In het stuk Exclusief op pag 25, steekt de schrijver de draak met de zorgen van masseurs die een tekort aan paardenplacenta vrezen voor behandeling van voetbalblessures omdat steeds meer sporters ermee behandeld willen worden. Robin Persie maakte het in 2009 in Nederland bekend nadat hij door een Servische vrouw ermee was behandeld. In dat land staan voetballers zo’n beetje in de rij, aldus het Nederlands Dagblad in 2009: ‘Mariana Kovacevic heeft met haar placentabehandeling Belgrado tot een bedevaartsoord voor geblesseerde profvoetballers gemaakt. Behandelde spelers keerden stuk voor stuk twee tot drie keer sneller terug dan verwacht.’
De schrijver van het Volkskrant stuk gaat nog even gekscherend verder: ‘Ook de vraag naar placenta’s van beroemde paarden groeit. ‘Zo’n David Beckham neemt geen genoegen met de placenta van het paard van de schillenboer’, aldus een bron. ‘Die wil per se de placenta van een Derbywinnaar of van een beroemd televisiepaard als Black Beauty.’ Ook in Nederland worden in het grijze circuit hoge bedragen betaald voor placenta’s van toppaarden als Okidoki, Sapperdeflap, Toereledoki en Snelle Jelle (…).’ De jongens zouden elkaar vooral opfokken, ze willen niet alleen de beste sportauto’s, maar elkaar dus ook de loef afsteken met placenta. Hilarischer wordt het als de onbekende schrijver van dit stukje meldt dat zwemmers zich laten behandelen met dolfijnenplacenta en schaatsers met ijsberenplacenta! Gelukkig ziet Cruijff er weinig in, zo schrijft hij: ‘Van een ezelplacenta maak je geen renpaardplacenta. Ik ben ook niet zo’n vleeseter. Een paardenbiefstukkie oké, maar dan geen Poolse mayonaise.’
Maar goed, de methode is echter omgeven door raadsels, zo schreef het Nederlands Dagblad al in 2009. ‘Het vruchtbaarste placentavocht van koeien en paarden zou gebruikt worden in een zalf, waarmee de blessureplek met elektroden urenlang wordt gemasseerd. Aangezien Kovacevic zelf niets kwijt wil over de methode, is deze beschrijving door de voetballers de enige inside information.
,,Een geweldig product’’, noemt Robbert Trossèl van het Preventief Medisch Centrum Rotterdam, de placenta in datzelfde stuk in die krant. ,,De placenta zit vol met stamcellen, enzymen en eiwitten. Die zorgen voor een snellere wondgenezing.’’
Zijn collega’s uit de reguliere hoek reageren cynisch, lezen we verder. ,,Grappenmakerij’’, oordeelt orthopedisch chirurg Ad Diepstraten van het Erasmus MC. ,,Een sneller herstel dan verwacht betekent dat de oorspronkelijke blessure minder ernstig was dan gedacht.’’ Van de placenta zou geen helende werking uitgaan. ,,Sportgeneeskunde is omgeven door magie. Inwrijven met een pakje boter kan net zo’n spectaculaire genezing geven.’’
,,Het is niet uitgesloten dat de behandeling op de dopinglijst komt te staan”, zegt Herman Ram, directeur van de Dopingautoriteit, tot slot. ,,Als de oestrogenen, die vermoedelijk in de zalf zitten, in de bloedbaan terecht komen, kan dat problemen opleveren.’’ Mogelijk speelt het placebo-effect een rol, zegt Ram. ,,Wetenschappelijke onderbouwing ontbreekt nog, dus een placebo-effect is niet uitgesloten. Dat zie je vaker bij nieuwe toedieningsmethoden. Door de hooggespannen verwachtingen kunnen goede resultaten geboekt worden.’’
Wat vindt onze expert en chemicus Johann Wiechers hier eigenlijk van?
‘Soms krijg je echt onmogelijke vragen’, laat hij ons weten, ‘en dit is er zo één. Waarom? Omdat je je als wetenschapper graag op feiten wilt baseren en die zijn (als ik het bovenstaande mag geloven) niet erg veel. Ik kan dan wel gaan zeggen dat ik alles geloof behalve die uitspraak van Cruijff, maar daar schiet niemand veel mee op.’
‘Het eerste wat we ons moeten afvragen is “Wat is een sportblessure eigenlijk?” Mijn vier kinderen hebben dat ook wel eens maar dit gaat lang niet altijd gepaard met huidproblemen. Een hamstring beschadiging is daar een voorbeeld van, aan de buitenkant zie je niets, maar van binnen doet het aardig zeer. De placenta zit inderdaad boordevol met allerlei interessante zaken zoals hierboven ook al werd aangegeven. Maar ik weet niet of dit op de huid wordt gesmeerd of oraal wordt ingenomen (Snelle Jelles worden tenslotte meestal oraal ingenomen), maar de verwijzing naar masseurs suggereert het eerste.’
‘Kijk, als die sporters open wonden hebben, kan ik me voorstellen dat dit extract enige positieve werking kan hebben, zolang de behandelende persoon maar weet dat het placenta materiaal steriel is. Maar zoals we inmiddels van de Q-koorts weten is dit niet altijd het geval. Stamcellen, eiwitten en dergelijke kunnen goed doordringen in de huid want die staat ja, immers open – als er tenminste sprake is van een open wond. Maar hij staat dan tegelijkertijd ook open voor bacteria. Die zijn niet erg nauwkeurig, maar ik verwacht niet dat een product (zoals bijvoorbeeld gemaakt van ijsberenplacenta’s) nu zo algemeen werkzaam kan zijn dat het voor zeer specifieke aandoeningen werkt. Waarom zouden anders onze vrienden, die in Zuid-Afrika straks het netje van de tegenpartij moeten laten bollen, zo specifiek het placenta-materiaal van de beste renpaarden willen hebben als het product zo algemeen werkt?
En dan het placebo effect? Of dat werkelijk bestaat, weten we pas nadat dit goed is uitgezocht. Maar waarom zou je dat überhaupt doen? Als je het spul zo ook verkoopt (klaarblijkelijk hebben we al een schaarste), wie heeft dan nog bewijs nodig? Nina Brink verkocht ook veel aandelen en niemand vroeg om bewijs. Wie heeft dat bewijs nu echt nodig? Alleen de kritische consument. Maar die gaat niet naar het bedevaartsoord Belgrado om zijn of haar sportblessures te laten behandelen. Die koopt ook geen World Online aandelen. Die wil eerst feiten zien. En die zijn er in de voetballerij sowieso moeilijk te krijgen. Waarom moet anders elke voetbalwedstrijd op TV zo uitgebreid worden nabesproken?
Toch geloof ik dat er een verband bestaat tussen de werkzaamheid van het placenta extract en of je vóór staat of achter staat in een voetbalwedstrijd. Zo zijn er in de 88ste minuut van de voetbalwedstrijd altijd opeens verdacht veel blessures en andere pijntjes die alleen spelers hebben die vóórstaan. Hoe zou dit paardenplacenta kunnen weten of het elftal van de ‘beschadigde’ speler achter staat en dat het daarom miraculeus snel zou moeten werken? Penetreert het dan sneller?
Gek toch eigenlijk, als ‘delivery scientist’ zou ik toch alles van ‘delivery’ af moeten weten…. Dus ook van placenta’s. En dat wist (en weet) ik duidelijk niet, want ik heb er al vier in de prullenbak gegooid….
Met vriendelijke sportgroet….
Johann.
Lees hier meer artikelen die we met Johann Wiechers maakten.
