Simpele huisstof allergie kan al parten spelen. Komt er een verbod?

08:47 - 05:16
luistertijd 08:47 - leestijd 05:16

Heeft 1 op de 200 NL vrouwen met siliconen implantaten allergie klachten?

Voor de Kerst was de media weer in opperste staat van opwinding over het onderwerp siliconen prothesen. De onderzoeksresultaten waren namelijk bekend gemaakt over de klachten van vrouwen met siliconen prothesen, en daaruit bleek dat dit materiaal wel degelijk klachten kan geven, ook nog na vele jaren.

Het onderzoek vloeide voort uit de PIP-prothese schandalen. PIP is het merk van een Frans materiaal dat rond 2000 op grote schaal werd gebruikt door chirurgen voor borstvergroting. Het had een aantrekkelijke prijs en leek een goed imago te hebben. Pas vele jaren later, toen er serieuze problemen opdoken met gescheurde PIPS, werd bekend dat ze van ondeugdelijk, niet medisch goedgekeurd materiaal waren gemaakt. Het bestond uit een siliconenvulling die normaliter in matrassen werd verwerkt. Vele tienduizenden vrouwen wereldwijd moesten hierdoor vorig jaar hun protheses laten vervangen. Bekijk ook nog eens deze reportage die wij met een slachtoffer maakten.

Daarna bleef het eigenlijk niet meer stil. Het sijpelde steeds meer naarbuiten over het feit dat ook deugdelijke siliconen materialen kunnen lekken. Reden voor ondermeer het VU Medisch Centrum om een groep vrouwen met deze prothesen zorgvuldig te gaan screenen. Het werd een groep van 150 vrouwen, waarvan 80 echt aan het gehele onderzoek hebben meegedaan.

Hieruit is het volgende vastgesteld:

‘ Hun klachten kunnen lokaal van aard zijn, borstpijn, maar zich ook in het gehele lichaam manifesteren: vermoeidheid, gewrichtspijn, ochtend stijfheid en concentratie- met name woordvindingsstoornissen. Vooral vrouwen die lokale klachten hebben (79%), krijgen systemische klachten. Het verwijderen van de implantaten heeft in 69% van de gevallen tot verbetering van de klachten geleid.

Gewoon allergische klachten kunnen boosdoener zijn

Een belangrijke vinding is dat 75% van de onderzochte vrouwen al eerder bekend was met allergische klachten van verschillende aard: voor huisstofmijt, sieraden, voeding et cetera.Sterker nog, hun allergische klachten namen toe na het inbrengen van de siliconen borstprotheses. Hun gevoeligheid voor silicone is waarschijnlijk genetisch bepaald. Dit wijst erop dat bij vrouwen die al bekend zijn met allergische klachten een hoge kans bestaat op de ontwikkeling van systemische complicaties bij het inbrengen van siliconen protheses.’ Lees meer in dit artikel.

Hoe groot is deze allergische groep in Nederland?

Wij hebben het nog eens gevraagd aan onze expert, plastisch chirurg Frank Niessen, die tevens bij het onderzoek betrokken was. Hij laat ons weten: ‘ Hoeveel vrouwen borstimplantaten hebben in Nederland wordt niet geregistreerd. Men vermoedt 30 duizend, maar ik vermoed eerder 50 duizend. Als je weet dat er in de UK een half miljoen vrouwen zijn met implantaten en in de US zelfs meer dan 5 miljoen. Maar als we uitgaan van 30.000, en ca. 0,5% krijgt klachten (uitgaande van de groep van 150 vrouwen die zich aangemeld had voor het onderzoek in de VU, red.), dan is dat 1 op de 150, maar wellicht 1 op de 200 vrouwen.’

Clara Wichmann Instituut wil verbod op siliconen protheses

Het  Proefprocessenfonds Clara Wichmann liet voor de Kerst in de media nog weten dat zij maatregelen eist tegen siliconenborstimplantaten, totdat vaststaat dat ze veilig zijn. Het fonds spant een proces aan tegen de staat, mede namens de stichting Steunpunt voor Vrouwen met Siliconen Implantaten (SVS), om een verbod op deze protheses te krijgen in ons land.
De twee organisaties zijn naar de rechter gestapt na een weigering van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) maatregelen te treffen tegen siliconenimplantaten. De Inspectie was vorig jaar gevraagd om ‘voorzorgsmaatregelen’ ten aanzien van deze protheses, met als uiterste mogelijkheid een verbod op het gebruik voor onbepaalde tijd. De  IGZ wees dat verzoek af. Tegen dit besluit maken Clara Wichmann en SVS bezwaar. De stichting zou inmiddels al 3500 klachten hebben ontvangen van vrouwen over hun siliconen protheses.

‘Het merendeel van de prothesedraagsters heeft geen problemen’

Frank Niessen laat hierop in reactie weten dat het verstandiger is om eerst duidelijkheid te krijgen over de wetenschappelijke feiten, en dat niet alle soorten problemen met borstimplantaten door elkaar gehaald moeten worden. ‘ Het overgrote deel van de vrouwen met borstimplantaten draagt ze met grote tevredenheid en heeft geen problemen. Ook voor veel vrouwen na een borstamputatie, of met een hogere kans op een borstkwaadaardigheid, zijn borstimplantaten een zeer goede en heel welkome manier van reconstructie.’ (Lees hier een artikel over reconstructie)

‘PIP implantaten scheurden vaker, maar gaven relatief weinig klachten’

Niessen stelt verder dat de  PIP-implantaten naar alle waarschijnlijkheid vaker kapot gingen dan andere implantaten. ‘ Uit ons onderzoek bleek bijna in een derde van de gevallen. Maar bij andere implantaten is daar niet een echt goede lange termijn studie naar gedaan, het lijkt waarschijnlijk een minder hoog percentage. De borsten met de PIP implantaten waren vaak fraai en natuurlijk en patiënten hadden in de praktijk weinig klachten, er was ook geen relatie van klachten met het al dan niet gescheurd zijn.  Er werden ook opvallend weinig kapselproblemen gevonden. Zoals hierboven al is gesteld, zat er in de PIP implantaten een niet medisch goedgekeurd siliconen materiaal. Dat betekent dat de silicone minder gezuiverd was en dus meer ‘vervuiling’ bevatte. Uit onderzoek is gebleken dat je daar desondanks niet ziek van werd en dat het niet schadelijk was.’

‘Problemen met prothesen zijn vaak inkapselingsproblemen’

Niessen geeft verder aan dat er meer inkapselingsproblemen met protheses zijn dan problemen van allergische aard. Hij legt uit: ‘Om elk lichaamsvreemd materiaal, van een splinter tot een heupprothese, van een hartklep tot een filler, ontstaat een dun kapsel. Het lichaam reageert op iets wat niet in het lichaam hoort met een immuunreactie, met daarna de vorming van een bindweefsel laagje. Bij borstimplantaten is dat ook zo. Afhankelijk van het soort implantaat en van de tijd na de ingreep kan dit kapsel samen trekken. De borst kan daardoor vervormen en ook pijnlijk worden. Dit gebeurt in ongeveer 1 op de 20 gevallen.’ (lees hier een artikel over inkapselingsproblemen)

‘ Je mag dan ook van het aantal van 3500 klachten bij het steunpunt voor vrouwen met siliconen borstimplantaten beslist niet zeggen dat zij allemaal ASIA achtige klachten hebben. Dat is zelfs zeer onwaarschijnlijk, zeker wanneer de kapsel problemen worden meegenomen.’

Transparant onderzoek

Hij benadrukt dat het onderzoek in VU geheel transparant is uitgevoerd. Vrouwen konden zich vrijwillig aanmelden. ‘ In het VUmc hebben we ondertussen 130 patiënten onderzocht en na de berichtgeving van kortgeleden hebben zich nogmaals 20 patiënten aangemeld. Ondanks alle media aandacht zijn het er niet meer. Het probleem is dus relatief zeldzaam. Wel is het belangrijk iedereen met klachten serieus te nemen.’

‘ We hebben kunnen concluderen dat er een groep mensen is die extragevoelig lijkt te zijn voor lichaamsvreemde materialen, waaronder borstimplantaten. Hun immuunsysteem lijkt anders te reageren op het lichaamsvreemde materiaal. Daardoor kan bijvoorbeeld vermoeidheid, nachtzweten, gewrichtsklachten e.d. optreden. Die klachten lijken een gemeenschappelijk patroon te hebben; het ASIA syndroom. Om deze klachten te krijgen hoeft het implantaat niet lek te zijn.We kunnen niet bewijzen dat er een relatie is tussen deze klachten en het hebben van borstimplantaten, maar kunnen ook niet volledig ontkennen dat er een relatie kan zijn. ‘

Anders werkend immuunsysteem

Niessen vervolgt: ‘Het gaat om een kleine groep vrouwen die we serieus nemen en waarnaar we in het VUmc extra onderzoek gaan doen. Hun immuunsysteem lijkt anders te werken, net zoals het immuunsysteem anders werkt bij mensen met bijvoorbeeld reuma. Ook voor die groep zijn er na gedegen onderzoek goede medicinale oplossingen gevonden tegen de klachten en wordt er veel minder geopereerd aan afwijkingen van handen en polsen dan vroeger.’

Tot zover de berichtgeving en de commentaren van plastisch chirurg Frank Niessen. Ik kan me nog herinneren dat het ‘ vroeger’  in de US verboden was om siliconen te gebruiken, daar moesten vrouwen het jarenlang doen met zoutoplossing-protheses. Pas sinds een jaar of tien mogen siliconen daar ook gebruikt worden. Siliconen protheses geven een natuurlijker vorm dan zoutoplossingen.

Gaan we straks weer terug naar die tijd, ook in Europa? Of kiezen we straks voor de meest natuurlijke methode van dit moment: lipoflling. Lees er hier meer over.

Lees ook