Onlangs publiceerden wij een artikel over peptiden in cosmetica. Een enorme groep van eiwitten, die in hun hoedanigheid van boodschappers ook een enorme variëteit aan functies hebben. In het artikel werd uitgelegd wat peptiden zijn en hoe ze werken en werd er een beetje ingegaan op de belangrijkste peptiden in cosmetica.
Dergelijke achtergrond informatie is belangrijk, maar onze altijd naar kennis hongerige lezers nemen er geen genoegen mee. Onze lezers zijn praktisch en willen meteen weten: what’s in it for me? Ofwel: hoe weet je of je een crème te pakken hebt met echt werkzame peptiden, ofwel: wat is een goede formulering, waar moet je dan op letten?
Ai,ai….goede vragen die ook meteen de vinger op de zere plek leggen, dat wordt wel duidelijk toen wij cosmetisch wetenschapper ir. Hans Brand naar zijn visie vroegen. Lees maar.
Cosmetisch wetenschapper Hans Brand vertelt:
‘Het thema peptiden in cosmetica is een bijzonder breedlopend thema, en de vragen die je stelde zijn dus ook niet één-twee-drie te beantwoorden.
De vraag (2) “Wat is een goede formulering ?” is onmogelijk te beantwoorden. De beslissingscriteria voor de aankoop:
- naamsbekendheid van de producent & actieve marketing
- hoe ruikt het
- en hoe fijn is het in gebruik
…. zijn geen maatstaven voor de kwaliteit en werkzaamheid van een product. Dus, de koper kijkt vaak alleen maar naar de kwaliteit van de crème, en niet naar de werkzaamheid (dat kàn ook niet…!).
Twee maanden smeren, dan oordelen
Je kunt een huidverzorgingsproduct pas op z’n merites beoordelen na tenminste twee maanden gebruik. Dat geldt ook voor die peptiden. Er zijn peptiden die op korte termijn werkzaam zijn, voor slechts een korte periode. Een mooi voorbeeld is argireline. Daarbij worden de zenuwuiteinden door de peptide bezet, waardoor de zenuw gedurende een aantal uren wordt ‘verlamd’. De kleine spiertjes ontspannen zich, en daardoor trekken de kleine rimpeltjes, met name bij de ogen en op de bovenlip grotendeels weg.
Argireline
Argireline is een peptide, in dit geval opgebouwd uit zes aminozuren. Er komen in de natuur 26 aminozuren voor, waarvan er één (thyroxine) niet is toegestaan voor gebruik in cosmetica, omdat het een hormonale werking heeft. Er blijven dus 25 aminozuren over.
Als we twee aminozuren aan elkaar knopen, middels een peptide binding, dan hebben we dus 25*25*2-1 = 1249 permutaties. Als we drie aminozuren aan elkaar knopen, dan hebben we al zo’n 20.000 mogelijke verschillende peptiden, en bij vier aminozuren gaan we al over het miljoen heen. En dan is argireline een peptide met zes aminozuren. Het vinden van argireline alleen al klinkt dus bijna als een toevalstreffer op een grijze woensdagmiddag, als je weet hoeveel mogelijkheden er theorie zijn.
De synthese van peptiden is helemaal geautomatiseerd, en staat bekend als de Merrifield synthese. Toen Prof.Beyerman en zijn staf in de jaren 70 aan de TH Delft (nu TU Delft) het hormoon (en neurotransmitter) oxytocine volgens de Merrifield synthese maakten was dat “quite something indeed”. Nu is dat een fluitje van een cent, en kunnen micro/milligrammen van dat hormoon in een aantal dagen worden gemaakt.
Welke aminozuur sequentie we zouden willen hebben is overigens niet echt de lucky guess. Immers, al deze peptiden worden gecodeerd op het genetische materiaal, het DNA. Uit de genetische code kunnen we dus afleiden, welke aminozuur sequentie voor een bepaald type peptide nodig is. Vaak zijn er in het DNA segmenten aan te wijzen, die verantwoordelijk zijn voor een bepaalde functionaliteit. Zo is de octapeptide (octa = acht) amanitine niet in ons DNA gecodeerd: deze peptide, die wordt gevonden in bijvoorbeeld de groene knolamaniet, is dodelijk, en datzelfde geldt voor de peptides van verschillende soorten zeewespen (kleine kwallen, die in de Pacific worden gevonden).
Welke peptiden zijn belangrijk?
De vraag welke peptiden voor ons zinvol zijn, is dus veel meer een fundamentele vraag.
ALS het DNA goed functioneert en ALS de bouwstenen (de aminozuren) beschikbaar zijn, dan doet het lichaam zelf het werk wel, en hoeven we niet te interveniëren.
Als dat niet zo is, dan is dat niet het werk van de cosmetisch chemicus, maar het werk van de internist, niemand anders.
Dat betekent niet, dat we dan maar zouden moeten afzien van het gebruik van peptiden in het algemeen. Je kunt wel degelijk peptiden gebruiken, en dan meer in het bijzonder op hogere leeftijd. Dan wordt vaak niet meer voldaan aan de tweede ALS, omdat het transport van de bouwstenen niet meer zo vlotjes verloopt.
Een aantal grondstofproducenten zoals Lipotec, maar ook Sederma, Induchem, Provital en anderen (zie daarvoor het internet) produceren deze anti-ageing peptiden. Deze firma’s zijn afkomstig uit de farmacie, en hebben de kennis in huis om de geschikte peptiden commercieel beschikbaar te maken. Dat zijn er zo langzamerhand enige honderden geworden, en voor de gebruik(st)er is door de bomen het bos niet meer zichtbaar.
Vraag naar claimonderbouwing
Dat probleem lijkt schier onoplosbaar. Nochtans moet een producent zijn claims onderbouwen, en die informatie dient openbaar te zijn. Vraag om de testrapporten. Die zullen ze meestal niet willen geven, om de doodeenvoudige reden, dat die er niet zijn !!!
Dan is de keuze van het aantal zinvolle producten beperkt: alleen firma’s die onderzoek hebben gedaan, zullen opening van zaken willen geven. Neem in je overwegingen mee, dat dit soort performance onderzoek duur is. Een beetje onderzoek kost al snel enige tienduizenden euro’s, en die kosten moeten wel worden terugverdiend.’
