Stress door een huidziekte, hoe doorbreek je dat?

De gemiddelde specialist heeft tegenwoordig nog 4 minuten tijd per patient in het ziekenhuis. Genoeg om een regel in het dossier door te nemen, de medicijniname, het ziekteverloop vluchtig te bekijken en vooral feitelijk te zijn. Ruimte voor een stuk emotie is er niet meer, terwijl juist dat onderdeel zoveel meer zorg verdient. Beter in je ‘vel’ betekent ook beter met je ziekte om kunnen gaan. Er gaat een preventieve werking van uit. Om stress te verminderen.

Stress geeft klachten

Stress is natuurlijk een heel bekend verschijnsel dat iedereen wel eens mee maakt. Er is een tegenslag, er gebeurt iets naars en dan ontstaat er stress. Officieel is stress de reactie op een moeilijke, spannende of bedreigende situatie. Je bent in staat van hoge paraatheid en je probeert het spanningsveld ongedaan te maken. Als dat niet goed lukt, ga je je anders gedragen. Je kunt er zelfs ziek van worden of in geval van jouw huidziekte: hij kan verergeren. Stress uit zich in emotionele, lichamelijke en gedragsmatige klachten. Maar waar herken je die klachten aan?

Stressreacties

Lichamelijke klachten uiten zich bijvoorbeeld in een verhoogt adrenalinegehalte, in zweten, lijkbleek worden, je huidziekte kan verergeren, je kunt zelfs aandoeningen aan je hart ervan krijgen als de stress chronisch wordt. Emotionele klachten uiten zich in je gefrustreerd voelen, woedend worden, overspoeld worden door emotie en gaan huilen en duurt het langer dan je je somber en zelfs depressief gaan voelen. Gedragsmatige stressreacties zijn afnemende concentratie, van de hak op de tak gaan springen in een gesprek, niet goed meer kunnen luisteren, gejaagde bewegingen maken zoals ijsberen door een kamer, meer gaan roken, drinken en eten, en, heel belangrijk: schaamte. Psychologen benadrukken dat je deze reacties ook kunt ervaren bij positieve stress: als je op vakantie gaat, iets leuks gaat doen met een geliefd persoon. Hij noemt het daarom zo belangrijk dat je voor jezelf uitzoekt welk soort spanning je ervaart en wat het voor je betekent. De uitkomst maakt namelijk dat je het als negatieve of positieve stress ervaart.

Geen huidziekte door stress, wel meer stress door huidziekte

Tot in de jaren vijftig dacht men dat bepaalde huidziekten zoals psoriasis en eczeem juist door stress veroorzaakt werden en dat het vooral bij mensen met een bepaald type persoonlijkheid voor kwam. Inmiddels is dat beeld heel wat genuanceerder geworden. Een karakter is niet statisch, het blijft zich ook op volwassen leeftijd nog bijschaven en uitkristalliseren. In de eerste jaren maakt een karakter de grootste ontwikkelingen door, maar er blijven tal van leeftijdsfasen bestaan waarin de persoonlijkheid zich verder ontwikkelt. Neemt niet weg dat je wel ziek kunt worden van stress. Het kan ook zeker het beloop van de behandeling beïnvloeden. Uit onderzoek is bekend dat zo’n 40% van de psoriasispatiënten aangeeft dat de huidziekte verergert in tijden van stress. Andere patiënten vertellen dat ze door stress juist gaan krabben en ook dat heeft lichamelijke gevolgen. Maar in het algemeen veroorzaakt stress geen huidziekte, het is juist de huidziekte die de stress veroorzaakt.

De belangrijkste stressoren bij een huidziekte zijn de schilfers, de jeuk, het zichtbaar zijn van je huidaandoening, maar ook het vervelende gevoel van een droge, geïrriteerde huid en bijvoorbeeld gewrichtsklachten, waardoor je minder mobiel kunt worden. Ook kan de medische behandeling stressvol zijn. Een zalfbehandeling die twee maal daags gedaan moet worden. Allemaal belasting en op den duur kan dat leiden tot stress. Hoe lang je hier op een positieve manier mee om kunt gaan hangt erg af van je instelling en van de steun uit je omgeving. Ben je een opgeruimd karakter of maak je snel van alles een punt. Is er begrip van de omgeving, kun je op mensen terugvallen als het even te zwaar wordt?

Herken je klachten

Hoe positiever je denkt, hoe weerbaarder je bent. Ofwel: een glas water dat tot de helft is gevuld is niet half leeg maar half vol. Of: je kunt een probleem als een probleem zien of als een uitdaging! Ook zelfvertrouwen is een grote steun. Het kan je helpen jezelf geruststellende gedachten te geven: dit probleem los ik ook wel op, in het verleden ben ik ook uit dit soort lastige situaties gekomen, dat zal me nu weer lukken. Of je kunt denken: het zal zo’n vaart niet lopen. Het is ook belangrijk te realiseren dat je zelfvertrouwen niet alleen afhangt van een mooi, ongeschonden uiterlijk, maar vooral van je karakter, je uitstraling. In eerste instantie roept men in het bedrijfsleven altijd wel dat mooie mensen succesvoller zijn, ze mogen dan wel eerder hun doelen bereiken, maar gemotiveerde mensen met sociaal invoelende persoonlijkheden hebben op de langere termijn meer succes.

Zinvolle aanpak

Het is niet heel eenvoudig kant en klare anti-stress adviezen te geven. Het hangt ook heel erg van je persoonlijkheid af hoe je met de stress en je ziekte kunt omgaan. De een ervaart een klein plekje al als een stressfactor, de ander laat dat koud. Hoe belangrijker het uiterlijk voor je is, hoe zwaarder het zal wegen. Hoe positiever je zelfbeeld is, hoe minder snel je aangedaan zal zijn. Maar over het algemeen is een stijl van aanpak die naar buiten gericht is beter, dan een aanpak die naar binnen gericht is. Dus: actief iets aan je situatie proberen te doen, door er over te praten met anderen (van geliefde, vrienden, huisarts, specialist tot anoniem bellen met de Huid Infolijn) zorgt ervoor dat het probleem beter te dragen wordt. Als je er niet over durft te praten omdat je je schaamt, draag je het ook als een blok met je mee. Je bent op je zelf aangewezen, je moet er zelf uit zien te komen. Maar gelukkig – ook al ben je eenkennig – merk ik toch vaak dat er altijd wel een of twee mensen in de omgeving van de patiënt zijn waar wel mee gesproken kan worden. Anders is er ook weer de optie om anoniem te praten met de mensen van de Huid Infolijn. Je bent nooit echt helemaal aan je lot over gelaten. Een grote geruststelling.

Anti-stress tips:

Ontspanningsoefeningen zoals yoga of een sport gaan doen die je leuk vindt
Zorg dat je behandelend arts je alle medische informatie geeft over je ziekte zodat je tenminste een goed beeld hebt en niet voor verrassingen komt te staan
Vraag info op via de patientenvereniging
Sluit je aan bij een patientencontact, voor steun én gezelligheid
Praat erover met geliefden, familie, collega’s voor sociale steun maar ook om eventueel onbegrip weg te nemen
Breng structuur aan in je dagelijkse bezigheden in plaats van bij de pakken neer te gaan zitten. Dit geeft houvast
Maak een lijstje van allerlei leuke dingen die je zou willen en kunnen doen. Het geeft afleiding
Leer jezelf positief te denken: niet te denken wat je niet meer kan, maar wat je nog wel allemaal kan doen
Leer jezelf gerust te stellen met de wetenschap dat je al eerder voor een probleem hebt gestaan en dat tot een goed einde bracht
Aarzel niet om anoniem met de Huid Infolijn te bellen: even je verhaal kwijt te kunnen en/of informatie op te vragen