Hoewel de producent Union Swiss drie toch degelijk uitgevoerde onderzoeken wist te overleggen, zijn ze door de deskundigen van de ASA afgeserveerd wegens gebrek aan voldoende bewijs. Onze cosmetisch chemicus Johann Wiechers die betrokken was bij de bewijslast voor de claims achteraf, reageert dat het onterecht is. ‘Cosmetica moet je niet op farmaceutische wijze willen testen als de claim daar niet om vraagt. Het is toegepaste wetenschap, tests met vrijwilligers die smeren en hun bevindingen geven kunnen volstaan.’
Dit is wat wij hierover eerder meldden:
Volgens de deskundigen van ASA bestaat er geen enkel cosmeticum dat littekens kan verminderen. Als Bio Oil claimt dit dus wel te kunnen doen, moeten zij onderzoek overleggen dat aan de wetenschappelijke protocollen voldoet, dus moet het dubbelblind en placebo gecontroleerd uitgevoerd onderzoek zijn. Pas dan, zo zeggen de deskundigen, kun je zo’n toch serieuze claim ook pas serieus nemen. Bio Oil had wel mooi onderzoek uitgevoerd, maar het was niet dubbelblind placebo gecontroleerd. Wel kan er iets aan de huidkleur en de hardheid van het huidweefsel gedaan worden, zo zeggen de deskundigen en daarvoor is ook inmiddels genoeg bewijs van te vinden, door eenvoudig weg te masseren en met een hydraterend product te smeren. Op die punten voldoet de olie dan ook alleen.
Over de zichtbare vermindering van striae was de ASA ook duidelijk: het bewijs daarvoor was te mager. Uit het overlegde onderzoek met meetbare resultaten bleek er maar zeer weinig verbetering, het waren vooral de meningen van de deelnemende vrouwen zelf zorgden voor een hoge score in zichtbare verbetering. Dit laatste is te subjectief om serieus te nemen zo zegt ASA. Punt is dat eigenlijk alle cosmeticamerken hier altijd ruimschoots gebruik van maken om resultaten te overleggen: de mening van de deelnemer telt zwaar. Maar die mening is natuurlijk zwaar gekleurd door de vurige hoop, je wilt dat het werkt, dus je bent geneigd te geloven dat het werkt en daarnaast kan een lekker huidgevoel ook de waarheid vertroebelen.
Maar volgens Johann Wiechers hoeft hier helemaal niets mis mee te zijn, het is maar net wat het merk claimt.
Johann Wiechers vertelt ons:
‘De ASA is dus van mening dat als je een vrijwilliger in een studie vraagt of zijn of haar huidconditie is verbeterd door het gebruik van een product, dit bij voorbaat niet geloofwaardig is. Deze persoon zal – volgens de ASA – altijd het antwoord geven dat jij als onderzoeker wilt horen, het is subjectief. De ASA vindt een consumententest zoals Bio Oil die heeft uitgevoerd en waarop de claims zijn gebaseerd dus niet voldoende. In Amerika worden zeer vaak vragenlijsten aan proefpersonen gegeven en wordt het bewijs voor de effectivitiet middels dit soort lijsten verkregen. In Europa denkt men hier anders over. Hier gebruikt men liever meer objectieve waarnemingen zoals met behulp van meetapparatuur kan worden verkregen.
Een tweede zaak is dat er niet een dubbelblinde studie is uitgevoerd, maar iets dat je in vakjargon een single blind studie noemt. Bij dubbelblind placebo-gecontroleerde studies weet zowel de testgroep als de onderzoeker niet wat er waar gesmeerd wordt. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer je de ene helft van de proefpersonen het werkzame product laat smeren, terwijl de andere helft een ” nep” product krijgt, of wel een placebo. Maar in deze studie gebeurde iets anders. Aangezien Bio-Oil alleen iets over het product claimt en niet over één of meerdere van de ingrediënten (hierover later meer), werd er tegen onbehandelde huid getest. Je laat testpersonen het ene stuk van de huid met het product (het volledige product dus, niet alleen een ingrediënt daar uit) behandelen maar het andere stuk blijft onbehandeld. Omdat de mensen in de contrôle groep en de test groep dezelfde mensen zijn is een dubbelblinde studie nu niet mogelijk, want nu weet degene die smeert wel welke van de twee armen het product ontvangen heeft want dat heeft zij er zelf opgesmeerd. Een single-blind studie dus en dat is per definitie fout volgens de ASA.
