Onlangs vroeg een lezeres zich af of het geen risico’s met zich meebrengt als ze een huidverzorgingsproduct met plantaardige oestrogenen gebruikt. Ze heeft namelijk borstkanker gehad en is huiverig geworden voor alles wat met hormonen te maken heeft: ook de plantaardige.
We hebben de vraag neergelegd bij onze cosmetisch chemici Johann Wiechers en Lida Schoen, maar die konden er geen antwoord op formuleren omdat zij het niet als hun vakgebied zien. Suppletiedeskundige Anne Andela dook erin en meldt ons het volgende:
Voedingssuppletiedeskundige Anne Andela antwoordt:
‘Er zijn zeer tegenstrijdige berichten te vinden over phyto-oestrogenen en borstkanker. Ik zal even de achtergrond schetsen: phyto- oestrogenen zijn onder andere terug te vinden in sojabonen, vlaszaad, granen, (peul)vruchten, groenten, wilde yam en rode klaver.
Ze danken hun naam aan hun structuur, die lijkt op die van bepaalde menselijke hormonen, zoals het hormoon oestradiol. We kunnen als belangrijkste soort binnen deze groep de isoflavonen.
In Azië, waar relatief veel sojaproducten worden geconsumeerd (die rijk zijn aan isoflavonen), ligt het aantal gevallen van borst-, baarmoederslijmvlies-, dikkedarm- en prostaatkanker, lager. Dit zou dus juist een beschermend effect tegen kanker suggereren.
Supplementen op basis van soja-isoflavonen, geclassificeerd als phyto-oestrogenen, worden soms gebruikt als een alternatief voor oestrogenen bij de behandeling van menopausale klachten. Een Cochrane review uit 2007 concludeerde nochtans dat er geen bewijs is voor de effectiviteit van phyto-oestrogenen bij menopauzale klachten.
‘Volgens mij is de werkzaamheid van phyto-oestrogenen in cremes nog niet geheel bewezen en zal de dosering, als die al opgenomen wordt in de rest van het lichaam, toch vele malen lager zijn dan via de inname van supplementen. Maar het blijft lastig om daar echt een uitspraak over te doen.’
Omwille van het oestrogeen effect van soja-isoflavonen raden veel artsen het gebruik van dergelijke preparaten af aan patiënten met een hoog risico op borstkanker of met een verleden van borstkanker.
De huidige wetenschappelijke kennis suggereert dat een dieet rijk aan soja (met hoeveelheden zoals in een typisch Aziatisch dieet) waarschijnlijk niet schadelijk is voor patiënten met een verleden van borstkanker. Voorzichtigheidshalve is het voor patiënten met een verleden van borstkanker echter wel aangeraden hoge doses soja of soja-isoflavonen, zoals aanwezig in bijvoorbeeld supplementen met isoflavonen, te vermijden. Over cremes wordt niet in deze mate gesproken.
De toepassing van soja-isoflavonen in cremes en de eventuele schadelijkheid is vervolgens ook lastig te interpreteren, vind ik. Volgens mij is de werkzaamheid van phyto-oestrogenen in cremes nog niet geheel bewezen en zal de dosering, als die al opgenomen wordt in de rest van het lichaam, toch vele malen lager zijn dan via de inname van supplementen. Maar het blijft lastig om daar echt een uitspraak over te doen.’
Hartelijke groet, Anne Andela
apotheker en voedingssuppletiedeskundige
Lees meer in BeautyJournaal’s vitaminen woordenboek
