Over lipoedeem doen de wildste verhalen de ronde. Zo zou je er obees van worden, zou flink afvallen er geen effect op hebben, zou je er psychische klachten door krijgen en zou eigenlijk alleen liposuctie tot vermindering van de klachten kunnen leiden. BeautyJournaal ontkracht de vijf meest hardnekkige mythes over lipoedeem. In dit deel lees je alles over de mythe dat je obees van wordt.
Dit artikel is gebaseerd op kennis die tijdens een internationaal congres over lipoedeem is gedeeld in 2020. De kennis is een overzicht van alle wetenschappelijke onderzoeken die tot nu toe gedaan zijn.
Lipoedeem aan de achter- en voorkant van het lichaam
Door lipoedeem word je obees
Vrouwen die aan lipoedeem lijden zijn vrijwel altijd ook obees. Daardoor denken veel mensen dat je obees ervan wordt en dat gewichtsverlies er geen enkel effect op heeft.
Daar is echter geen wetenschappelijk bewijs voor. Er is echter ook geen wetenschappelijk bewijs dat je niet obees wordt door lipoedeem of dat gewichtsverlies tot een verbetering leidt. Het is alleen zeker dat er een correlatie is tussen obesitas en lipoedeem. Uit meerdere wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat ongeveer tien procent van de vrouwen die eraan lijdt ook overgewicht heeft en dat zo’n tachtig tot vijfentachtig procent obees is. Slechts vier à vijf procent van de vrouwen heeft geen overgewicht.
Verklaring van de relatie
Hoe kan die relatie tussen lipoedeem en obesitas worden verklaard? De diagnose lipoedeem wordt in de regel gesteld als de hoeveelheid vet in de armen en benen disproportioneel toeneemt. Dit kan al in de puberteit gebeuren, al zijn de klachten dan gering en de symptomen nog maar nauwelijks zichtbaar. De klachten en symptomen nemen pas toe als het gewicht stijgt. Gewichtstoename, en vooral obesitas, kan dus wel resulteren in lipoedeem, als iemand daar tenminste genetische aanleg voor heeft.
Dieetcultuur
Lipoedeem is geen oorzaak van obesitas. De oorzaken van obesitas zijn velerlei en complex maar er is bewijs dat genen een rol spelen. Ook stress, verslavingsgevoeligheid, depressie, eetstoornissen, de consumptie van veel suiker en een gebrek aan beweging kunnen bijdragen aan het ontstaan van obesitas.
Omdat een extreem slank lichaam het schoonheidsideaal is leven we in een dieetcultuur. Veel vrouwen zijn vanaf hun puberteit vrijwel permanent ‘op dieet’ maar dit leidt zelden tot permanent gewichtsverlies maar vrijwel altijd tot gewichtstoename.
Stigma op obesitas
Als lipoedeem niet de oorzaak is van obesitas, waarom denken zoveel mensen dan dat dat wel zo is? Het stigma op obesitas speelt daar een grote rol in. Er wordt nog altijd gedacht, ook door artsen en diëtisten, dat overgewicht het resultaat is van slecht gedrag, weinig wilskracht en gebrek aan discipline. Daardoor gaan mensen met overgewicht steeds opnieuw vermageringsdiëten volgen, waarna ze weer aankomen en zo in een spiraal belanden waardoor ze uiteindelijk obees worden.
Vermageringsdieet
Het advies om gewicht te verliezen door middel van een vermageringsdieet is met name zorgelijk voor mensen met (genetische aanleg voor) lipoedeem.
Bij vrouwen wordt, na aanvankelijk gewichtsverlies, vooral het onderlichaam al snel zwaarder. Het advies om een vermageringsdieet te volgen leidt daardoor vrijwel altijd tot meer vet in het onderlichaam en daardoor tot de toename van de symptomen van lipoedeem. Dat er momenteel een explosieve toename is van aandoening, is dan ook vooral te wijten aan de verkeerde manier waarop obesitas aangepakt wordt.
Lipoedeem als excuus
Daarnaast lijkt lipoedeem inmiddels een excuus voor obesitas te zijn geworden. De media en lipoedeem-zelfhulpgroepen op de diverse sociale media beweren keer op keer dat vrouwen niet obees zijn maar lipoedeem hebben.
Veel vrouwen geloven dan ook dat lipoedeem de oorzaak is van hun steeds mislukkende pogingen om te vermageren. Het is lastig om deze vrouwen er van te overtuigen dat dit niet klopt en dat het niet de oorzaak is van hun obesitas. Het is al even lastig om hen er van te overtuigen dat lymfedrainage en liposuctie, vaak gebruikte behandelingen, geen adequate oplossing zijn voor blijvend gewichtsverlies.
Conclusie
Er is geen bewijs dat lipoedeem leidt tot gewichtstoename. Wel verergert gewichtstoename de symptomen en kan gewichtstoename bij mensen met genetische aanleg zorgen voor het ontstaan van lipoedeem. Het overgrote deel van mensen met lipoedeem is obees, al is er ook een kleine groep mensen zonder overgewicht die last hebben van lipoedeem.
Lees ook:
- Zware vrouw? Dermatoloog Jonathan Kadouch vraagt aandacht voor het pijnlijke probleem van lipoedeem
- Huidexpert Ellen: LPG endermologie® effectief bij lipoedeem
- TruSculpt helpt je op weg naar minder lichaamsvet en meer spiermassa!