De ASA is van mening dat de werkzaamheid van een product met een fundamenteel nieuwe werking alleen aangetoond kan worden met standaarden zoals die in de farmacie en de geneeskunde gelden, dus met dubbelblind placebo-gecontroleerd onderzoek. Maar als cosmetisch chemicus met verstand van claim substantiation zeg ik dat dat alleen relevant is als je de werkzaamheid van individuele werkzame stoffen wilt aantonen en daar ook claims op wilt zetten: ‘ingrediënt X zorgt voor….’, maar Bio Oil doet helemaal geen uitspraken over individuele stoffen en hun werkzaamheid, het doet alleen uitspraken over het totale product. Dat is uiteindelijk ook wat de consument koopt en dus interesseert.
De grondstofleveranciers testen hun ingrediënten heel netjes tegen een placebo, want die willen bewijzen dat hun ingrediënt werkt. Vervolgens kun jij als bedrijf (dat de potten, gevuld met deze ingrediënten, in de markt zet) dat ingrediënt in een crème stoppen maar dat betekent nog niet dat het ingrediënt werkt. Daarom moet jij als eindverwerker (het merk dus) bewijzen dat je eindproduct werkt. Het gaat niet om die werkzame stoffen alleen, het is het totale product inclusief de emulsifiers, het water, de vetten, et cetera.
Ik geef cursussen over claim substantiation en de hamvraag is altijd: ’Wat is je controle product?’ Een placebo of een stukje niet behandelde huid? En dat hangt af van je claim. Claim je dat je totale product werkt, dan moet je dat product testen tegen een product min het product, dus een onbehandelde huid. Claim je dat je ingrediënt werkt, dan moet je dat product testen tegen dat product min het actieve ingrediënt, een placebo dus. In alle gevallen kan dit het beste op de huid van dezelfde persoon gebeuren. ASA forceert Bio Oil nu om het product volgens de dubbelblinde placebo-gecontroleerde manier testen en te laten zien dat één of meerdere ingrediënten werken, terwijl Bio Oil dat helemaal niet wil claimen. Ofwel: ik moet dus bewijzen dat mijn Ferrari 300 km per uur kan rijden, terwijl ik alleen maar zeg dat de kleur van mijn Ferrari Ferrari-rood is. Waarmee dus volstaan kan worden met het kijken naar die auto en de kleur daarvan met die van een officieel Ferrari-kleurkaartje te vergelijken. Komen die kleur van mijn Ferrari en de kleur op het kaartje met elkaar overeen, dan is dat voldoende.
De cosmetica heeft dan wel te maken met actieve ingrediënten zoals farmacie ook, maar je communiceert het totaalproduct.
Het punt is vaak dat er geen cosmetisch chemici bij dit soort controle organen werkzaam zijn, en de mensen die er werken, vaak uit medische hoek, hebben er ook geen affiniteit mee. Ze zeggen gewoon: cosmetica werkt niet, en als het wel werkt moet het een geneesmiddel zijn. Dat houdt dus in dat je met ziekte bezig bent(!).
De interpretatie van wat een geneesmiddel doet en een cosmeticum, klopt naar mijn idee niet meer. Iemand die kaal wordt en een werkzaam cosmetisch product krijgt, is toch niet ziek? Kaalheid is toch geen ziekte? De huidige wetgeving is van vóór de tijd dat we de structuur van DNA hebben ontrafeld. Je ziet tegenwoordig zowel in de cosmetica als in de farmacie stoffen die op het DNA werken en dat hebben ze altijd gedaan, we hebben het alleen nooit geweten, zoals in geval van cosmetica. Worden al die cosmetica nu dan ineens geneesmiddelen? Het wordt tijd voor een herinterpretatie van de wetgeving.’
Meer weten over dit onderwerp?
Schrijf je in voor onze wekelijkse nieuwsbrief!
11 reacties
Beste Johan, ik heb toch een andere zienswijze – en ben het dan ook met ASA eens dat je een claim over werkzaamheid van een product moet aantonen volgens de gebruikelijke standaard. Waarom is voor een cosmetisch product ineens een andere (lagere) standaard acceptabel?
Ten eerste kunnen subjectieve waarnemingen wel degelijk onderdeel uitmaken van wetenschappelijk onderzoek, mits ze onderdeel uitmaken van placebo-gecontrolleerd onderzoek. Dan wordt het placebo effect eruit gefilterd en toon je het werkelijke effect aan. Dit wordt zo in de US gedaan, maar ook in Europa.
Ten tweede is jouw stelling dat het om een single-blind studie niet juist wanneer de proefpersoon en de onderzoeker beiden weten welk deel behandeld wordt met bio-oil. Overigens ben ik het met ASA eens dat single-blind onderzoek ook niet acceptabel is.
Ten derde is een controle product zeker mogelijk, ook wanneer het om de effectiviteit van een product als geheel gaat. Mits het controle product maar hetzelfde voelt, ruikt en eruit ziet. Overigens gaat het bij geneesmiddelen ook om een totaal product, inclusief werkzame bestanddelen, hulpstoffen en eventuele coating. Ook daar is het geaccepteerd dat placebo-gecontrolleerd onderzoek de gouden standaard is.
Het moeilijke in dit soort gevallen is dat de consument moeilijk kan beoordelen wat waar is en wat niet – als het zou moeten werken tegen littekens en er zijn studies gedaan, waarom dat twijfelen? Dus reden temeer om te zorgen dat claims goed onderbouwd zijn, wat hier niet het geval lijkt.
En om dezelfde analogie te gebruiken: als Ferrari zegt dat ze de beste auto’s maken, dat zal de consument dat met een korrel zout nemen, en begrijpen dat het hier om een subjectieve claim gaat. Bij middelen tegen littekens ligt dat anders.
Bio oil ben ik pas gaan gebruiken voor mijn vele littekens.. ongelooflijk verzachtend (na het scheren ) en wat al direct na 2-3 weken gebruik opvalt is dat bepaalde huidstructuren lichtjes beginnen te verbeteren. Dit heb ik met nog geen enkel ander produkt of laser-toestel kunnen bereiken. Bij mij scoort Bio-oil ontzettend hoog. Men mag natuurlijk geen onrealistische verwachtingen koesteren. Blijft reeeel en elke verbetering hoe licht en/of weinig ook is mooi meegenomen. Dit produkt werkt en anders dan alle andere cremes..etc.. die ik al probeerde. Mvg. Gino RJ Thierens
david, dit spel wordt zo gespeeld zo lang ik mij kan herinneren en wetgeving staat het toe. cosmetica is een lifestyle product, een marketingproduct met een heel, heel klein beetje wetenschap. ik vraag me eerder af waarom mensen zo ontzettend gepreoccupeerd kunnen zijn met hun huid, maar ook daar hebben we al eens een artikel aangewijd. het is en blijft een fijn kip en ei verhaal en een nog mooier kat en muis spel.
Ook ik sluit mij aan bij de eerdere commentaren. Ook consumenten willen de objectieve waarheid. Niemand wil geld betalen voor een product dat je enkel het gevoel geeft te werken. Dus verlang je als consument objectief bewijs. Ik ben dus helemaal voor het dubbelblind placebo-gecontroleerde onderzoek!
Wiechers legt te veel nadruk op wat Bio Oil daadwerkelijk verlangt te claimen. Dat een bedrijf oppervlakkig wil blijven met haar claims en eigenlijk niet de doelstelling heeft om met hard bewijs te komen begrijp ik best, maar dat is NIET wat de consument verlangt. Bedrijven gaan zodoende voorbij aan wat de consument werkelijk verlangt, namelijk hard bewijs.
Bovendien hebben consumenten de neiging om resultaten uit zwak onderzoek te vertalen naar “bewijs”. Dit is een vorm van zelfmisleiding. Ik krijg dan het gevoel dat Wiechers vind dat daar niets mis mee is. Vanuit het oogpunt van de consument is daar echter heel veel mis mee. De verwarring tussen hard bewijs en subjectieve resultaten wordt namelijk door bedrijven bewust gecreëerd en misbruikt terwijl de consument met oprecht vertrouwen zijn geld investeert.
