Al heel lang, sinds 1997, heb ik fibromyalgie. In de volksmond noemt men dit ‘weke delen reuma’. Het is een syndroom waar een hele rits van klachten aanhangt. Een aantal van mijn klachten wisselen van intensiteit en soms komen er nieuwe bij. Constante zijn: pijnklachten in spieren en bindweefsel, chronische vermoeidheid en PDS (Prikkelbare Darm Syndroom), met de rest zal ik jullie niet vermoeien.
Mocht je interesse hebben kijk dan even op de pagina van het reumafonds of fibromyalgie-pagina of de Nationale Vereniging voor Fibromyalgie patiënten Natuurlijk heb ik in al die jaren van alles geprobeerd om de klachten te verminderen, met wisselend resultaat. Een vriend van mij, die homeopathisch arts is en behoorlijk gefrustreerd dat hij mij niet afdoende kan helpen, maakte me opmerkzaam op een Ayurvedische kliniek die in Rotterdam geopend was.
Wetenschap van het leven
Ayurveda betekent letterlijk ‘wetenschap van het leven’. Deze eeuwenoude Indiase leer laat zien hoe je in balans kunt leven. Het is meer dan alleen lichamelijk, het gaat ook over in harmonie zijn met je omgeving. Naast specifieke kruiden en voeding, passen daarbij yoga, mediteren en massages.
Dosha’s
In de betreffende kliniek zijn al deze mogelijkheden aanwezig. Allereerst kom je bij de arts die een diagnose stelt van hoe het er met je dosha’s voorstaat (dosha’s zijn verdichtingen van de vijf grote elementen, vuur, aarde, water, lucht en ether, het lichaam gezien als micro-kosmos). Zijn de dosha’s in balans dan ben je gezond, zijn ze in onbalans dan creëer je op den duur ziekte. Een belangrijk onderdeel van het vaststellen van de constitutie is de polsdiagnose.
De drie dosha’s zijn Vata: de energie van het beweeglijke element in lichaam en geest (ademhaling, hartslag, zintuiglijke waarneming en psychische activiteit.
Pitta: vuur van het leven, staat voor verschillende soorten warmte in het lichaam (stofwisseling en in het bijzonder de spijsvertering).
Kapha, het vloeibare element, staat voor alle vormen van vloeibaarheid in het lichaam en vervult functies van mechanische aard (cohesie, ondersteuning, smering).
Werken aan inzicht
De dosha’s zijn in balans te brengen door het juiste gebruik van de eerder genoemde elementen, waarbij de voeding ook aangepast dient te worden aan de seizoenen en aan je –niet statische- constitutie. Het vergt dus wel enig inzicht om deze leer op de juiste manier in te kunnen zetten voor je gezondheid. Een goed boek om de filosofie te begrijpen en een arts/coach/therapeut die thuis is in de materie en je eindje op weg helpt is naar mijn idee onontbeerlijk. En leren luisteren naar de reacties van je lichaam op o.a. je voeding.
Een goed dieet is een must
Men hecht in de Ayurveda groot belang aan een goede Agni (letterlijk vuur) wat spijsvertering betekend. ‘Hij die gezond eet heeft geen medicijnen nodig en hij die niet gezond eet ook niet’ Hiermee bedoelt men dat als je ziek bent en beter wilt worden je een goed dieet moet volgen. En dan hebben nog Ama, het Ayurvedische woord voor alle gifstoffen in het lichaam.
Spijsvertering
Ama in het lichaam is veelal het gevolg van onvoldoende verteerd voedsel in het maagdarmkanaal. Door een gebrekkige spijsvertering en/of verkeerd voedsel ontstaan onverteerde/ongekookte voedselresten die zich in de darmen ophopen. Deze verspreiden zich van daaruit door de bloedbaan over het lichaam. Een grote Ama-belasting heeft een sterk remmende werking op allerlei lichaamsfuncties, vermindert onze weerstand en maakt ons ziek.
Aan de slag
Ik kreeg een hele boel kruiden voorgeschreven en sprak af over een maand terug te komen. De keer daarop reserveerde ik gelijk ook tijd bij een voedingsadviseuse. Zij had zich al ingelezen in mijn klachten en de diagnose van de arts en had nog een hele rits andere vragen over wat ik zoal at en wanneer en hoe mijn stoelgang was. Op basis van dat alles stuurde ze me een paar dagen later een uitgebreid advies toe, compleet met een aantal recepten.
Warm, en vaak eten
Als ik enthousiast over iets ben gooi ik me er helemaal in (om het de beste kans van slagen te geven) en zo schafte ik kookboeken aan en een groot aantal kruiden om mee te koken. Van een aantal had ik nog nooit gehoord, maar gelukkig kwam ik een heel eind bij de toko. Het was werkelijk een heel andere benadering. Zo was het de bedoeling om bijna alles warm te eten; het ontbijt, maar ook de lunch hoorde warm te zijn. Ik moest veel vaker eten dan ik deed. Het eten moest vooral warm, sappig en licht verteerbaar zijn.
