Fast read:
- Tonka is terug: warmer, dieper, ook speelser.
- Coumarine – de geurstof die tonka haar karakter geeft – is veilig, maar wel een geurallergeen.
- Drie recente geuren laten zien hoe tonka zich opnieuw heeft uitgevonden: Houbigant Tonka Sublime, Chambre 52 Soleil Tonka en 4711 Smoky Tonka.
Een geurstof van weleer
Ik vind het verrassend van mezelf dat ik nu een artikel schrijf over tonka in parfum, want ik heb nooit veel met tonka gehad. Ik vond het altijd een heel weeïge geurcomponent. Wel warm, maar ouderwets en zonder spanning. Te slap.
Maar nu ruik ik het ineens weer in nieuwe parfums en het verrast me. Dat slappe randje is eraf. Tonka wordt opgenomen in composities die diepte hebben en waarin de tonka ineens meer tot leven komt, van lief tot pittig.
De bonen en hun geurhart
De tonkaboon komt van de Dipteryx odorata, een boom uit het Amazonegebied met paarse bloemen. De zwarte zaden bevatten coumarine, een natuurlijk geur- en smaakmolecuul dat in 1820 voor het eerst uit tonkabonen werd geïsoleerd en sinds 1868 ook synthetisch wordt gemaakt. Het heeft een rijk geurpalet – van vanille en amandel tot hooi en een vleugje tabak – en vormt daardoor een van de meest veelzijdige bouwstenen voor parfumeurs.
Vast component in klassiek mannenparfum
Het molecuul was ooit revolutionair. In 1882 gebruikte parfumeur Paul Parquet het in Fougère Royale van Houbigant, waarmee hij de moderne parfumerie vormgaf. De fougère-familie, met lavendel, eikenmos en tonka, zou decennia lang de blauwdruk worden van mannelijkheid.
Insights over coumarine
Tegenwoordig komt coumarine zowel uit natuurlijke bronnen (zoals tonka en cassiakaneel) als uit veilige, synthetische herkomst. Coumarine is in concentraties voor voedsel aan banden gelegd. In parfum kan wel gewoon gebruikt worden, maar het staat wel op de lijst van geurallergenen. Sommige mensen kunnen er gevoelig voor zijn, daarom moet het vermeld worden op etiketten zodra er meer dan een minieme hoeveelheid in zit. Voor de meeste gebruikers is het volkomen veilig — coumarine hoort bij het DNA van parfum zoals zout bij zee hoort. En mocht je toch bezorgd zijn: vernevel het parfum in de ruimte en loop er doorheen, zodat je een geurwaas over je (kleding) heen krijgt. Een veilige manier van parfumeren, die ik zelf altijd hanteer.
Houbigant Tonka Sublime
Geurfamilie: amberachtig oriëntaals
Het is bijna symbolisch dat juist Houbigant, het huis dat ooit Fougère Royale creëerde, nu terugkeert met Tonka Sublime, in de Les Ambres collectie. Hier wordt tonka niet weggestopt als basisnoot, maar centraal gezet. De geur opent met amandel, steranijs, mirabelpruim en neroli. In het hart komen jasmijn, davana en tonkaboon naar voren; de basis is warm en houtachtig met sandelhout en ambroxan.
In mijn eerste contact ruik ik inderdaad de amandel, ook best krachtig omdat hij samensmelt met de zoete pittigheid van steranijs. Het hart met jasmijn en tonka blijft mooi aanwezig, op dat bedje van sandelhout en het krachtige ambroxan. Door de toevoeging van davana (een distelplant uit Zuid-India), krijgt Tonka Sublime ook een kruidige lift. Ik vind het parfum mooi in balans tussen zachtheid en zoetheid, kruidigheid en een snufje hout. Het voelt als klassiek. Een parfum dat ik graag op de huid van mijn lief ga ruiken. Het is super lang houdbaar.
Chambre 52 Soleil Tonka
Geurfamilie: amber-floral solar
Bij Soleil Tonka van Chambre 52 draait alles om zon en huid, en de Tropen. Parfumeur Jean-Christophe Hérault vertaalde het gevoel van zomerse vrijheid in een geur die warm en luchtig tegelijk is. De topnoten — amber absolute, zeezout en Solarys — geven een gouden gloed. In het hart smelten maté, kokosbast en vanille samen, terwijl benzoë, labdanum en tonka in de basis zorgen voor die romige, zwoele afronding.
Het geurmolecuul solarys komt uit het lab van Firmenich. Het ruikt licht-harsachtig, een beetje naar goudkleurig hout, amber en warme stof. Parfumeurs gebruiken het om parfums een sun-kissed gloed te geven, vooral in moderne amber-solar geuren. In Tonka Soleil maar bijvoorbeeld ook in Bronze Goddess van Estee Lauder.
En over zeezout geproken: zeezout ruikt niet, maar parfumeurs laten het je voelen. Ze simuleren de sensatie van zilt en zon met slimme moleculen die je hersenen automatisch aan strand doen denken.
Tonka Soleil is de meest lieflijke van de drie. Er zit iets vrolijks, zachts en open in. Ik ruik de kokos, maar niet op tropische cocktail-manier. Het is meer een zonovergoten huidgeur, met de zwoelheid van een late namiddag aan zee. Het draagt heerlijk op je huid, versmelt er mee samen. Mooi balans en niet te aanwezig. Daarom ook ontzettend leuk om cadeau te geven. Ik word er blij van.
4711 Prestige Smoky Tonka
Geurfamilie: amber gourmand woody
Smoky Tonka van 4711 komt uit de nieuwe prestige parfumlijn Collection Absolue. Het is me er een! Het opent met cognacolie en bergamot — een onverwacht stoere combinatie. Een wow-effect! In het hart zit Braziliaanse tonkaboon, eikenhout en kaneel; de basis is opgebouwd uit praline, vanille en sandelhout.
Hij begint met pit: warm, kruidig, iets rokerigs. Maar daarna gebeurt er iets verrassends. De geur wordt lichter, bijna sprankelend, alsof er een aldehydische frisheid doorheen waait. In de dry-down blijft iets zoet-fris hangen, dat me doet denken aan een klassiek zuurtjes snoepje. Een beetje zesty. Het maakt hem charmant, speels en een tikje nostalgisch, want de smokey touch blijft ook knap in die dry down aanwezig.
Tonka vandaag
Wat me bij deze drie geuren opvalt, is dat tonka niet meer dat zoetig weeiige extraatje is van vroeger. Het staat niet langer ergens achteraan om de boel wat gezelliger te maken. Nu vormt het juist het hart van het parfum.
Tonka geeft zachte warmte en comfort. Misschien is dat precies wat we nu zoeken: iets dat dichtbij voelt, echt, zonder opsmuk.
Ook het proberen waard!
Parfums Dusita – Tonka Latte: en volle, romige tonka met blond hout en een vleugje room. Comfortabel en elegant.
BDK Parfums – Velvet Tonka: tonka met amandel en vanille in een zachte, bijna poederige compositie. Intiem, rustig, modern vrouwelijk.
Lees ook:
