• Over BeautyJournaal
  • Adverteren
  • Contact
  • Facebook
  • Instagram
  • Twitter
  • Youtube
BeautyJournaal.nl
  • Beautynieuws
    • Gezicht
      • Rimpels en slapte
      • Pigmentvlekken
      • Grove porien
      • Couperose
      • Vette huid
      • Huidziekten
      • Droge huid
      • Gevoelige huid
      • Gezichtsbeharing
      • Oogverzorging
      • Schone huid
      • Voor hem
      • Zonverzorging
    • Cosmetisch medisch
      • Celebrities
      • Injectables
      • Klinieken
      • Medische tatoeage
      • Operatietechnieken
    • Haar
      • Beschadigd of droog haar
      • Fijn haar
      • Grijs geworden
      • Hoofdhuid
      • Kleuren
      • Krullenbos
      • Stylen
      • Stylingtools
      • Voor hem
      • Wassen
    • Werkstof dossiers
      • Alphahydroxyzuur
      • Betahydroxyzuur
      • Peptiden
      • Glycolzuur
      • Vitamine A (+derivaten)
      • Vitamine c
    • Lichaam
      • Beharing
      • Cellulite
      • Contourverbetering
      • Huidziekten
      • Douchen en baden
      • Gezondheid
      • In de spa
      • Lekker smeren
      • Lichaam en zon
      • Seksualiteit
      • Transpiratie
      • Voeten en handen
      • Voor hem
    • Natuurlijk 100%
    • Make-up
      • Gereedschap
      • Lippen
      • Nagels
      • Ogen
      • Teint
      • Voor hem
      • Wenkbrauwen
    • Parfum
      • Mannen
      • Vrouwen
    • Voeding
    • Zakenpraat
      • Cosmeticaclaims
      • De cijfers
      • Marketingtrends
      • Mick’s column
      • Monique schrijft
      • Psychologie
  • Expertadvies
    • Plastische chirurgie
      • dr. Frank Niessen
    • Cosmetische dermatologie
      • dr. David Mosmuller
      • dr. Francis Wu
      • Dokter Frodo Gaymans
    • Haar
      • Wella experts Ilse en Lieke
    • Huidzorg
      • Inge Deceuninck
      • Mardge Pascaud
      • Sacha Sommers
  • Geteste producten
    • Gezichtsproducten
    • Haarproducten
    • Lichaamsproducten
    • Make-up producten
    • Parfum m/v
  • Monthly Favorites
  • Brands we love
    • Biodroga MD
    • Esse Probiotic Skincare
    • IK Skin Perfection
    • iS Clinical
    • Maria Galland Paris
    • Meder Beauty Science
    • Prescription by SOAP
    • TheraVine
  • Video’s
  • Podcasts
  • Shop

BeautyJournaal » Woordenboek (A-Z) » Cosmeticastoffen » Surfactanten en Emulgatoren

Archief artikel

Archief artikel

  • Cosmeticastoffen, Gezicht, Haar, Lichaam, Woordenboek (A-Z)

Archief: Surfactanten en Emulgatoren

  • 10 november 2011

geschreven door 

Het BeautyJournaal-team

BeautyJournaal’s Shop Redactie favorieten

Dior Backstage Face & Body Foundation

Harriet vindt hem top! ‘Het is een lang houdbare foundation die je zelf kunt opbouwen van lichte tot volle dekking, door meerdere laagjes aan te brengen. De laagjes worden niet cakey, en de foundation houdt de hele dag lang, ook tijdens het sporten!’
BEKIJK

De term “surfactant” (afkorting van SURFace ACTive AgeNT) verwijst naar een stof die de oppervlaktespanning van een vloeistof kan verlagen. Met andere woorden: het zijn stoffen die actief zijn op de oppervlaktes of beter gezegd op de grenzen van vloeistoffen (bijvoorbeeld tussen water enolie in een crème of water en lucht in een luchtbel). Daarom worden ze in het Nederlands ook oppervlakteactieve stoffen genoemd. Oppervlakte-actieve stoffen in cosmetica worden emulgatoren (of in het Engels emulsifiers) genoemd en in wasmiddelen heten ze tensiden.

De moleculen zijn zodanig opgebouwd dat de twee uiteinden van dezelfde molecule verschillende eigenschappen bezitten – het ene uiteinde is oplosbaar in het water en het andere niet. Hierdoor bezitten ze unieke eigenschappen. Surfactanten worden in de volgende groepen ingedeeld.

Een grote groep zijn de emulgatoren. Het zijn stoffen die ervoor zorgen dat water en olie met elkaar gemengd kunnen worden (of, technisch gesproken, een emulsie vormen), zodat er een crème of een lotion (bodymilk) ontstaat. Normaal gesproken kun je water en olie met elkaar niet mengen – hun moleculen hebben geen affiniteit met elkaar. Zelfs als water en olie tot witte “melk” geschud worden worden, zullen ze vrij snel weer twee aparte heldere lagen vormen.

Dit vormt een groot probleem in de cosmetica omdat bijna elke crème een mengsel van een zogenaamde water- en oliefase is. Met behulp van emulgatoren wordt het probleem (letterlijk en figuurlijk) opgelost. Hun moleculen zijn aan het ene uiteinde wateroplosbaar en aan het andere uiteinde vet- of olieoplosbaar. Hierdoor fungeren ze als een soort verbindingsbruggetjes tussen olie en water. Hoe dit precies gaat hangt af van de grootte van de twee kanten. Als het watergedeelte groter is wordt er een olie-in-water emulsie gevormd (melk is bijvoorbeeld een olie-in-water of o/w-emulsie), als het vetgedeelte groter is wordt er een water-in-olie emulsie gevormd (mayonaise is een voorbeeld van een water in olie of w/o-emulsie).

Het simpelste voorbeeld van een emulgator is een eigeel. Om bijvoorbeeld het recept Crema Catalana te maken wordt melk (met suiker) en boter in combinatie met eigeel tot een crème gemengd.

De andere grote groep zijn de surfactanten, ook wel detergenten of wasmiddelen genoemd. Het meest bekende voorbeeld ervan is zeep. Deze stoffen vormen de basis van douchegels, shampoo’s, vloeibare zepen, sommige gel-zepen’, et ceterea. Net als bij emulgatoren bestaan de moleculen van deze surfactanten uit een wateroplosbaar uiteinde en vet- of olieoplosbare uiteinde. De olieoplosbare uiteinden kunnen zich hechten aan het vetlaagje op de huid. De wateroplosbare deeltjes zorgen ervoor dat ze in water worden opgelost. Daarom is “vuil” makkelijker van de huid te wassen met zeep dan alleen met water.

Omdat zeep (en andere wasmiddelen) de vetlaag van huid verwijderen, kunnen ze huid “uitdrogen”. Daarom worden aan cosmetische wasproducten stoffen toegevoegd die dit proces tegengaan (o.a. terugvetters – zie aldaar). De ontvettende werking van  wasmiddelen is onder andere afhankelijk van hun concentratie. Hoe hoger de concentratie, hoe grondiger ze hun werk doen. Maar de kans op uitdroging en huidirritatie neemt ook navenant toe.

Surfactanten komen in verschillende eigenschapsvormen. Zo zijn er ook surfactanten die heel goede schuimversterkers zijn – handig voor een stevig badschuim, of hydrotropen – die de wateroplosbaarheid van andere stoffen bevorderen, of suspending agents – die ervoor zorgen dat harde deeltjs zoals glitters of scrubdeeltjes niet naar de bodem zakken en daar ook blijven liggen.

Emulgatoren in cosmetica zijn onder te verdelen in vier categorieën, namelijk niet-ionogene (oftewel niet geladen), anionische (negatief geladen), kationische (positief geladen) en amfotere (zowel positief als negatief geladen afhankelijk van de pH). Van deze zijn de niet-ionogene verreweg de minst irriterende, terwijl de kationische het meest irriterend zijn.

Een voorbeeld van anionische surfactanten is gewone zeep (zie sodium hydroxide) . Maar ook de bekende wasstoffen natrium lauryl sulfate en sodium laureth sulfate behoren tot anionische surfactanten.

Het gebruiksgebied van kationische surfactanten ligt grotendeels buiten cosmetica – in de productie van deklagen, inkt, sterilisatie van de chirurgische instrumenten en flessen voor de voedselindustrie (vooral zuivel). Een aantal van de kationische surfactanten wordt gebruikt als wasverzachter (bijvoorbeeld Diethyl Ester Dimethyl Ammonium Chloride). Binnen de cosmetica worden ze toegepast als antistatische stoffen in haarconditioners (bijvoorbeeld benzalkonium chloride, stearalkonium chloride, Polyquaternium-7).

Polyethylenglycol esters (of PEG’s) behoren tot niet-ionogene surfactanten. En het meest bekende voorbeeld van een amfotere surfactant is cocoamidopropyl betaine (zie aldaar). Maar ook andere betaines zijn amfotere surfactanten (zie betaine). Om de stabiliteit van een emulsie te vergroten, wordt vaak een mengsel van emulgatoren gebruikt.

Bekijk ook deze leuke film met uitleg over hoe surfactanten tot stand komen:

Lees ook over de andere stoffen in het cosmetica stoffen woordenboek

Meer weten over dit onderwerp?

Schrijf je in voor onze wekelijkse nieuwsbrief!

Lees hier BeautyJournaal’s disclaimer over sluikreclame en auteursrecht.
Over deze schrijver
Het BeautyJournaal-team

Het BeautyJournaal-team

Het BeautyJournaal redactieteam schrijft artikelen voor BeautyJournaal.nl. Het gaat om artikelen die niet per se door hen op persoonlijke titel gemaakt worden.
Zij/haar nieuwsberichten
Het BeautyJournaal-team

Het BeautyJournaal-team

Het BeautyJournaal redactieteam schrijft artikelen voor BeautyJournaal.nl. Het gaat om artikelen die niet per se door hen op persoonlijke titel gemaakt worden.
Zij/haar nieuwsberichten
Ook de moeite waard
Loading...
Reageren

Reageren op artikelen uit ons archief is niet mogelijk

BeautyJournaal nieuwsbrief

Elke dinsdagavond het weeknieuws in je mailbox! Meld je hieronder aan.

Beautyjournaal TV

Borstimplantaten verwijderen bij dokter Frank Niessen gaat zo

Mircobioom van je huid is net zo belangrijk als die van je darmen

maart
Redactie, Monique

Redactie, Monique

Het huid microbioom: hoe ziet dat eruit en hoe houd je het gezond? Monique ging naar Zuid-Afrika, op training 

Dit zijn onze experts

dr. Frank Niessen, plastisch chirurg dr. Francis Wu, dermatoloog Wella experts Lieke en Ilse Desiree van den Berg, cosmetisch arts drs Frodo Gaymans, cosmetisch arts Mardge Pascaud, beauty innovator

Dit zijn onze testers

Redactie, Monique Sabine redactie, Corine Dian Colle Mandy Glasbergen Lydia le Loux Gerti Harriet Anastasia Anneloes Bruggers

Laatste reacties

  • @Kitty Dijcks , Wanneer je een olie als afsluiter gebruikt kun je inderda… Spreekuur met Mardge: wordt je huid droog door gebruik van oliën alleen? Mardge Pascaud
  • Ik las juist ergens (weet niet meer waar) dat je olie als laatste stap moet… Spreekuur met Mardge: wordt je huid droog door gebruik van oliën alleen? Kitty dijcks
  • Hoi Esther, neem contact op met een orthodontist die met invisalign werkt, … Monique’s review: Mijn eerste 3 maanden met Invisalign Redactie, Monique
  • Beste Tonnie, je kunt hiervoor het beste contact opnemen met je verzekeraar… Insight! LPG endermologie® inzetbaar bij sclerodermie Redactie, Monique
  • Wat zijn de kosten voor de sclerodermie behandeling? Word het vergoed door… Insight! LPG endermologie® inzetbaar bij sclerodermie Tonnie Jansen
  • Ik zou ook graag mijn tanden wat rechter willen hebben. Vooral mijn voortan… Monique’s review: Mijn eerste 3 maanden met Invisalign Esther
  • wat weer een fijne produkten. Ik denk er over de shampoo te gaan bestellen:… BeautyJournaal testpanel favorieten februari 2023 Mary
  • Ik ben intolerant voor histamine, wat inhoudt dat je beter geen gefermentee… Wordt je risico op borstkanker groter als je zuivel eet? Een wetenschappelijk overzicht. Jeannette Pathuis
  • Dag Madeleine, De meeste gebruikers brengen Esthecin s'avonds aan en late… Expertadvies: Is Esthecin beter dan minoxidil tegen haaruitval? Hans van Montfort
  • Moet men na het inmasseren van Esthecin iedere maal het haar wassen voorale… Expertadvies: Is Esthecin beter dan minoxidil tegen haaruitval? De Troch Madeleine

Volg ons op Instagram

Copyright © 2009-2018 Beautyjournaal.nl.

  • Disclaimer over sluikreclame en auteursrecht
  • Privacy
  • Cookie instellingen