Geen rauwkost
Zo was rauwkost geen goed idee. Bakken moest met ghee (geklaarde boter) en kokosvet. Verder weinig vlees, geen garnalen en schelpdieren, geen witte suiker en noten. Voorkeur hadden rijst met o.a. tuinbonen, sperziebonen, pompoen (en nog een groot aantal groenten) peulvruchten met mate en dan bij voorkeur mungbonen omdat die verkoelend en reinigend werken.
Ayurvedische massage
Yoga deed ik al, daar hoefde ik dus niets in te veranderen. Bij een Ayurvedische massage wordt veel olie gebruikt, écht veel. Er zijn veel verschillende soorten, de marma-massage is daar een van. Het op de juiste manier stimuleren van de marma-punten (op zo’n honderd plaatsen in het lichaam bevindt zich een hoge concentratie levensenergie dat is een marmapunt) stimuleert het lichaam te herstellen en sterker te worden.
Inolien voor het douchen
Op regelmatige basis naar de kliniek voor massage was onpraktisch dus heb ik het maar een paar keer ervaren; het voelde als zeer diepgaand en ik kon me goed voorstellen dat dit een verschil kon maken. Uit praktische redenen koos ik voor Abhyanga: ‘het aanbrengen van olie’. Dit is een van de belangrijkste handelingen uit de Ayurveda. Het ideale tijdstip is ’s ochtends voordat je gaat douchen en ook vóór je eventueel meditatie of yoga doet. Je kunt een speciaal op jouw constitutie afgestemde olie gebruiken maar een neutrale olie is ook prima. Kies wel voor een pure, natuurlijke olie. Met strijkende en ronddraaiende bewegingen breng je de olie aan om te eindigen met je voetenzolen. Zeer rustgevend en het maakt oxytocine aan, het ‘knuffelhormoon’.
En, werkt het?
Ruim een jaar ging ik iedere maand naar de kliniek, gebruikte de kruiden, smeerde mezelf in, kookte voor een groot deel volgens de leer, mediteerde en deed yoga. Het werd me op een moment teveel; het voelde alsof ik alleen nog in de keuken stond en met eten bezig was en de dag starten duurde ook al zo lang. En financieel was het niet vol te houden, reiskosten en kruiden sloegen een flink gat in mijn budget.
Tijdrovend, en kostbaar
De grote hoeveelheid voedingssupplementen en kruiden, de consulten en de reis samen kwamen uit rond de €200 per maand. Wel had ik het idee op de goede weg te zijn, dat mijn constitutie meer in balans kwam, dat ik iets minder last had van PDS. Maar de eerlijkheid gebied me om te zeggen dat het verschil niet groot genoeg was afgezet tegen de kosten. Wat niet wegneemt dat ik nog steeds geloof in de Ayurvedische leer. Misschien dat het bij deze –onbegrepen- klachten simpelweg niet afdoende is.
Ik ben gaan flexen
Nu ben ik flex-Ayurvedier. Een paar keer per week kook ik volgens de leer en ik merk dan wel dat ik me echt gevoed voel, het eten bevat blijkbaar elementen die ik nodig heb. Zit het in bepaalde kruiden, het vermijden van bepaald voedsel of de bereidingswijze? Ik denk meer dat het de optelsom van die dingen is. Daarnaast zijn yoga, mediteren en (mezelf) masseren vaste elementen in mijn leven.
Een wereld te winnen
Maar soms wens ik dat iemand drie keer per dag Ayurvedische happen voor me klaar zou maken en me een (Ayurvedische) massage zou geven. Het voelt zo lekker in balans en ik denk dat het echt veel kan doen voor de gezondheid. Denk daarbij ook aan het voorkomen van klachten en het naar de seizoenen eten (zoals ook in andere stromingen gepropageerd wordt) verwarmend in de winter, verkoelend in de zomer bijvoorbeeld. Ik denk dat er een wereld te winnen is met meer bewustzijn op het gebied van wat voeding voor ons kan doen en de Ayurveda is daarin al eeuwen een koploper.
Ben je geïnteresseerd in Ayurveda? Met het kookboek Amadea Moningstar – Ayurvedisch koken voor de westerse keuken heb ik zelf gewerkt. Je koopt dit (kook)boek hier online.
Bij Happinez is ook een Ayurveda boek te bestellen: Ayurveda-Handboek voor een gezond en gelukkig leven- Over de oorsprong en de filosofie + recepten. Dit boek koop je hier.
