Waarom zijn lipolyse injectables voor vetverwijdering onveilig?

Gisteren meldden wij dat de Inspectie voor de Volksgezondheid een waarschuwing heeft uitgedaan naar verstrekkers en behandelaars van Lipostabiel, een  stof waarmee kleine vetophopingen verwijderd kunnen worden onderhuids,. Dit is gebeurd nadat twee patiënten ernstige bijwerkingen ervan hadden gekregen in de vorm van weefseldood. De Inspectie heeft  geen nadere details vrij gegeven over de ernst van de bijwerkingen en bij welke artsen of klinieken de ingrepen waren uitgevoerd. De stof is overigens nooit toegestaan in ons land, het werd ‘illegaal’ gebruikt. De IGZ laat ons weten dat er geen handelsvergunning voor was in ons land.

dr. Frank Niessen, aan ons team verbonden als plastisch chirurg, geeft hieronder nog wat meer uitleg over het gebruik van de methode tot nu toe en de bijwerkingen ervan. Wij waren toch benieuwd genoeg om nog eens na te gaan waarom de stof zo omstreden is geraakt.

‘Het lipolyse middel (Lipostabil) is goedgekeurd voor de preventie en behandeling van vetembolieen na een groot ongeval of bij grote operaties aan de botten. Het wordt dan via de bloedvaten toegediend. Ondanks dat op de bijsluiter staat dat het niet onderhuids mag worden gespoten zijn veel artsen over de gehele wereld dit gaan doen. Er is natuurlijk vraag naar het verwijderen van onderhuids vet zonder operatieve ingreep. Zij hebben zich georganiseerd in the International Association of Physicians Performing Lipolysis (The NETWORK-lipolysis met meer dan 2000 leden) welke protocollen voor de behandeling ontwikkelt.

Echter uit verschillende studies blijkt dat het niet zo een geheel ongevaarlijke stof is. Uit een studie uit 2009 van een groep uit Berlijn bleek dat het middel celdood en weefsel afbraak tot gevolg heeft, een studie uit 2008 uit Graz, Oostenrijk in mensen toonde dat de stof weliswaar vetcellen kapot maakte, maar ook spier- en bloedvaten. Beide onderzoeksgroepen geven in hun commentaar nog aan dat er zeer voorzichtig en alleen door goed getrainde specialisten mee gewerkt mag worden en dat er eerst meer onderzoek naar de effecten gedaan moet worden.

Een studie uit 2009 uit Italië bij 40 patiënten waarbij lipolyse werd toegepast op de heupregio gaf een matige verbetering, maar geen echte complicaties. Een artikel uit 2009 waarbij 219 behandelingen werden uitgevoerd bij 42 patienten voor het overtollige halsvet toonde dat het merendeel bloeduitstortingen kreeg, doofheid van de huid, gevoeligheid, pijn en jeuk aansluitend aan de behandeling, maar dit verdween doorgaans binnen twee weken. Zwelling bleef vaak wat langer. De hoeveelheid vet dat verdween was niet zo veel als bij liposuctie en de ingreep werd niet ervaren als makkelijk even tussendoor te doen. Ook hier was geen sprake van huidnecrose.

Zelf heb ik 1 patiënte behandeld voor huid littekens rondom de knieen, omdat daar lipolyse was toegepast. Zij had inderdaad huidnecrose en wonden opgelopen door de therapie.

Al met al denk ik dat er zeer voorzichtig omgegaan moet worden met dit soort medicijnen die voor necrose zorgen onderhuids. Je ziet in eerste instantie niet wat het effect is. Exacte cijfers over het percentage huidbeschadigingen na lipolyse heb ik overigens niet kunnen vinden.

Lees hier de complete literatuurstudie van het RIVM naar de stof: literatuuronderzoek RIVM naar vetoplossende injectables lipostabiel

Lees hier meer artikelen met plastisch chirurg Frank Niessen, werkzaam bij Esthetisch Centrum Jan van Goyen in Amsterdam.