Ik sluit mij aan bij de vorige twee commenters.
Ik heb echter weinig verwachtingen m.b.t. een reactie van Wiechers.
In het geval van Wiechers zou ik ook niet staan te springen om te antwoorden.
Het waarderen van de claims van Wiechers is natuurlijk not done. Want dat is wetenschap.
En daar hebben de claims van Wiechers niets mee te maken.
Na het beluisteren van het interview met dr Wiechers kan ik het niet laten advocaat van de duivel te spelen ;).
De uitspraak van dr Wiechers hierboven waarin hij een single blind study voor Bio oil goedkeurt verwondert mij, omdat hij in het interview marketing strategieën afkeurt waarbij informatie over de testresultaten van het ‘placebo’ niet gepresenteerd worden.
Zijn argument hierbij is dat Bio oil om het hele product gaat en niet om een enkel ingrediënt. Daarom zou een placebo onderzoek niet nodig zijn. Maar wie zegt mij dat amandelolie of olijfolie (noem maar een willekeurige olie) niet hetzelfde resultaat geven dan Bio oil. Zijn we hier op beautyjournaal niet altijd kritisch op testresultaten van gezichtcrèmes omdat ze vergeleken worden met een onbehandelde huid en je dus nooit weet of je met een eenvoudige crème als Nivea hetzelfde resultaat had bereikt?
Dr Wiechers, ik ben benieuwd naar uw reactie. Met vriendelijke grioeten, Gerti
@ beautyjournaal: bedankt voor de service.
@ dhr Wiechers: Dat is wel erg gemakkelijk. Claim dat een product werkt en vermijd kritische beschouwing van zéér matig bewijs dat de claims moet ondersteunen. Maar ik weet dat u Michael Shermer’s baloney detection kent:
1. How reliable is the source of the claim?
NIET, zie deel 1: http://geriatricare.wordpress.com/2009/09/24/wonderolie-of-volksverlakkerij-bio-oil-littekens-en-bewijs (Nogmaals de vraag: zijn er andere bronnen?) Het geboden bewijs komt van een website, geen verwijzing naar gezaghebbende bronnen.
2. Does the source often make similar claims?
Vanuit de cosmetische industrie worden zeer vaak vergelijkbare claims geopperd; (‘gaat de x tekenen van veroudering tegen, verminderd puistjes, etc) U stelt dat Goldacre onterecht stelt dat in de cosm. industrie nogal eens sprake is van bad science: u hebt een prachtige kans om aan te geven dat er goede wetenschap wordt bedreven, waar u de schijn tegen heeft.
3. Have the claims been verified by another source?
NEE, of die bronnen wil men niet prijsgeven, wat me hoogst onwaarschijnlijk lijkt. Er is geen zalfje dat littekens verminderd. Onderdeel van de redenatie van de ASA dat dubbelblind gerand. onderzoek aangeleverd dient te worden.
4. How does the claim fit with what we know about how the world works?
NEE. Er is géén zalf die littekens verminderd; bio-oil is revolutionair te noemen. Althans de claims. (extra ordinary claims demand extra-ordinary evidence, which isn’t there)
5. Has anyone gone out of the way to disprove the claim, or has only supportive evidence been sought?
JA, dat heb ik gedaan: En er wordt alléén supportive evidence gegeven (op de website), zij het zeer krakkemikkig, en een reden om onder dubbelblind onderzoek uit te komen (op beautyjournaal.nl). Waarom zou een cosmetisch product niet dubbelblind gerandomiseerd getest moeten of kunnen worden? Daarnaast levert men geen duidelijk referenties. Wáár kan ik (peer reviewed?) bronnen vinden?
6. Does the preponderance of evidence point to the claimant’s conclusion or to a different one?
JA: A very different one: bogus science, bogus claims.
7. Is the claimant employing the accepted rules of reason and tools of research, or have these been abandoned in favor of others that lead to the desired conclusion?
NEE. Dát is zo’n beetje de kern van het probleem: bio-oil levert niet afdoende bewijs om de claim te billijken. Het is hooguit matig onderzoek, waar ontzettend veel onduidelijkheden over bestaan. (zie deel 2; o.a. ‘blind voor blindering’)
8. Is the claimant providing an explanation for the observed phenomena or merely denying the existing explanation?
NEE, men levert geen verklaring voor het verminderen van littekens; er wordt slechts aangegeven dat dubbelblind onderzoek niet van toepassing is op een ‘cosmetisch’ product (dat medische claims levert) en dat subjectieve gegevens tekortkomend worden geacht door de ASA (wat in werkelijkheid niet zo is: ASA wenst gedegen, dubbelblind onderzoek)
9. If the claimant proffers a new explanation, does it account for as many phenomena as the old explanation did?
NEE; er wordt geen verklaring van de werking geboden. Alleen gesteld dát het werkt, waar dan weer geen goed bewijs voor is.
10. Do the claimant’s personal beliefs and biases drive the conclusions, or vice versa?
JA: Ik heb redenen aangedragen om aan te nemen dat u (dhr Wiechers) financieel gewin heeft bij de verkoop van bio-oil, op basis van door u op beautyjournaal.nl verstrekte informatie.
Beste Bram,
Monique heeft deze vraag inderdaad aan mij doorgespeeld. Ook uw eerste reactie heeft ze aan mij doorgestuurd. Laat ik toelichten waarom ik niet antwoord.
Uw eerste opmerking begint met de volgende opmerking “Ook het niet dubbelblind gecontroleerde onderzoek van bio-oil is vrij belabberd.”. Heeft u dit onderzoek gezien? Heeft u de resultaten onder ogen gehad op grond waarvan u dit soort opmerkingen kunt maken?
Ik kan de vragen waarmee u volgens uw tweede reactie blijft zitten niet eens vinden.
Ik heb geen zin om antwoorden te geven aan mensen die beschuldigingen uiten over zaken die ze niet weten, of die zaken niet goed lezen. Dat wordt alleen maar een welles-nietes spelletje, waarmee niemand iets opschiet. Als u een gerichte vraag stelt die niet al direct een waardeoordeel bevat, wil ik u best beantwoorden (als ik het antwoord weet), maar op ongefundeerde tirades ga ik niet in.
Met vriendelijke groet,
Johann Wiechers.
Beste Bram, wij geven standaard alle vragen van lezers door aan onze experts, als ze daar aan gericht zijn. Het is uiteindelijk aan de expert om wel of niet te (willen) antwoorden. Daar kunnen wij geen invloed op uitoefenen. Wij zullen ook jouw post van 20 feb. 2010 weer onder de aandacht brengen bij Johann Wiechers.
Redactie BeautyJournaal
Hallo beste mensen van beautyjournaal.nl
Ik blijf met enkele vraagtekens zitten n.a.v. het bovenstaande artikel van dhr Wiechers. Helaas heb ik via deze website geen antwoord gekregen. Hier heb ik mijn vragen uiteengezet:
(deel 2 is de reactie op bovenstaande artikel door Wiechers)
Deel 2: http://geriatricare.wordpress.com/2010/02/14/u-wilt-bio-oil-oke-dan-bio-oil-littekens-en-bewijs-blb-part-two-starring-johann-wiechers/
Deel 1: http://geriatricare.wordpress.com/2009/09/24/wonderolie-of-volksverlakkerij-bio-oil-littekens-en-bewijs
Ook het niet dubbelblind gecontroleerde onderzoek van bio-oil is vrij belabberd. Daarbij vraag ik me af waarom men een product waarvan men werkzaamheid verwacht niet gewoon dubbelblind test. Dan is iedereen tevreden en hebben we een prachtproduct in handen.
Maar nee, we moeten het doen met halfbakken onderzoek en een belabberde weergave ervan. Niettemin ben ik benieuwd naar de effecten van het werkzame bestanddelen van purcellin oil, zoals geclaimd door meneer Wiechers: waar kan ik de onderzoeken die er naar gedaan zijn vinden?
Transparantie van onderzoek is wel een beetje de grote afwezigheid in dit verhaal.