Cetyl alcohol

INCI naam: cetyl alcohol

Cetylalcohol is een vetalcohol. Het is ook bekend als 1-hexadecanol en palmityl alcohol. Chemisch gezien bestaat het uit een ketting van 16 koolstofatomen met een alcoholgroep aan het einde. Het is of uit plantaardige oliën gemaakt, of uit dierlijke oliën of synthetisch gemaakt. Het laaste is alleen zoveel duurder dat er in de cosmetische industrie alleen maar cetyl alcohol van plantaardige olie wordt gebruikt. De naam cetylalcohol verwijst naar de familie van potvissen (in het Latijn is dat “cetus”), omdat het oorspronkelijk uit de potvisolie werd gewonnen. Voor de cosmetische industrie wordt het nu uit kokos- en palmolie gewonnen.

In cosmetica heeft cetyl alcohol meerdere functies. In crèmes en lotions wordt het gebruikt als emollient (zie aldaar) maar voornamelijk als co-emulgator (zie emulgator). Vetalcoholen optimaliseren namelijk de werking van emulgatoren (bindstoffen voor water met olie). Daarnaast beïnvloedt cetyl alcohol de consistentie van een crème of een lotion: het maakt het steviger en dikker. Ook geeft het crèmes die typische parelmoerglans en levert het een bijdrage aan het fluweelzachte gevoel van een crème. In shampoos en conditioners zorgt het voor de stevige, romige structuur en een betere schuimstabiliteit. In conditioners zorgt het voor een makkelijke doorkambaarheid van je haar.

Hoewel cetyl alcohol een alcoholgroep bevat, lijkt het qua eigenschappen in de verste verte niet op ethyl alcohol (INCI naam: alcohol) en moet hiermee niet worden verward. Op Internet zijn er talloze foute waarschuwingen te vinden die op deze verwarring zijn gebaseerd. De functies van cetyl alcohol in cosmetica en zijn invloed op de huid zijn heel anders dan die van ethyl alcohol. Volgens de Amerikaanse Food and Drug Administration, die over de veiligheid van voedsel, supplementen en medicijnen waakt, is cetyl alcohol in de VS toegestaan voor gebruik in de voedingsindustrie. Een onderzoek door het expertpanel van de Cosmetic Ingredient Review heeft uitgewezen dat cetyl alcohol niet toxisch is en niet irriterend is voor de huid. Niettemin zijn er ook geluiden dat cetyl alcohol bij mensen met een gevoelige huid irritaties kan veroorzaken (Derm Beruf Umwelt. 1985;33(1):27-8). Daarentegen zijn er ook onderzoeken die bewijzen dat zalf bestaande uit paraffine, was en cetyl alcohol de huid juist kan beschermen tegen de daarop aangebrachte irriterende stoffen (Contact Dermatitis, 1998 Mar, 38(3):155-8; Contact Dermatitis, 1999 Oct, 41(2):190-2).

Er is geen tegenspraak tussen deze onderzoeken. Het bewijst dat cetyl alcohol een veilig cosmetisch stof is die slechts in uitzonderlijke gevallen huidirritatie kan veroorzaken bij mensen die ervoor overgevoelig zijn. De laatste geldt overigens ook voor vele andere cosmetische stoffen.

Als een vermoeden ontstaat dat iemand overgevoelig is voor een cosmetisch stof, kan dit met een patch-test onderzocht worden.

• Lees ook over de andere stoffen uit het cosmeticawoordenboek.