van collageen in je huid stimuleren. Ten tweede is collageen altijd afkomstig van dieren – plantaardig of synthetisch collageen is geen echt collageen.
Er bestaat geen plantaardig collageen
Wil je alleen plantaardige cosmetica gebruiken, dan zul je het zonder collageen moeten stellen. Tenslotte hangt de effectiviteit van collageen heel erg af van de manier waarop je het gebruikt. Je kunt het op je huid smeren, je kunt het eten of drinken en je kunt het injecteren. Het verschil in effectiviteit van deze mogelijkheden is enorm. Hier volgen de drie methoden, met steeds dezelfde drie vragen: Hoe werkt het ingrediënt? Dringt het door de huid heen? Is er bewijs dat het werkt?
Collageen in crèmes
Hoe werkt het? Als je veel collageen op je huid smeert, ziet je huid er op die plek voller en jonger uit.
Dringt het door in de huid? Dat is vreemd genoeg nooit goed onderzocht. Er wordt altijd beweerd dat collageenmoleculen te groot zijn om door de huid heen te gaan, maar uit een onderzoek uit 1988 is gebleken dat collageen wel degelijk wordt opgenomen. Helaas heb je daar niks aan. Het nieuwe collageen verbindt zich niet met het bestaande collageen in je huid.
Tegenwoordig worden er wel extra peptiden gebruikt, maar die dienen louter om het collageen dat al in de huid aanwezig is te stimuleren. Ook is het mogelijk om collageen in nano-kleine structuur te verwerken waardoor het wel dieper de huidlagen in zakt. Echt moet je je afvragen of het wenselijk is dat er nanomateriaal gebruikt wordt. Als een huidbarrière maar iets geschonden is, dringt het nanomateriaal door de huid heen en kan het in de bloedbaan terechtkomen. Dat is bekend van nano-materialen in cosmetica. Er zijn de afgelopen jaren vooral zorgen geweest over mineralen in zonproducten, maar eigenlijk maken wetenschappers zich druk over alle nanostoffen in cosmetica omdat ze onbekende toxische reacties op lichaamscellen kunnen geven.
Vochtbinder
Is bewezen dat het werkt? Nee, althans het heeft geen permanent effect. Wel kan het smeren van collageen een tijdelijk effect hebben. Het vormt een dun laagje op je huid, waardoor je huid vocht beter kan vasthouden, maar er zijn andere ingrediënten die dat veel beter kunnen. Het organic skincare merk Dr. Organic gebruikt bijvoorbeeld een combinatie van biotine en hyaluronzuur en een extract van zwarte bessen om de elastine productie te stimuleren. Ook peptiden worden veel gebruikt ter ondersteuning.
Injecteerbaar collageen
Hoe werkt het? Dit type wordt vooral gemaakt van collageen uit huid van runderen, al wordt er tegenwoordig ook menselijk collageen gebruikt. Deze methode vult letterlijk rimpels op.
Dringt het door in de huid? Ja, het collageen wordt namelijk dieper in de huid gespoten en passeert zo de opperhuid.
Is bewezen dat het werkt? Ja, een collageen injectie heeft direct resultaat en dat houdt zo’n drie tot zes maanden aan. Na die periode is het collageen opgenomen door het lichaam en is het effect verdwenen. Het effect is dus tijdelijk en aan de injecties hangt een prijskaartje. Overigens is met de komst van hyaluronzuur de vraag en beschikbaarheid van collageeninjecties volledig afgenomen. Dus, in het kader van what’s hot & what’s not: collageeninjecties zijn uit.
NIEUW is de methode om ragfijne collageendraden in rimpels van de huid te leggen. Ze lossen op met een speciale activator. Hierdoor zakken de vrijgekomen stoffen dieper in de huid en wordt de rimpel opgevuld. De huid krijgt hierdoor een gladder aanzien, je gelaatsuitdrukking wordt rustiger. Het effect is niet blijvend, maar met een kuur van 3 tot 4 keer kun je er gedurende meerdere maanden frisser uitzien, zo wordt beloofd. Als je er dan een speciale crème waarin collageenvezels zijn verwerkt, bij gebruikt, kan het effect iets versterkt worden, vanwege de hydratatiekracht en de dekking die de vezeltjes geven.
