Jodium is een essentieel mineraal dat ons lichaam in lage hoeveelheden nodig heeft. In tegenstelling tot de meeste mineralen is jodium geen metaal en komt het voornamelijk voor in zeewater en zeeorganismen. Jodium hebben we vooral nodig voor de aanmaak van de schildklierhormonen, die op hun beurt noodzakelijk zijn voor het normaal functioneren van de cellen en de stofwisseling in ons lichaam reguleren. Voor kinderen is jodium van belang voor de groei en de vorming van botten en zenuwen.
Hiernaast zorgt een goed functionerende schildklier voor een gezonde huid, haar en nagels en heeft het een belangrijke rol bij de voortplanting en onze geestelijke gezondheid.
Jodium is dan ook voor alle lichaamscellen van belang. Omdat de hoeveelheid jodium in onze voeding ontoereikend is, mag jodium aan keuken- en bakkerszout worden toegevoegd.
Eigenschappen en toepassingen van jodium:
- Bepaalt het niveau van de stofwisseling door de invloed op de productie van schildklierhormonen. Zorgt hierdoor ook voor een gezonde huid, haar en nagels, voorkomt een droge huid.
- Biedt bescherming tegen de giftige werking van radioactieve stoffen/ chemicaliën. Jodium is een ontgifter van zware metalen en verwijdert abnormale cellen in het lichaam.
- Maakt slijm in de luchtwegen los
- Natuurlijke ontstekingsremmer met anti-allergische werking en wordt als ontsmettingsmiddel gebruikt.
Jodiumtekort
Hoe zeldzaam is een tekort aan jodium? De WHO schat dat 6 miljoen Nederlanders een tekort aan jodium hebben. Niet echt zeldzaam dus…! De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is 150mcg. Dit is de minimale vastgestelde hoeveelheid om struma (vergroting van de schildklier) en cretinisme (groeistoornis) te voorkomen.
De Nederlandse gezondheidsraad gaat er vanuit dat de gemiddelde Nederlander vanuit de voeding ook nog eens 150 mcg aan jodium binnenkrijgt.
Deze aanname is gebaseerd op de toevoeging van jodium aan keukenzout en bakkerszout, gepaard gaande met een voldoende broodinname en gebruik van dit gejodeerde zout in de voeding.
Tegenwoordig is de brood- en zoutconsumptie per gemiddelde Nederlander echter een stuk lager dan vroeger. Het moderne drinkontbijt bevat nauwelijks tot geen jodium en lang niet alle huishoudens in Nederland gebruiken gejodeerd keukenzout (JOZO).
Zeezout wordt ook veel in de keuken gebruikt. Dit bevat bijlange na niet dezelfde hoeveelheid jodium als in gejodeerd keukenzout. Hiernaast draagt een zoutbeperkend dieet niet mee aan een voldoende jodiuminname.
Voldoende inname van jodium is van vitaal belang
Een traag werkende schildklier kan het gevolg zijn van een tekort aan jodium. In het eerste stadium vallen de symptomen niet op. Vermoeidheid, slechte groeiende nagels, droge huid, niet tegen kou kunnen, zijn de eerste tekenen.
Vervolgens zijn verslechtering van het cholesterolprofiel, verstopping, lusteloosheid, een sterke toename van het lichaamsgewicht en uiteindelijk een vergroting van de schildklier symptomen van een slecht werkende schildklier. Deze klachten van een traag werkende schildklier, ook wel hypothyreoïdie genoemd, kunnen bestaan zonder dit terug te zien in abnormale bloedwaarden van de schildklierhormonen. De uitscheiding van jodium in de urine is in dit geval een goede indicator van een jodiumtekort.
Indien men graag een natuurlijke bron van jodium in wil nemen zijn zeegroenten (zeewier) en vissoorten als schelvis, makreel en zalm een goede keuze.
Een voorbeeld van zeewier in de vorm van suppletie is kelp, dit is in te nemen als tabletten. Kelp verzamelt en concentreert voedingsstoffen uit het zeewater. In kelptabletten zitten naast het jodium dan ook andere essentiële mineralen en spoorelementen.
Jodium is ook in de meeste multivitamine-preparaten terug te vinden. In multivitaminen is de jodium aanwezig in de vorm van kaliumjodide.
Zowel een tekort als een teveel aan jodium kan leiden tot een verstoring in de schildklierfunctie. Naast jodium zijn diverse nutriënten, waaronder selenium, zink, magnesium, vitamine A, vitamine D, vitamine B 12 en vitamine E van belang voor een goede schildklierfunctie.
Dosering en bronnen van jodium.
Bronnen van jodium zijn: Gejodeerd keukenzout, brood, schaal- en schelpdieren, vis (kabeljauw, tonijn, zalm, tong, makreel), zilvervliesrijst, cashewnoten. Jodiumsupplementen kunnen het beste ingenomen worden als kaliumjodide (KI). Neem het onder toezicht van uw arts of voedingdeskundige.
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid jodium is 0,15 mg (150 microgram) aanwezig in multivitaminen of afzonderlijk in Kelp tabletten, bijvoorbeeld van Lamberts. Veilige vastgestelde bovengrens in Nederland: 600 µg per dag
Jodium heeft een goede samenwerking met:
- Vitamine E bevordert de opname van Jodium in het lichaam.
- Selenium is betrokken bij de omzetting van schilklierhormonen en ondersteunt de schildklierfunctie, zelfs als er een tekort is aan jodium.
- IJzer en vitamine A is nodig voor de jodiumstofwisseling.
Literatuur:
1] http://www.circadian.nl/nieuwsbrieven/jodium.pdf
2] http://www.jodiumtekort.nl/gev.html
3] http://medischcontact.artsennet.nl/blad/Tijdschriftartikel/Het-jodiumtekort-is-terug.htm
4] Ortho magazine_Dossier Jodium in Nederland
