De geur van de maan
Niet veel mensen weten het, maar de maan heeft een heel uitgesproken geur. Dat zeggen althans de astronauten die op de maan geweest zijn. Ze beschrijven de geur allemaal het zelfde.
Tussen 1969 en 1972 hebben er in totaal twaalf NASA astronauten op de maan gelopen, een elitaire groep die later ‘The Dusty Dozen’ zou worden genoemd. Sommigen liepen 2,5 uur op de maan, anderen waren tot wel 22 uur buiten hun raket. Decennia later hebben deze astronauten en de diverse maandeskundigen het nog steeds over de specifieke geur van de maan, de onmiskenbare geur van regoliet, de laag los materiaal dat het oppervlakte van de maan bedekt.
Harrison ‘Jack’ SmittHoe ruikt de maan dan?
“De eerste indruk van die geur was dat het deed denken aan buskruit, al was de geur niet metalig of bijtend. Maar het leek toch nog het meest op buskruit”, zo zegt Harrison ‘Jack’ Smitt, een astronaut van Apollo 17, die in december 1972 op de maan liep. Volgens Schmitt waren al zijn collega’s het er mee eens dat het regoliet dat ze meenamen van de maan naar de cabine van de Apollo 17 naar buskruit rook. Ze roken de geur zodra ze hun helmen afdeden.
Larry TaylorLarry Taylor, directeur van het Planetary Geosciences Institute van de Universiteit van Tennessee in Knoxville, is het met Schmitt eens. Hij werkte bij NASA tijdens de vlucht van Apollo 17 en was degene die de astronauten adviseerde tijdens hun wandeling op de maan. “Toen de discussie over de geur van het maanstof een paar jaar geleden op gang kwam, stelde ik al dat wat de astronauten roken, althans wat de slijmvliezen in hun neus waarnamen, stof was, met daarin losse chemische deeltjes.”
Als iemand hier op aarde een rots kapotslaat, zo stelt Taylor, ruikt hij een bepaalde geur die ontstaat doordat de in de rots aanwezige mineralen breken, waardoor piepkleine, losse mineraaldeeltjes ontstaan. Op de maan blijven die deeltjes langer intact. Daarnaast bestaat de aarde en de rotsen van de maan voor 43 procent uit zuurstof, waardoor de meeste losse deeltjes ook zuurstof zijn. Die verbinden zich met het slijmvlies van de neus, en daardoor ontstaat een geur.
Neil Armstrong, Buzz Aldrin en Michael Collins in 1969Buzz Aldrin, die aan boord was van Apollo 11, herinnert zich de geur van de maan ook. Toen hij en zijn collega Armstrong na een maanwandeling het toestel weer ingingen, zaten hun pakken vol maanstof. Dat stof had een specifieke geur, zo herinnert hij zich. “Het deed denken aan verbrande houtskool”, zo zegt hij. “Of aan as uit een haard, vooral als er wat water op de as was gesprenkeld.”
Ontdekking
Aldrin herinnert zich ook nog iets anders over het maanstof. “Volgens sommige deskundigen zou het maanstof gevaarlijk zijn en spontaan kunnen ontbranden. Ze gingen er vanuit dat het stof, omdat het zolang niet in contact was geweest met zuurstof, heet zou worden, gaan smeulen en in brand zou vliegen, zodra het onze zuurstofrijke cabine in zou komen.”
Apollo 11 piloot Buzz Aldrin schopt maanstof op tijdens zijn wandeling op de maan in 1969.Aldrin en Armstrong besloten deze theorie te testen. Ze namen wat maanstof mee en plaatsen het in een aparte ruimte van de Apollo 11. Terwijl de ruimte werd gevuld met lucht, keken de twee astronauten of het maanstof zou ontbranden. Ze konden het in dat geval direct de ruimte in schieten. Maar er gebeurde niks, zo herinnert de astronaut zich.