Heb jij hier al ervaring mee? Wij gaan het binnenkort ook eens uitproberen!
In Zuid-Korea kun je deze draadjes online kopen en zelf in je lijntjes leggen. We vonden een filmpje ervan. We weten ook niet of deze over-the-counter draadjes hetzelfde effect geven als de draadjesbehandeling die je nu bij de schoonheidsspecialiste kan krijgen. Wordt vervolgd!
Eetbaar/drinkbaar collageen
Hoe werkt het? Uit onderzoek is gebleken dat collageen dat wordt gegeten/gedronken uiteenvalt in kleine bouwsteentjes, en in het bloed terecht komt. Daardoor worden de fibroblasten gestimuleerd en maken ze meer collageen aan. Ook wordt er meer hyaluronzuur aangemaakt. Het is vele malen effectiever dan het op de huid smeren van collageen.
Dringt het door in de huid? Ja, het wordt aangetroffen in het bloed, dat betekent dat het ook in de huid kan komen.
Is bewezen dat het werkt? Er zijn enkele onderzoeken die veelbelovend zijn. Lees hier meer over een studie met Pure Gold Collageen, waarbij type I werd gebruikt. Een andere kleine studie toonde aan dat vrouwen die zes weken lang elke dag een gram gehydroliseerd type II collageen, hyaluronzuur en chondroitine sulfaat slikten, een beter huid kregen. Ook uit andere onderzoeken bleek dat de huid iets minder rimpelig, soepeler en elastischer wordt door het verorberen van collageen. Het zou dus kunnen werken, al is dat nog steeds niet helemaal bewezen. Bron
Shop Pure Gold hier online
Als je geen dierlijk collageen wilt innemen, kun je ook kiezen voor de bouwsteentjes van collageen. Onze tester en make-up artist Lydia le Loux heeft maandenlang een dergelijk product getest van Pascaud dat Firmness heet, en uit de meetresultaten van de huid voor- en na hebben we gezien dat het absoluut werkt. De vochthuishouding wordt verbeterd.
Shop Pascaud Firmness hier online
Collageen innemen heeft ook effect op je darmen en je spieren, zo merken we zelf….
Interessant is ook dat je door inname van collageenstimulerende middelen minder last van spieren en gewrichten kunt krijgen, zo weten we proefondervindelijk. Lydia vertelde er al over in haar review. Ze heeft bijna vijf maanden Pascaud Firmness poeder ingenomen en zelfs haar darmtherapeut was zeer te spreken over haar darmen.
‘Zelfs mijn darmtherapeut was tevreden’
Lydia vertelt: ‘De week erop heb ik een afspraak bij mijn orthomoleculaire darmtherapeut. Ook zij is enthousiast over het resultaat en legt uit dat collageen zich ook in de darmen bevindt in de bindweefsellaag onder de slijmvlieslaag. Het werkt helend op je maag- en darmwand. Collageen helpt bij het genezen van aandoeningen zoals een lekkende darm, prikkelbare darmsyndroom, brandend maagzuur, ziekte van Crohn en colitis. Ze adviseert met om Firmness vooral te blijven gebruiken.’
‘Wie collageen inneemt moet ook meer water drinken’
Anastasia Krassyuk uit ons testteam vertelt dat ze ervan overtuigd is dat collageen goed is voor de spieren en gewrichten, en de maag. Over werking voor de huid heeft ze nog zo haar twijfels. ‘Wat ik vooral merk, is dat men bij inname van collageen ook meer water moet drinken, daardoor is de huid ook beter gehydrateerd. ‘
‘Goed voor mijn darmen, bindweefsel en botten’
Onze tester Harriet vertelt dat ze al heel lang gehydroliseerdcollageen poeder gebruikt. Voor haar darmen, voor al het bindweefsel in haar lichaam en voor botversterking. ‘Mocht het iets doen voor mijn huid, is dat mooi meegenomen!’
- Wordt je dik van collageendrankjes? Beautyformulator Mardge Pascaud vertelt…
- Brozere botten bij vrouwen die geen vlees en vis eten….
- Lees hier ook de adviezen van dermatoloog Francis Wu over collageenstimulatie
- Feit of fabel: Gele Kattestaart stimuleert collageen?
- Corine onderzoekt collageen drankjes en test Physalis
