Pas op! Melanoom niet altijd bruin

Pas op! Melanoom niet altijd bruin

Op zijn eigen blog is dit artikel over de nieuwste inzichten rond de vorming van melanoom, het meest gelezen. Dr. Peter Velthuis vertelt in dit artikel dat een melanoom (de dodelijke vorm van huidkanker) niet altijd aan het pigment (zoals de gangbare huidkankers en/of pigmentvlekken) herkend kan worden. Juist daarom is een regelmatige controle van mensen met verhoogd risico op huidkanker ten sterkste aanbevolen.

Peter Velthuis schrijft:

‘Op de laatste dag van de 69th Annual Meeting van de AAD (jan/feb 2011) gaf dr. Shore een zeer interessante lezing, die een nieuw licht werpt op het ontstaan van maligne melanoom (MM). Dr. Shore heeft sinds 1993 in zijn dermatologische kliniek een programma waarin hij personen met verhoogd risico op MM halfjaarlijks onderzoekt. Dit is gegroeid van 300 mensen in het eerste jaar tot meer dan 1100 in 2010. Hij stuurt zijn patiënten, net als bij de tandarts, een reminder als ze niet verschijnen en houdt daarmee de mensen redelijk aan hun afspraken. In het tijdschrift Journal of Drugs in Dermatology van maart 2011 doet hij schriftelijk verslag van zijn analyse over de laatste 17 jaar.

De achtergrond
Melanomen zijn in frequentie nummer 3 op de lijst van huidkanker, maar in aantallen doden ten gevolge van huidkanker nummer 1. In Nederland worden per jaar ca. 3.000 nieuwe melanomen gediagnosticeerd. Hoe eerder de diagnose, des te kleiner het melanoom en des te groter de kans dat er geen uitzaaiingen (=verspreiding via bloed of lymfe) zijn en dus genezing mogelijk is.

Al jaren wordt een bepaalde subvorm van melanomen erkend: het nodulair melanoom (NM). Dit type heeft de vorm van een dik bolletje en groeit diep de huid in. NM geeft snel uitzaaiingen.

Het meest voorkomende andere type is het superficieel spreidende melanoom (SSM). Deze groeit in en/of vlak onder de opperhuid parallel aan het huidoppervlak en geeft veel minder snel uitzaaiingen. Uiteindelijk wordt dit type ook nodulair en heeft dan een duidelijk grotere kans op verspreiding via bloed of lymfe. Van het NM wordt gedacht dat het van aanvang af aan de diepte ingroeit en dus altijd een slechte prognose heeft.

voorbeelden van melanomen

De analyse van dr. Shore
In zijn kliniek zag dr. Shore jaarlijks 2-4 nieuwe gevallen met MM. Geen van deze gevallen was dikker dan 0,75 mm en valt daarmee in de categorie superficieel. Het meest opvallende was dat slechts 10% van de plekjes door de patiënten zelf ontdekt werden. Terwijl alle patiënten tijdens de consultaties telkens verteld werd wat de waarschuwingsverschijnselen van MM zijn (de zogenaamde ABCDE kenmerken; zie myskincheck.nl).

Terugkijkend naar de foto’s van de afwijkingen bleek een opvallend aantal van deze vroeg ontdekte MM dan ook niet de klassieke uiterlijke kenmerken van een MM te bezitten! Meestal bleek het om kleine rode, iets verheven, vast-aanvoelende plekjes te gaan, die eerder niet aanwezig waren. De doorsnede was kleiner dan 6 mm.

Al deze MM hadden een superficiele groeiwijze. Hoewel in grotere onderzoeken van elders nodulaire melanomen ca. 30% van alle gevonden MM uitmaken.

In een artikel inde Archives of Dermatology (2010) geven de Australiers Kelly en Chamberlain ook al aan dat kleine “dunne” nodulaire MM vaak weinig of geen pigment tonen, maar vooral roodheid.

Als de hypothese van dr. Shore correct is, heeft dat een aantal belangrijke consequenties. In de eerste plaats betekent het dat niet alle MM uit een bestaande moedervlek ontstaan. Dit was al min of meer bekend. Maar omdat de eerste fase van een nodulair melanoom door de patiënt zelf niet goed herkend kunnen worden, zal de hoog-risico patiënt frequent door een dermatoloog onderzocht moeten worden.

En omdat het dus bij een betrekkelijk groot deel van de gevormde melanomen (waarschijnlijk ca. 30%) om nieuw ontstane plekjes gaat, kunnen de controle het beste uitgevoerd worden door middel van totale lichaamsfotografie. Dit geeft de mogelijkheid om de foto’s na verloop van tijd te vergelijken.

Er zijn daarvoor verschillende systemen op de markt. De meeste daarvan vergelijken automatisch de verschillende opnames en duiden de verschillen aan. Binnen Velthuis Kliniek huidoncologie wordt het Fotofinder systeem gebruikt (www.fotofinder.de)

Bekijk hieronder ook de film die BeautyJournaal met dr. Velthuis maakte over opsporing van huidkankers bij patiënte Angela d.m.v. lichaamsfotografie:

[media id=119 width=620 height=350]

• Lees hieronder meer artikelen en Q & A’s met dr. Peter Velthuis. En heb je een vraag aan hem? Stuur hem via het contactformulier.